Gastronomi dünyasında küçük görülmesine rağmen, her coğrafyada etkilerini ve temsilcilerini gördüğümüz Amerikan mutfağına ait yazı dizisinin ikinci bölümünü sizler için hazırladım:
Amerikan Mutfağı yazı dizisinin 1. bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.
Donut (Doughnut)
Pancake gibi Amerikan kahvaltılarının vazgeçilmez bir diğer ürünü, Donut (Doughnut). Amerikan polislerinin olay yeri sahnelerinde kahveyle birlikte ellerinde tutarak bizlere aşıladığı bu hamur ürününün esas adı Doughnut olmasına rağmen, Massachusetts merkezli Dunkin’in Donuts markasının “Donut” yazımı ile zamanla son haline evrilmiş. ABD’de bol tüketilen şeker ve yağ açısından oldukça zengin olan çörek temelde iki şekilde üretilir: Simit donut ve deliksiz (daire şeklinde) donut.
Sadenin yanı sıra çikolata, reçel, krema gibi çok çeşitli malzemelerle kaplanmış veya içi doldurulmuş donut çeşitleri mevcuttur.
Mac and Cheese
Amerikan filmlerindeki aile sofralarında göze çarpan o sarı soslu makarnanın adı, Mac & Cheese. Özetle, İngilizlerin Cheddar peyniri ile İtalyanların dünyaya yaydıkları Macaroni (makarna) birleşiminden elde ediliyor. Rivayete göre; bilinen ilk tarif, 1769 yılına dayanıyor ve yine rivayete göre, Amerikan Başkanı Thomas Jefferson’ın Fransa seyahati sırasında yiyip çok beğeniyor ve Amerikan mutfağına taşıyor . Safkan bir Amerikan ürünü olmasa bile dünyada Amerikan kültürü ile özdeşleşmiştir. Evlerimizde yaptığımız fırın makarnadan en büyük farkı kullanılan peynir ve üstü kısmının kızartılmamasıdır.
Gravy Sos
Gastronominin 5 temel sosu dışında kalmasına rağmen, en çok bilinen soslardan bir tanesi Gravy’dir. Amerika menşeili olan Gravy, temelde tereyağlı et sosu olarak adlandırılabilir. Özellikle Amerikalıların sık sık et, tavuk, hindi ve patates püresi ya da haşlanmış mısır ile servis ettiği bir sostur. Yapımında et suyu (tavuk suyu ile yapılanı da mevcuttur), tereyağı, kıvam kazandırmak için un ve tane karabiber gibi temel malzemeler kullanılmaktadır.
Buffalo Tavuk Kanatları (Buffalo Chicken Wings)
Çok uzun bir geçmişe sahip olmayan, ancak özellikle maç günlerinin değişilmez yiyeceği haline gelen “Buffalo Wings” New York çıkışlı bir yiyecek. Derin yağda kızartılan tavukların sirke bazlı acı sos ve eritilmiş tereyağından oluşan karışımla kaplanması ile Anchor Bar’da Teressa Bellissimo tarafından ortaya çıkarıldığı iddia edilmekte. Özellikle yanında kereviz sapı, rokfor ya da ranch sos ile servis edilen bu tabak, acı severlerin onlarcasını nasıl yediğini anlayamayacağı kadar lezzetli bir yiyecek.
CheeseBurger
Hamburgerin kökeni Amerika olmamasına rağmen CheeseBurger’in mucidi Amerikalılardır. Hamburgerin üst versiyonu olarak gördükleri bu lezzetli yiyecek, 90’larda Amerikan kapitalist politikasının sembol yiyeceği olarak zincir restoranlar vasıtasıyla tüm dünyaya yayıldı. Michael Jordan’ın bile 90’larda elinde CheeseBurger ile reklamlarda boy gösterdiğini hatırlayanlarınız olacaktır. CheeseBurger ile ilgili en ilginç bilgi Yahudiler için soya peyniri ile yapılan “Koşer CheeseBurger” diye bir ürünün McDonald’s başta olmak üzere birçok restoranda sunulmasıdır. Yahudilerin Koşer Yasalarına göre et ve süt ürünlerinin karıştırılması yasaktır.
Sloppy Joe
Henüz ülkemizde bileni çok olmasa bile, Amerikalıların döke saça yemekten keyif aldığı tam bir obezite yiyeceğidir. 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan Sloppy Joe, hamburgerin köfte yerine bol soslu kıyma ile hazırlanması ve isteğe göre soğan, baharatlar ve Worcestershire sos ile lezzetlendirilmesinden oluşmaktadır. Türkiye’ye gelmesi halinde ortalığı kasıp kavurabilecek tehlikede bir yiyecek, uyarması bizden.
Steak
Ülkemizde de hızla yayılan Steakhouse kültürü, “Saltbae” akımıyla tavan yaptı diyebiliriz. Dallas, T-Bone, New York Strip ve Rib Eye gibi birçok çeşidi olan protein bombası sıfatını sonuna kadar hak eden et ürünleri, Amerikan mutfağının en önemli yemeklerindendir. Ancak bize göre, iyi bir T-Bone, tüm Amerikan steaklerini geride bırakır.
Thanksgiving (Şükran Günü) Hindisi
Kökeni 1600’lü yıllara dayanan ve Başkan Abraham Lincoln tarafından ulusal bayram olarak kutlanması önerilen Şükran Günü, kurulan geniş sofralarda yer verilen hindi ile özdeşleşmiştir. Güveçler, yaban mersinli soslar, gravy ve patates püresi eşliğinde görsel şölene dönüştürülen sofralar, Türk bayram sofralarıyla yarışır düzeydedir.
Apple Pie (Elmalı Turta)
Amerika ve İngiltere arasında kültürel, siyasi veya diğer tüm sorunlar bugüne kadar çözüldü ve gelecekte de çözülecektir, ancak Elmalı Turta tartışması son bulmayacaktır. Özellikle tatlı yapımı için tercih edilen tatlı elma türlerinin kökeninin Asya olduğu ve Amerika’daki elma yetiştiriciliğinin Avrupa’dan gelen tohumlarla kıtaya sıçradığı tahmin edilmektedir. Aslında, elmalı turta için kaydedilen ilk tarif, 1381 yılında İngiltere’de yazılmış ve elmaya ek olarak incir, kuru üzüm, armut ve safran ek ürünlerine de yer verilmiştir. Amerikalılar hem elmayı, hem de turtayı kendileriyle özdeşleştirmiş ve İngilizlerden daha farklı bir ürün ortaya çıkararak elmalı turtayı Amerikan mutfağının ve kültürünün sembol ürünlerinden bir tanesi haline getirmişler. II. Dünya Savaşı’nda savaşan Amerikan askerleri gazetecilerin “Neden savaşa gidiyorsunuz?” sorularına; “Annelerimiz ve elmalı turta için” savaştıklarını söyleyerek bu tatlının tüm Amerikalılar adına “Ev” anlamına geldiğini pekiştirmişlerdir.
Chocolatechip Cookie (Çikolata Parçacıklı Kurabiye)
ABD’nin en küçük eyaletlerinden birisi olan Massachusetts’te, 1938 yılında Amerikalı şefler Ruth Graves Wakefield ve Sue Brides tarafından icat edilen Chocolatechip Cookie (Çikolata parçacıklı kurabiye), tüm dünyaya kısa sürede yayıldı. Fıkralara ve çizgi filmlere bile konu olan hikayesi ise, Şef Wakefield’ın tarifini Nestle markasına ömür boyu ücretsiz çikolata tedariki karşılığında satmasıdır. Marka, Şef Wakefield’ın tarifini çikolata parçacıkları ürünlerinin paket arkasına basarak tüm dünyaya yaydı ve pazarlama sektörüne yenilikçi bir bakış açısı getirmiş oldu.
Kurabiyenin eyaletteki ortaya çıkışını onurlandırmak isteyen Massachusetts, 1997’de ürünü Resmi Eyalet Kurabiyesi olarak belirledi.
Amerikalıların ve yazar Richard Bach’ın dediği gibi;
“Yaşam bizim için meçhuldür. Bilebildiğimiz tek şey, bu dünyaya yemek ve olabildiğince uzun yaşamak için geldiğimiz…”
