Édith Piaf Kimdir?
Yaşadığı dönemde Fransa’nın en sevilen sanatçılarından biri olan Édith Piaf ya da Édith Giovanna Gassion, bugün dünyanın en tanınmış şarkıcılarından biridir.
19 Aralık 1915 ile 10 Ekim 1963 tarihleri arasında yaşayan Piaf, aynı zamanda söz yazarı ve oyuncuydu.
Çocukluk ve İlk Gençlik Yılları
Piaf’ın annesi, yarı İtalyan yarı Fas asıllı göçmen bir kabare şarkıcısı ve sirk sanatçısı olan Annetta Giovanna Maillard (Line Marsa olarak da bilinir); babası ise, tiyatro geçmişine sahip bir şarkıcı ve sokak sanatçısı olan Louis-Alphonse Gassion’du.
Genellikle anlatılan hikaye, Édith Piaf’ın bir apartmanın merdivenlerinde doğduğu yönünde olsa da, gazeteci Robert Belleret’in 2013 yılında yayımlanan Piaf: Bir Fransız Miti isimli biyografi kitabında, Tenon Hastanesi’nde doğduğuna ilişkin belge yer almaktadır.
Annesi doğumdan sonra gidince, babası Édith’i bir genelev işletmecisi olan annesinin yanına Normandy’ye götürmüştür. Burada büyümeye başlayan Édith, 14 yaşına geldiğinde babasının yanına geri dönmüştür.
Önce, babası gösteri yaparken onun yanında şarkı söylemeye başlayan Édith, bir süre sonra yalnız başına sokak şarkıcısı olarak hayatını sürdürmeye başlamıştır ve bu dönemde, kendisi gibi bir sokak şarkıcısı olan Momone ile tanışmıştır.
Bazı kaynaklar, Momone’nin asıl isminin Simone olduğunu ve Gassion’un başka bir kadından doğan çocuğu olduğunu yazmaktadır.
Henüz reşit olmadan Momone ile birlikte ev tutan Édith, bu dönemde Louis Dupont ile tanışmıştır ve çiftin 1933 yılında, Marcelle isimli kız çocukları dünyaya gelmiştir. Annesi gibi Édith Piaf da çocuğundan uzaklaşmış ve doğum yaptıktan kısa bir süre sonra yine sokaklarda şarkı söylemeye başlamıştır.
Piaf, 1935 yılında menenjit sebebiyle kızını kaybetmiştir.
Sahneye İlk Çıkışı
1935 yılında, sokakta şarkı söylerken onu dinleyen ve sesinden etkilenen Gerny’s kabarenin sahibi Louis Leplée ile tanışan Édith Piaf, yüksek sosyeteye hizmet veren bu gece kulübünde sahne almaya başlamıştır.
Édith’i ‘La Môme Piaf’ yani Küçük Serçe ismiyle sahneye çıkaran Leplée, Édith’e ‘Piaf’ ismini vermiş ve ona akıl hocalığı yapmıştır. Leplée, aynı zamanda, Piaf’ın kariyeri boyunca imzası niteliğini taşıyan siyah elbiselerinin de fikir babasıdır.
1936’da Leplée’nin öldürülmesi üzerine kariyerinde düşüşe geçen Piaf’ı kurtaran, eğitim almasına ve Édith Piaf olarak sahnelere geri dönmesine yardımcı olan kişi ise, Raymond Asso olmuştur.
Üne Kavuşması
Kabare ve varyetelerde şarkı söylemeye başlayan Édith Piaf, kısa süre içinde plaklar çıkarmaya ve radyo programlarında yer almaya başlamıştır.
Ülke çapında üne kavuşması ise, 1945 yılında seslendirdiği ‘La Vie en Rose’ şarkısıyla gerçekleşmiştir. Şarkı hem Fransızca hem de İngilizce versiyonlarıyla, tüm dünyada ses getirmiştir.
Oyunculuk Kariyeri
Piaf’ın oyunculuk kariyeri, Jean Cocteau’nun kendisi için yazdığı bir oyunla başlamıştır. Daha sonra La Garçonne (1936) isimli bir filmde rol almış ve oyunculukta kendisini geliştirmeye devam ederek tiyatro turnelerine çıkmıştır.
Yaşamı boyunca toplam 9 filmde rol alan Piaf’ın şarkıları, bugün 300’ü aşkın televizyon ve sinema yapımında sountrack olarak kullanılmıştır.
En Büyük Aşkı: Marcel Cerdan
Édith Piaf, hayatına giren çok sayıda erkek olmuşsa da, Fransız Orta Siklet Dünya Boks Şampiyonu, evli ve üç çocuk babası Marcellin ‘Marcel’ Cerdan’ı tek büyük aşkı olarak nitelendirmiştir.
Cerdan’ın Dünya Boks Şampiyonu olmasının ardından, Piaf ile buluşmak için New York’a giderken uçağı düşmüş ve ünlü boksör hayatını kaybetmiştir.
Bu kaybın ardından alkole, ağrı kesicilere ve morfine bağımlı hale geldiği bilinen Piaf, bir trafik kazası geçirmiş ve omuriliğinin sakatlanması sonucunda, yaşamı boyunca yarı kambur bir şekilde yürümüştür.
Piaf’ın Mayıs 1950’de seslendirdiği L’hymne à l’amour isimli şarkısını, Cerdan’a yazdığı bilinmektedir.
Ölümü
1962 yılında, hem keşfettiği hem de sevgilisi olan Theo Sarapo ile ikinci evliliğini gerçekleştiren Édith Piaf, 10 Ekim 1963 tarihinde karaciğer kanseri sebebiyle hayatını kaybetmiştir.
Sürdüğü yaşam sebebiyle Katolik Kilisesi Paris Başpiskoposu Piaf’ın cenaze törenini yapmayı reddetmiş olsa da, on binlerce hayranının oluşturduğu kortejle Pére-Lachaise Mezarlığı’na götürülmüş ve burada yüz bini aşkın hayranın katıldığı bir cenaze töreni düzenlenmiştir.
Kısa Kısa
- Piaf’ın ölümünün açıklanmasının ardından, 11 Ekim’de hayatını kaybeden dostu Jean Cocteau’nun, Piaf’ın ölümünün acısına dayanamadığı için kalp krizi geçirdiği söylenmektedir.
- Édith Piaf, sanatçı Yves Montand’ı ve ünlü şarkıcı Charles Aznavour’u keşfeden kişidir.
- Pek çok kaynakta Piaf’ın 3-7 yaşları arasında körlükle mücadele ettiği ve bir azize sayesinde sağlığına kavuştuğu bilgisi yer alsa da, Belleret biyografi kitabında bu bilginin tamamen yalan olduğunu, Piaf’ın kısa süreli bir göz enfeksiyonu geçirdiğini belirtmiştir.
- Ayrıca Belleret, Édith Piaf’ın Jacques Bourgeat’a yazdığı 110 mektuptan yola çıkarak, ünlü sanatçının yaşamıyla ilgili anlattığı pek çok bilginin yalan olduğunu ifade etmiştir.
BONUS
La Môme (Kaldırım Serçesi), 2007, Yön.: Olivier Dahan