Başlarken; mindfulness nedir, sorusuna karşılık şu soruyu soruyoruz:
En son ne zaman yediğiniz yemeği ya da içtiğiniz kahveyi tüm duyularınızla hissettiniz, yürürken etrafınızda olup bitenleri izlediniz, yanınızdan geçen insanları fark ettiniz?
Mindfulness ya da bilinçli farkındalık, genel olarak, içinde bulunduğumuz anda yaşadıklarımızı ve hissettiklerimizi farkında olmamızı ve tüm bunları yargılamadan kabul etmemizi ifade ediyor.
Bir başka deyişle mindfulness; düşüncelerimizi, bedensel algılarımızı, duygularımızın ve çevremizi her an farkında olmak anlamına geliyor. Fakat bunu yaparken eleştirel olmamaya ve savunma mekanizmalarımızı bir kenarda bırakmaya teşvik ediyor.
Belki de binlerce yıldır var olan mindfulness uygulamaları, bugün, modern dünyanın getirdiği stres ve karmaşanın sonucunda yeniden popüler hale geldi.
Psikoterapinin yanı sıra stres yönetimi, öfke kontrolü ve iletişim çalışmalarında da kullanılan mindfulness’ın etkileri, 1970’li yıllardan itibaren bilimsel araştırmalara da konu oluyor.
Bir açıdan, an içindeki deneyimlerimizi farkında olmayı ifade eden mindfulness, çoğu zaman meditasyonla eşdeğer tutuluyorsa da kapsamı meditasyondan daha geniş.
Duygularımızdan, düşüncelerimizden ve olaylardan kaçmadan, onları sonuna kadar farkındalıkla deneyimlemeyi; ancak eleştirel bir bakış açısıyla ve savunma mekanizmalarımızla değerlendirmemeyi anlatan kavram, tüm deneyimlerimizi bir parçamız olarak görmeyi ifade ediyor.
Mindfulness’ın şimdiki zamanda kalmamıza yardımcı olan uygulamaları, ne kadar basit görünse de, çalışmayı ve zihni eğitmeyi gerektiriyor.
Bunun ana sebebiyse, yaşamımız boyunca biriktirdiğimiz birtakım öğretiler ile günlük hayatta kazandığımız alışkanlıklar.
Mindfulness’ı yaşama felsefesi olarak benimseyenler, etraflarında gerçekleşenleri an be an fark ederek yargılamadan, olduğu gibi yaşayabildiklerini ifade ediyorlar. Mindfulness’ın gelecek kaygılarını bir kenara bırakmalarını sağladığını ve bunun yerine, deneyimleriyle uyum içinde yaşama fırsatını elde ettiklerini belirtiyorlar.
Mindfulness, yalnızca bir kavram olarak değil, aynı zamanda bir deneyim olarak da değerlendirilmeli.
Bir yandan yaşanan anın içinde farkındalıkla kalabilmeyi ifade ederken bir yandan da yaşananlara ne şekilde tepki verileceğine dair ipuçları içeriyor. Yani, mindfulness’ın farkında olma ve farkında olunanı kabul etme olmak üzere iki boyutu bulunuyor.
Mindfulness nedir, ne değildir?
- Bir din ya da ibadet şekli değildir.
- Yalnızca bir meditasyon yöntemi değildir.
- Transandantal meditasyon gibi uygulamalarda olduğu gibi zihni düşüncelerden arındırmak değildir.
- Odağı ve dikkati anda tutma becerisidir.
- Karşılaşılan olay ve durumlar karşısında düşünceleri ve duyguları farkına varmaktır.
- Hissedilenleri ve düşünceleri yargılamamak, eleştirmemek ve aynı zamanda onlardan kaçmamaktır.
- Rahatlatıcı, huzur verici etkileri bulunsa da amacı, bilinçli bir şekilde yaşama, kendimize ve diğerlerine karşı farkındalığımızı geliştirmektir.
Mindfulness’ın Faydaları
2000’li yıllarda mindfulness ve etkileri üzerine yapılan araştırmalara göre düzenli olarak mindfulness egzersizleri yapanların;
- stres seviyesinde azalma,
- pozitif duygularında artış,
- stresle başa çıkma becerisinde gelişme,
- ilgi ve dikkatlerinde artış,
- problem çözme becerisinde artış,
- ve daha iyimser bir bakış açısı kazandıkları gözlemlenmiştir.
Aynı zamanda, son yıllarda depresyon tedavisinde kullanılmaya başlanan mindfulness’ın ilaç tedavisiyle neredeyse aynı etkiyi gösterdiği ortaya çıkmıştır.
Günlük hayatımıza daha fazla dahil olmamızı sağlayarak otomatik davranış ve tepkilerimizi azaltan hatta ortadan kaldıran mindfulness; ruh halimize ve düşüncelerimize de olumlu yönde etki ediyor.
Bunun en büyük sebeplerinden biri, içinde olduğumuz ana odaklanmamızı sağlayarak geçmişe dair düşüncelerimizden ve geleceğe yönelik kaygılarımızdan uzaklaştırması. Bir başka ifadeyle, düşüncelerimizi henüz yaşamadığımız ya da değiştirme şansımız olmayan olay ve durumlardan kopartarak, şimdiyi hakkını vererek yaşamamıza yardımcı olması.
Mindfulness felsefesini hayatınıza dahil etmenize yardımcı olacak önerilere Günlük Yaşamda Mindfulness listemizden ve Mindfulness Beslenme ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
