William Shakespeare Nam-ı Diğer Avon’un Ozanı

Kısaca William Shakespeare Kimdir?

İngiltere’nin ulusal şairi, İngilizce dilinin en büyük ve dünyanın en iyi oyun yazarı William Shakespeare, nam-ı diğer Avon’un Ozanı; şair, oyun yazarı ve tiyatro oyuncusudur. 

1564 ile 1616 yılları arasında yaşayan Shakespeare, dünyanın en fazla sergilenen ve neredeyse tüm dillere çevrilen oyunların yazarıdır.

İnsan ne olduğunu bilir, ama ne olacağını bilmez.

Hamlet

Çocukluğu ve İlk Gençlik Yılları

26 Nisan 1564 tarihinde vaftiz edilen Shakespeare’nin gerçek doğum günü bilinmiyor. Fakat geleneksel olarak 23 Nisan’da doğduğu söyleniyor.

Belediye meclis üyesi ve başarılı bir deri tüccarı John Shakespeare ile toprak sahibi bir çiftçinin kızı Mary Arden’in çocuğu olan Shakespeare, ailenin 8 çocuğunun üçüncüsü, hayatta kalan en büyük çocuğudur. 

Shakespeare’nin okuduğu okullarla ilgili günümüze bir belge kalmamış olsa da, biyografi yazarlarının pek çoğu, evinin yakınında bulunan ve Latince ağırlıklı eğitim veren King’s New School’da öğrenim gördüğünü belirtmektedir.

Doğanın anası da, mezarı da topraktır,
Doğduğu rahimdir doğanın gömüldüğü yer…

Romeo & Juliet

18 yaşındayken oldukça hızlı bir şekilde 26 yaşındaki Anne Hathaway ile evlenmiştir. Çiftin 6 ay sonra bir çocuklarının olması sebebiyle kaynaklarda, Shakespeare ile Hathaway’in hamilelik sebebiyle evlendiği geçmektedir.

Çiftin ilk çocukları Susanna’nın ardından, Hamnet ve Judith isimlerini taşıyan ikizleri olmuştur. Hamnet, 11 yaşında bilinmeyen bir sebepten hayatını kaybetmiştir.

Başlangıcı birdenbire olanın sonu da çabuk gelir.

Othello

Yazın Hayatının Başlangıcı

Shakespeare’min ilk olarak ne zaman yazmaya başladığı bilinmese de, performans kayıtları, 1590’lı yıllarda birçok oyununun Londra sahnesinde sergilendiğini gösteriyor.

O yıllarda Shakespeare’nin isminin duyulmasını sağlayan bir olay da, yine oyun yazarı olan Robert Greene’nin Shakespeare’e bir eserinde saldırması olmuştur. Greene’nin bu saldırısı, Shakespeare’in tiyatro kariyeriyle ilgili ilk kayıt kabul edilmektedir.

İstediklerimize eriştiğimizde gönül rahatlığıyla bir sevinç duyamıyorsak hiçbir şey kazanılamamış, her şey yitirilmiş demektir. Yıkıp yok ederek yaşamaya çalışmaktansa, yok ettiğimiz şey olmak daha rahat olurdu.

Macbeth

Lord Chamberlain’s Men 

1594 yılından itibaren, Shakespeare’nin oyunları, yalnızca kendisinin de dahil olduğu bir grup oyuncuya ait Lord Chamberlain’s Men isimli tiyatro şirketi tarafından sahnelenmiştir.

Kısa sürede Londra’nın en önemli tiyatro şirketlerinden biri haline gelen Lord Chamberlain’s Men, Kral I. James tarafından royal bir patent ile ödüllendirilmiş ve şirketin ismi, King’s Men olarak değiştirilmiştir.

Şirketin ortakları, 1599’da Globe ismini verdikleri kendi tiyatrolarını inşa etmiş ve 1608’de Blackfriars isimli kapalı tiyatroyu devralmışlardır.

Ünlü yazarın varlıklarına ilişkin kayıtlar, şirketle birlikte ekonomik kazancının da büyüdüğünü göstermektedir.

Bugün en çok sevdiğimiz şey dönüp dolaşıp
En az sevdiğimiz şey oluyor yarın. 

Antonius ve Kleopatra

1594 yılından itibaren oyunları basılan ve büyük bir ün kazanan Shakespeare, hem kendisinin hem de başka yazarların oyunlarında rol almaya devam etmiştir.

Putperestlik demesin benim aşkıma kimse,
Sevgilimi put gibi göstermesinler asla;
Türkülerimin hepsi tek kişiyi övmüşse
O tek kişi aşkımdır, severim onu hâlâ.
Bugün de sevecendir, o yarın da sevecen,
Ondadır şaşmaz vefa ve her pürüzsüz değer;
Sadakat eksik olmaz benim şiirlerimden:
Başka söze yan çizip sırf vefayı söylerler.
“İyi, güzel ve sâdık”, şiirlerimin özü,
“İyi, güzel ve sâdık” demesem de kastım bir;
Yarattığım hep aynı, değiştirsem de sözü,
Bu üç konu birleşip ufka sonsuzluk verir.İyi, güzel ve sadık, çokluk yaşarlar tek tek,
Var olmamıştı üçü birlikte şimdiye dek.

Soneler

Eserleri

Shakespeare’nin, en bilinen eserlerini 1589 ile 1613 yılları arasında ürettiği düşünülmektedir.

İlk oyunları genellikle komedi türündedir ve tarihi konuları ele alır. 1608’den sonra yazdıkları ise, genellikle trajedi ve trajikomedi türlerindedir.

Bir insana insan mı denir bütün işi
Yemek ve uyumak olursa dünyada yalnız?
Hayvan denir böylesine! Ne iştir bu Tanrım?
Sen ki sınırsız yaratmışsın düşüncemizi,
Sen ki geçmişi geleceği bilirsin,
Bu aklı küflensin diye vermedin elbet bize. 

Hamlet

Ölümü

23 Nisan 1616 tarihinde hayatını kaybeden Shakespeare, ölümünden iki gün sonra Holy Trinity Kilisesi’nin chanceline gömülmüştür. Kemiklerinin yer değiştirmesi durumuna karşı yazarın mezarında aşağıdaki dizeler yazmaktadır:

Good frend for lesvs sake forbeare,
To digg the dvst encloased heare.
Bleste be ye man yt spares thes stones,
And cvrst be he yt moves my bones.*

*Güzel arkadaş, İsa aşkına bir dur da sakın,
Eşmeden örtüsünü üstümdeki toprağın.
Bu taşları koruyan her kim olursa kutsansın,
Kemiklerimi yerinden oynatana ise lanetler yağsın.

Shakespeare Hakkında Kısa Kısa

• Shakespeare, bugün İngilizcede kullanılan yaklaşık 1700 kelimeyi icat etmiştir.
• William Shakespeare’nin imzaları ‘Shakspere’, ‘Shaksper’ ve ‘Shakspeare’ de dahil olmak üzere farklı yazımlara sahiptir. Hangi yazımın doğru olduğu yüzyıllardır tartışılmaktadır.
• Sen veya siz anlamına gelen ‘you’ kelimesini, ‘u’ harfi olarak kullanan ilk kişi shakespeare’dir.
• Jessica ismi, ilk kez Shakespeare’nin Venedik Taciri isimli oyununda geçmiştir.

Son olarak;

Uranüs’ün uydularına, William Shakespeare ve Alexander Pope’nin eserlerindeki karakterlerin isimleri verilmiştir.

Şiddetle başlayan hazlar , şiddetle son bulurlar, Ölümleri olur zaferleri ,
Öpüşürken yok olan ateşle barut gibi.
En tatlı bal bile tadıldıkça bıkkınlık verir ,
Aynı tadı isteği, iştahı köreltir.
Onun için ölçülü sev ki uzun sürsün sevgin, Hedefe hızlı giden, yavaş kadar geç varır.

Romeo & Juliet