Kısaca Fazıl Say
14 Ocak 1970’de Ankara’da doğan Fazıl Say, bir klasik batı müziği piyanisti ve bestecisidir.
Dudak damak yarığı ile doğan Say, doktorunun üflemeli çalgı çalmasını önermesi üzerine, müziğe melodika çalarak başlamıştır.
Piyanoyla ise, henüz 4 yaşındayken tanışmıştır.
Öğrenimi
Ankara Devlet Konservatuarı’nda, üstün yetenekli çocuklar için özel statüde öğrenim gören Fazıl Say, 1987 yılında piyano ve kompozisyon bölümlerini tamamlamıştır.
Öğrenimine, burslu olarak Duesseldorf Müzik Yüksek Okulu’nda devam eden Say, 1991 yılında konçerto solisti diplomasını almıştır.
1992’de Berlin Tasarım Sanatları ve Müzik Akademisi’nde piyanı ve oda müziği öğretmeni olarak görev almıştır.
İlk Ödüller
1994 yılında, Genç Konser Solistleri Avrupa yarışmasında birincilik kazanmıştır.
1995’te ise, New York’ta düzenlenen kıtalararası yarışmanın da birincisi olmuştur. Böylece Say’ın konser kariyeri başlamıştır.
İlk Yapıtları
Konservatuvarda okuduğu 1984 yılında, bir piyano sonatı olan ilk yapıtını besteleyen Say, 1984’ten itibaren keman, piyano ve gitar gibi enstrümanlar için birçok oda müziği bestelemiştir.
Opus 1
Nasreddin Hoca’nın Dört Dansı isimli eseri, sanatçının opus 1’i kabul edilmiştir.
Bu yapıt, aynı zamanda Say’a New York’taki Genç Konser Sanatçısı Seçmeleri’ni kazandıran eserlerden biridir.
Yapıtlarına Genel Bakış
Yapıtlarında modern Avrupa enstrümanlarının yanı sıra ney ve darbuka gibi Anadolu coğrafyasının enstrümanlarına da yer veren Say, bu açıdan kendine özgü bir sanat dili oluşturmuştur.
Fazıl Say, büyük orkestra formlarında eserlere ağırlık vermiştir. Bunun en önemli örneklerinden biri, Nazım Hikmet’in yaşamından ve şiirlerinden esinlenerek hazırladığı Nazım Oratoryosudur.
Bu bakımdan Say’ın, Carl Orff gibi bestecilerin geleneğini sürdürdüğü söylenebilir.
Say, çeşitli formlarda orkestra, oda müziği ve piyano eserlerinin yanı sıra oratoryolar, piyano konçertoları, şan ve piyano için şarkı bestelemiştir.
Çalışmalarına devam eden Say’ın yapıtları arasında, Wolfgang Amadeus Mozart’ın 250. doğum yılı kutlamaları için bestelediği Patara isimli bir bale müziği de vardır.
İlk Senfonik Yapıtı
Say’ın ilk senfonik yapıtı, 2010 yılında prömiyeri yapılan İstanbul Senfonisi’dir. İstanbul Senfonisi’ni, Mezopotamya ve Universe yapıtları izlemiştir.
İstanbul Senfonisi, 2013 yılında Say’a üçüncü ECHO Klassik Ödülü’nü kazandırmıştır.
Say, hem yurtiçinden hem de yurtdışından pek çok kuruluş ve organizasyonun sipariş ettiği çok sayıda başarılı esere imza atmıştır.
Bunlardan bazıları; Schleswig-Holstein Müzik Festivali için bestelediği ve Ömer Hayyam’ın yaşamını ve yapıtlarını anlatan Klarnet Konçertosu, İstanbul Müzik Festivali için bestelediği Mezopotamya Senfonisi ve Sait Faik, D-Martin Turgutreis Uluslararası Klasik Müzik Festivali’nin 10. yıl kutlamaları için bestelediği Hermias – Yunus Sırtındaki Çocuk ve Belçika Ulusal Orkestrası tarafından sipariş edilen ve I. Dünya Savaşı’nın 100. yıl anma törenleri için bestelediği Overture 1914’tür.
Ödülleri
5 kıtada, sayısız ülkede ünlü bestecilerin yapıtlarının yanı sıra kendi yapıtlarıyla da yüzlerce müzik organizasyonunda yer alan Fazıl Say’ın ödüllerinden bazıları:
- 1991, Avrupa Birliği Piyano Yarışması
- 1994, Genç Konser Solistleri Yarışması (Winner of the Young Concert Artists International Auditions), Avrupa Birinciliği
- 1995, Genç Konser Solistleri Yarışması, Dünya Birinciliği
- 1995, Boston Metamorphosen Orkestrası Solist Ödülü
- 1998, Telerama Ödülü
- 2000, Le Monde de la Musique Ödülü
- 2000, Diapason d’Or Ödülü (Altın Plak)
- 2000, Classica Ödülü
- 2000, Le Monde Ödülü
- 2001, Avusturya Radyo-TV Ödülü
- 2001, Telerama Ödülü
- 2001, Deutsche Phono Akademie ECHO Ödülü
- 2009, Deutsche Phono Akademie ECHO Ödülü
- 2010, Andante Klasik Müzik Ödülleri, Yılın Bestecisi Ödülü & Yılın Piyanisti Ödülü
- 2013, Deutsche Phono Akademie ECHO Ödülü (ECHO Klassik), Özel Jüri Ödülü
- 2015, Fransa Cumhuriyet Laiklik Komitesi, Uluslararası Laiklik Ödülü
- 2016, Uluslararası Beethoven İnsan Hakları, Barış, Özgürlük, Yoksullukla Mücadele ve İçselleme Ödülü
- 2017, Duisburger Musikpreis
- 2008 yılında Avrupa Birliği tarafından Kültür Elçisi unvanıyla görevlendirilmiştir.
- 2008 yapımı, Sivas ‘93 isimli tiyatro oyununun müziklerinin bestesi Fazıl Say’a aittir.
- 2016 yılından itibaren Warner Classics sanatçısıdır.
- Aşık Veysel’in Kara Toprak isimli halk şarkısından esinle bestelediği Black Earth, Amerika Birleşik Devletleri’nin billboard listelerinde 6. sıraya kadar yükselmiştir.
- 2015 yılında, Nazım Hikmet Korosu’nu kurmuş ve koronun müzik direktörü olarak görev yapmıştır.
BONUS I
Kitapları
- Uçak Notları, 1999
- Metin Altıok Ağıtı, 2008
- Yalnızlık Kederi / Bir Müzisyenin Notları, 2009
BONUS II
Fazıl Say’ın, 2020 Beethoven Yılı için bestecinin tüm sonatlarını kaydetme çalışması sürüyor. Böylece Say, İdil Biret’ten sonra Beethoven’ın 32 sonatını kaydeden ikinci Türk piyanist olacak.