Kısaca Mercan Dede
Arkın Ilıcalı (DJ Arkın Allen) nam-ı diğer Mercan Dede, Sufi müziğini etnik enstrüman ve sanatçılarla zenginleştirip elektronik müzikle harmanlayan dünyaca ünlü Türk neyzen, besteci, yapımcı ve DJ’dir. Mercan Dede, tasavvuf müziğinin yanı sıra dünya müziği ve elektronik müzik türlerinde de çalışmalar yapmaktadır.
Ilıcalı, Mercan Dede ismini, İhsan Oktay Anar‘ın Kitab-ül Hiyel isimli romanında geçen ”Mercan Dede” karakterinden esinle almıştır.
Müzik hayatına plastik su borusundan kendi yaptığı ney ile başlayan sanatçı, eserlerini küçük bir çocuğun samimi sevgisi ile var edip paylaşmaktan başka bir amacı olmayan havai ruhlu bir yolcu kimliği ile şüphesiz jenerasyonunun en farklı ve etkileyici sanatçılarından biridir.
Sufi inancına yürekten bağlılığıyla tanınan Mercan Dede, Sufi makamların yorumuna ve özgün bestelerin tınılarına ve doğa ile verenin ritimlerine getirdiği ilahi boyutu isimsiz müziğinde yansıtmaktadır.
Eğitimi
1966 yılında Bursa’da dünyaya gelen sanatçı ney, bendir, pan flüt, davul ve vokal eğitimlerini geleneksel yolları benimseyerek tasavvuf müzik ustalarından almıştır.
Kubbealtı Cemiyeti’nde neyzen Ömer Erdoğdular’ın öğrencisi olan Mercan Dede, aynı dönemde tasavvuf müziği ve kültürünün o dönemdeki önemli aydınlarından olan ve aynı zamanda bendir enstrümanının yaşayan en büyük ustası kabul edilen Nezih Uzel’den de bendir ve Türk ritimleri eğitimi almıştır.
1988 yılında göç ettiği Kanada’da güzel sanatlar üzerine lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayan Mercan Dede, aynı üniversitede başladığı öğretim üyeliğine, müzik çalışmalarının ağırlık kazanması sebebiyle ara vermiştir.
İlerleyen yıllarda “Djlik ve elektronik müzik”, “dans ve meditasyon üzerine değişik üniversitelerde konferans ve workshoplar gerçekleştirmiştir.
Müzik Kariyeri
Müzik hayatına başladığı 1990’dan bu yana değişik Sufi gruplar ile Avrupa, Kanada, ABD ve Türkiye’de müzik çalışmalarına devam etmektedir. Sanatçı 1997 yılında “Mercan Dede Ensemble” grubunu kurmuştur.
Sufi Dreams
1998’de yaptığı ilk albümü “Sufi Dreams”, çok az sayıda basılıp dağıtılmasına rağmen gerek Kuzey Amerika gerekse Avrupa’da çok olumlu eleştiriler almıştır. Alman televizyonu Saarlandischer Rundfunk Sufi kültürü üzerine hazırladığı belgeselde Mercan Dede’ye yer vermiştir. Belgeselin müziği ise, yine Mercan Dede tarafından yapılmıştır.
Seyahatname
Seyahatname albümü, reji ve koreografisini Beyhan Murphy’nin gerçekleştirdiği ve Modern Dans Topluluğu tarafından sergilenen “Seyahatname 2001” adlı gösteri için bestelenen müziklerden oluşmaktadır.
Dünyanın en prestijli caz festivallerinden Uluslararası Montreal Jazz Festivali’nin “Doğu ile Batı Buluşuyor” başlıklı konserinde, Burhan Öçal ve Jamaaladeen Tacuma ile Mercan Dede trio olarak 170.000 kişinin önünde sahneye çıkmıştır.
Secret Tribe albümünü çıkarttıktan sonra ile Banlieues Bleues Festival, Rasa Cultur Center, Bimhuis gibi Avrupa’nın önemli caz ve dünya müziği kulüpleri ve festivallerini içeren Türkiye/Avrupa turnesini gerçekleştirmiştir.
Sanat hayatı boyunca, Kani Karaca, İhsan Özgen, Peter Murphy, Natacha Atlas, Musafir, İlhan, Jamaledeen Tacuma, Hugh Marsh, Omar Sosa, Mich Gerber, Fazıl Say, Susheela Raman, Trans Global Underground, Dhafer Youssef gibi klasik, dünya ve alternatif müziğinin dev isimleri ile aynı sahnede yer alan Mercan Dede aynı zamanda yapımcı olarak da birçok çalışmaya katılmıştır.
Sanatçı, ebru sanatını öğrendiği büyük ney üstadı Niyazi Sayın’dan da fazlasıyla etkilenmiştir. 1997 yılında Kanada’ya yerleşmesinin ardından, güzel sanatlar üzerine lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayan Mercan Dede ebru sanatını eğitmen olarak Concordia Üniversitesi’nin Studio Arts programında devam ettirmiştir.
Yaşamını Kanada Motreal’de ve İstanbul’da sürdüren sanatçı, değişik Sufi gruplar ile Avrupa, Kanada, ABD ve Türkiye’de müzik çalışmaları yapmaktadır. Eserlerini icra ettiği birbirinden özgün konserlerinde misafir sanatçılar ile çok farklı kitleleri bir araya getirme basarisini göstermektedir.
