29 Aralık 2020

10 Maddede Ormanın Kralı İvan İvanoviç Şişkin

Mehmet Halıcı

~8dk

İvan İvanoviç Şişkin Kimdir?

İvan İvanoviç Şişkin, bugün Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’ın Doğusunda yer alan Alabuga şehrinde dünyaya gözlerini açtı. 

Babası tahıl ticareti yapan, kendi yağıyla kavrulan, antik çağ sanatı ve tarihine düşkün bir tüccardı. Büyüdüğü zaman işlerinin başına geçeceği düşüncesiyle, oğluna tarih bilinci ve sevgisi aşıladı. İlerleyen yıllarda Şişkin, babasını hayal kırıklığına uğratacak ve resmi tercih edecekti. Ancak bu tarih sevgisini resimlerinde de kullanacaktı.

İvan İvanoviç Şişkin

Eğitimi ve Sanat Yaşamı

20 yaşında Moskova Resim ve Heykel Okulu’na giden İvan İvanoviç Şişkin; önemli akademisyen portre ressamlarından eğitimler alarak, hem kendini geliştirdi hem de çıtasını en yükseğe çıkardı. Bu okulda kendi tarzını belirledi. Napolyon nasıl ki “Para, para, para!” dediyse, Şişkin’de “Manzara, manzara, manzara!” dedi ve manzara alanında çağının ötesinde resimler yaptı.

Moskova Resim ve Heykel Okulu’nu bitirdikten sonra, 24 yaşında, St. Petersburg Sanat Akademisi’ne yazılan Şişkin, tıpkı Leonardo da Vinci gibi, bilgiye karşı giderilmez bir susuzluk duyduğu için, bu akademide bilgisine bilgi kattı ve akademiyi altın madalya ile bitirdi. Öyle ki; 28 yaşında yaptığı Valaam Manzarası resminin başarısı ona İmparatorluk Sanat Akademisi bursu kazandırdı ve Şişkin, Avrupa’ya gitti.

Şişkin’in dinmek bilmeyen öğrenme arzusu, onu okuldan okula, şehirden şehire sürükledi. Çek Cumhuriyeti, Fransa ve Hollanda’da çalışmalar yaptı. İsviçre’de gravür yaptı. İsviçre Alplerinde ise, peyzaj çalışmalarını gerçekleştirdi. 1864’de Düsseldorf’a taşınan ve Düsseldorf Sanat Okulu’na giden Şişkin, Düsseldorf’un Çevresine Bakış resmiyle Akademisyen unvanını aldı.

İvan İvanoviç Şişkin Eserlerinin İncelemesi

Çam Ormanında Sabah

Şişkin’in en meşhur tablosunda, sabahın ilk saatlerinde sisli çam ormanının derinliklerinde bir ayı ile üç yavrusunu görmekteyiz. İki yavru ayı kırık bir çam ağacının üzerinde oyun oynarken, bir diğeri iki ayağının üzerine çıkmış çam ağaçlarının üzerine düşen günün ilk ışıklarını karşılamakta. Ormanın derinlikleri vahşi bir anı yansıtsa da, ayılar sanki evcil birer hayvan gibi sevimliler. Tablonun her karesinde Şişkin’in orman ve orman canlılarına duyduğu sevgi görülüyor.

İvan İvanoviç Şişkin Çam Ormanında Sabah

Ormandaki Arı Kovanları

Şişkin’in sıkıntılı yıllarına ait resimlerinden biri, Ormandaki Arı Kovanları.

Tabloda ormandaki açıklıkta bir adam ve dağ yamacına kurulmuş arı kovanlarını görmekteyiz. Hemen ileride adamın kulübesi var. Yaşlı adam, sol elinde asası ve sağ elinde bal kovası ile küçük bir dereye doğru ilerliyor. Belki de kovasındaki balları kasabaya satmaya götürüyor. Hava son derece açık, orman birçok insana kucak açıp onların geçim kaynağı olmuş durumda. Şişkin’in şövalesi, derenin hizasında yüksekçe bir yere kurulmuş gibi. Arı kovanlarının arasındaki ağacın yaprakları, güneş ışınları ile parlıyor. Hava bu kadar güzel ve orman bu kadar kucak açıcı iken saçları beyazlamış yaşlı bir adamın, kafasını önüne eğmesi ve elinde bastonuyla yoluna devam etmesi yaşam mücadelesinin ne denli zor olduğunu, insanı yıprattığını gösteriyor.

İvan İvanoviç Şişkin Ormandaki Arı Kovanları

Çam Ormanı

Şişkin’in eserlerinden bir diğeri ise, Çam Ormanı (Pine Forest). Bu eserde, sabahın ilk ışıkları Sarıçam ağaçlarının üzerine vuruyor. Ormanın derinlikleri karanlık, ağaçların uzun gölgeleri ormanın içerisine doğru uzanıyor. Sarıçamların dibinde bir adam, iki ağacın arasından bir elinde sepeti, diğer elinde asası ile ormanın içerisine doğru ilerliyor. Adeta şehre kavuşabilmek için önündeki tüm engelleri aşmak zorunda olan ve tüm yolları ezbere bilen bir köylü gibi ileriye değil, yere bakıyor.

İvan İvanoviç Şişkin Çam Ormanı

Alacakaranlık

Alacakaranlık (Twilight), Şişkin’in son yılların ait eserlerinden biri. Havada alacakaranlığın kızıllığı belirtiliyor. Ormanın içlerine doğru götüren yolda ise, gece yağan yağmurdan kalan su birikintisi görünüyor. Yol çamurlu, hava nemli, doğa son derece bakir. Yalnız bir adamın bu yolda yürümesi ve fonda Bob Dylan’dan One More Cup Of Coffee parçasının çalması an meselesi.

İvan İvanoviç Şişkin Alacakaranlık

Meşe Ormanında Yağmur

Şişkin’in Gezginler grubunun dağıldığı ilk yıllarda yaptığı Meşe Ormanında Yağmur tablosunda; yağmurlu bir günde Meşe ormanında yürüyüş yapan üç kişiyi görüyoruz. En önde şapkalı ve elinde muhtemelen bir şemsiye olan, ama yalnızlığını derinden yaşayarak o şemsiyeyi açmaya üşenen bir adam var. Biraz arkasında şemsiyeyi açmış ve yağmurlu günde aşklarının tadını çıkartan bir çift var. Resme bu açıdan bakarsak, Şişkin adeta bize doğanın bile yorumlanmasının insanın psikolojisine bağlı olduğunu anlatıyor. Öte yandan hava nemli ve sisli. Parlak yapraklar üzerindeki ıslaklık hissediliyor. Patika yolun üzerindeki toprak yağmurun etkisiyle çamurlaşmış. Orman yağmuru büyük bir keyifle karşılarken, Şişkin, tıpkı Empresyonistler gibi doğanın kişiye özel yorumlanabilen tüm izlenimlerini yansıtıyor.

İvan İvanoviç Şişkin Meşe Ormanında Yağmur

Viatka’daki Çam Ormanı

Ele alacağımız son resim, Şişkin’in tutkusu… 

İvan İvanoviç Şişkin, Rusya’nın iğne yapraklı çam ormanlarına tutkuyla bağlıydı. O, bir açık hava ressamıydı. Çam Ormanı tablosunda da gördüğümüz gibi, kenarlarında taşların olduğu suyu kısmen çekilmiş durgun ve berrak bir dere ağzından ormana doğru hakim bir bakış açısı var. Ormanlık alandaki bazı ağaçlar kesilmiş, ilerideki çam ağacının dibinde iki tane küçük ayı gözükmekte. Ayıların ulaşamayacağı kadar uzaklıkta olan bal kovanları ayıların kafalarını yukarı kaldırmasını sağlamış. Diğer taraftan bu tabloya dikkatlice baktığımızda, Şişkin’in doğayı olanca gerçekliği ile yansıtmak istediğini görmekteyiz. Adeta 1870’lerden kalan renkli bir fotoğraf, bu resim.

İvan İvanoviç Şişkin Çam Ormanı
Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Mehmet Halıcı

Mehmet Halıcı

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.