3 Kasım 2017

Auteur ya da Yaratıcı Yönetmen Kimdir?

Burcu Tur Yüksel Akay

~4dk

1940lı yıllarda, çok sayıda kişinin yeteneklerini ortaya koyarak iş birliği içinde gerçekleştirdiği film yapım süreciyle ilgili ortaya çıkan yaratıcılık tartışmaları, yaratıcı yönetmen ve auteur kavramlarının kullanılmaya başlamasına sebep oldu. michael haneke posta pulu

Tüm sanat dalları için kullanılan kavramın, yönetmenler için de kullanılması gerektiğini ilk olarak Chaiers su Cinéma (Sinema Defteri) isimli film dergisinin kurucu ve yazarlarından André Bazin, François Truffaut ve Jean-Luc Godard’ın aralarında bulunduğu grup ifade etti.

Fransız Yeni Dalga Akımının kurucularından olan François Truffaut, 1954 yılında yayımlanan Fransız Sinemasında Belirgin Bir Eğilim başlıklı makalesinde, yönetmenlerin kişisel duygu ve düşüncelerini filmlerinde ifade edebileceklerini bu yüzden yönetmenlerin de auteur kabul edilmesi gerektiğini önerdi.

Kullanımı Chaiers su Cinéma dergisinde yayımlanan bu makaleden sonra yaygınlaştığı için Truffaut, sinema sanatında kullanılan auteur kavramının babası kabul edilir.

Kavramı Amerika’ya tanıtan ise sinema eleştirmeni Andrew Sarris oldu. İlk defa Sarris, Notes on the Auteur Theory in 1962 başlıklı makalesinde auteur yönetmenleri diğer yönetmenlerden ayıran özellikleri belirtti.

Bu özellikler teknik ustalık, kişisel tarz ve içsel anlamdır.

Film eleştirmeni ve kuramcısı olan André Bazin ise, Sarris’in kriterlerinin yanına tarihsel, ekonomik, politik, kültürel, toplumsal ve üretimsel birikimi ekledi.

woody allen ödül töreni

Bir filmin, yönetmenin kişisel görüşünü yansıtması gerektiğini düşünen Bazin, Auteur Kuramının gelişmesinde önemli bir yere sahiptir.

Kuram, bir yönetmenin film yapım sürecinde kullanılan araçları, bir ressamın ya da bir heykeltıraşın malzemelerini kullandığı gibi kullanabileceğini savunur. Film, yönetmenin hayata bakışını, düşüncelerini ve sanatsal kişiliğinin yanı sıra bireysel kişiliğini de aktarabileceği bir eserdir.

Kurama göre en iyi filmler, yönetmenin imzasını taşıyan filmlerdir.

Popüler akımların ve sinema dalındaki değişimlerin etkisinde kalmayan, anlatım tarzlarıyla ayırt edici işlere imza atan yönetmenler, auteur olarak isimlendiriliyor.

Genellikle bağımsız yönetmen-senaristler auteur olarak isimlendiriliyor olsa da Alfred Hitchcock ve Charlie Chaplin gibi bazı stüdyo yönetmenleri de bu isimle anılır.

Auteur yönetmenlerin filmlerinde, genellikle yönetmen bilinmese de belirgin tarzıyla ve bıraktığı işaretlerle kim olduğu fark edilir.

Dünyadan Auteur Yönetmenler;

Türk Sinemasında;

  • Metin Erksan
  • Reha Erdem
  • Yeşim Ustaoğlu
  • Derviş Zaim
  • Semih Kaplanoğlu
  • Zeki Demirkubuz
  • Nuri Bilge Ceylan…
Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Burcu Tur Yüksel Akay

Burcu Tur Yüksel Akay

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.