Yazı dizisinin ilk bölümünde de bahsettiğim gibi Matrix serisinde Neo’nun gerçeği ve kendisini anlama yolunda yaşadıklarını izliyoruz. Bu yolculuk, her ne kadar farklı ve kendisine özgü olsa da, aslında klasikleşmiş bir hikaye anlatım şablonuna tamamen uyuyor. Bu şablon Joseph Campbell ile beraber popüler hale gelmiş, binlerce yıl önce anlatılmış olan hikayelerde bile gördüğümüz bir şablondur. Sadece Matrix’de değil efsane haline gelmiş Harry Potter, Yüzüklerin Efendisi, Hobbit ve Star Wars gibi baş yapıtlarda aynı şablonu çok kolay bir şekilde görebilirsiniz.
Matrix Üzerine serisinin ikinci yazısı olan bu yazıda da Matrix üzerinden bu hikaye anlatım tekniğine ve Matrix’deki bazı detaylara göz atalım ve elbette kahramanımız Neo’yu daha yakından tanıyalım:
Sıradan Dünya
Birçok yolculuk, macera hikayesinde gördüğümüz gibi Matrix de sıradan dünyada, günlük yaşam içerisinde başlıyor. Günlük rutininin, döngüsünün dışına çıkamayan Neo, her ne kadar diğer insanlara göre gerçekliği daha fazla sorgulasa da, aslında hala sistemin bir parçasıdır. Hala her gün içinden çıkılamaz bir labirenti andıran bir iş yerine gidiyordur. Döngünün içerisine sıkışıp kalmıştır.
Maceraya Çağrı
Ve bir gün, işte o çağrı gelir: ‘Uyan Neo! Matrix sana sahip… Beyaz tavşanı izle.’
Neo, bilgisayarının karşısında uyuyorken Trinity onun bilgisayarını hackleyerek mesajı gönderir. Neo’yu gerçekliğe, maceraya çağırır.
Çağrıyı Reddetme
Fakat tabi ki yıllardır döngünün içerisinde olan Neo, bu döngüden kolay bir şekilde kurtulamaz. Arkadaşı, onu Trinity ile tanışacağı partiye davet eder. Neo önce reddeder. Eski ve taşlaşmış alışkanlıkları yenmek, onun için bile zordur. Yıllardır içerisinde içinde olduğu dünyaya alışmıştır. Ama onu kahraman yapan şey de, aslında yaptığı seçimlerdir. Neo seçimini yapar, döngüyü kırar ve Trinity ile tanışır.
Akıl Hocasıyla Tanışma ve Eşiği Geçme
Serinin en önemli kısımlarından birisi olan Neo-Morpheus tanışmasının yaşandığı kısıma geliriz. Morpheus Neo’ya, ‘Hayatın boyunca bir şeylerin yanlış olduğunu hissettin’, der ve yanlış olan, simülasyon olan dünyadan çıkarır onu. Kırmızı hapı alan Neo için artık eski dünya geride kalmıştır ve eşik geçilmiştir. Yeni dünyada ise, onu yepyeni maceralar bekliyordur.
Sınavlar, Dostlar ve Düşmanlar
Artık içerisine girdiği dünyada kahramanımız yeni sınavlarla karşılaşır. Yeni kişiler tanır, bu kişilerin bazıları dost, bazıları ise düşmanı olur. Neo için dostlar, Nebuchadnezzar gemisindeki insanlar iken düşmanlar ise, Matrix’den uyanan insanları engellemeye çalışan Ajanlardır.
Morpheus ve diğerleri sayesinde çok başarılı bir eğitimden geçen Neo, artık büyük sorunlarla karşılaşmaya hazırdır.
Soruna Yaklaşma ve Büyük Sınav
Soruna yaklaşma aşaması, kahramanımız için birçok şeyin çözüleceği, soruların cevaplanacağı aşamadır. Neo bu aşamada Kahin ile tanışır. Bu sahne, filmin tam merkezinde duran bir sahnedir.
Kahin ona bazı ‘cevaplar’ verir ve gelecekle ilgili bazı şeyler söyler. Ona, Morpheus ve kendi hayatı arasında bir seçim yapması gerekeceğini söyler. Neo’nun büyük sınavı, Morpheusu kurtarması ile alakalı bir sınavdır.
Neo, ajanlar tarafından sorgulanan Morpheus’u kurtarmak için Trinity ile beraber Matrix’e geri döner. Olağanüstü aksiyon sahneleri sonrasında Morpheus kurtarılır. Trinity ve Morpheus gerçek dünyaya geri dönerken Neo, Matrix’de kalmayı ve savaşmayı seçer.
Ödül
Sonrasında Neo hakettiği o ödülü elde eder. Ödülü ise, yeniden elde ettiği cesaretidir. Seçilmiş kişi olduğuna dair olan inancıdır.
Morpheus’u kurtarmasının ardından bu cesareti elde etmiştir Neo. Bu cesaret ile beraber Neo artık kaçmaz…
Geri Dönüş
Doğduğu, eskiden yaşadığı yer olan Matrix’e geri dönmüştür ve tüm cesareti ile Ajan Smith ile dövüşür.
Yeniden Dirilme
Bu dövüşün ardından Neo, Ajan Smith tarafından öldürülür. Fakat Trinity sayesinde yeniden hayata döner. Neo artık gerçeği tamamen kavramıştır. Matrix’in ona gösterdiklerini değil, Matrix’in arkasındaki kodları görmeye başlamıştır. Birçok dini anlatıda da yer alan yeniden dirilme hikayesi Matrix evreninde de oldukça önemli bir kırılma noktasıdır.
Geri Dönüş
Her kahraman gibi artık Neo’nun da eskiden yaşadığı yere geri dönüp diğerlerini de kurtarma zamanı gelmiştir. Artık gerçekliğin farkına varan ve yolculuk sırasında kendi iç dünyasına da önemli bir yolculuk yapan Neo, mağaradan çıktıktan sonra diğerlerini de kurtarmak için geri dönen Platon’un mağara insanı gibi geri döner. (bkz. Mağara Alegorisi)
Eskiden 101 numaralı odada ‘işkence’ yaşayan Neo, artık özgürdür. Ve makineler için bir mesajı vardır.
‘Orada olduğunuzu biliyorum. Artık sizi hissedebiliyorum. Korktuğunuzu biliyorum. Bizden korkuyorsunuz. Değişimden korkuyorsunuz. Geleceği bilmiyorum, bunların nasıl biteceğini söylemeye değil, nasıl başlayacağını söylemeye geldim. Telefonu kapatacak ve insanlara görmelerini istemediğiniz şeyleri göstereceğim. Onlara sizin olmadığınız bir dünya göstereceğim. Kuralları, yöneticileri, sınırları ve engelleri olmayan bir dünya. Her şeyin mümkün olduğu yeni bir dünya…’
Yazı dizisinin üçüncü bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.
