Şişe Bilgileri
ABV (Alcohol by Volume): Viskinin alkol yüzdesini ifade eder.
NAS (Non Age Statement): Şişesinin üzerinde yaşı / yılı belirtilmeyen viskilerdir.
PPM (Phenol Parts per Million): Turba derecesini belirleyen birimdir. Viskinin fenol miktarını ifade eder.
PROOF: ABD’de alkol seviyesinin belirtilmesinde kullanılan ölçüdür. ABV’nin iki katıdır.
Üretici
Distillery (Damıtım Evi): Viski üretiminin yapıldığı yerdir.
Master Distiller (Baş Damıtımcı): Damıtım evinde viski üretim sürecinin tüm aşamalarından sorumlu olan kişi.
Master Blender (Baş Harmancı): Viski dünyasında en prestijli unvanlardan biridir. Baş harmancı, harman viskileri oluşturacak viskilere karar verir.
Viski Çeşitleri
Bourbon: ABD’de üretilen ve en az %51 oranında mısırdan üretilen viskilerdir.
Blended (Harman) Viski: Single malt ve tahıl viskilerin karıştırılmasıyla elde edilen viskilerdir.
Blended Malt (Malt Harman) Viski: İki ya da daha fazla damıtım evinde üretilen malt viskilerin harmanlanmasıyla elde edilen viskilerdir.
Grain (Tahıl) Viski: Coffey imbiklerde, sürekli damıtım tekniği ile üretilen ve üretiminde mısır, yulaf gibi tahılların kullanıldığı viskilerdir.
Scotch: İskoçya sınırları içerisinde üretilmiş ve olgunlaştırılmış viskilerdir.
Single Cask (Tek Fıçı): Tek fıçıdan şişelenen viskilerdir.
Single Pot Still Viski: Tek damıtım evinde, Pot Still ismini taşıyan bakır imbiklerde üretilen ve maltlanmış ve maltlanmamış arpanın bir arada kullanıldığı İrlanda’ya özgü bir viski çeşididir.
Single Malt (Tek Malt) Viski: Tek damıtım evinde, Pot Still imbiklerde üretilen ve yapımında yalnızca maltlanmış arpa ile su kullanılan viskilerdir.
Tennessee: ABD’de üretilen ve kömürden filtrasyon işleminden geçen viskilerdir.
Rye (Çavdar) Viski: Üretiminde en az %51 oranında çavdar kullanılan viskilerdir.
Tadım
Nose (Burun): Tadımın ilk aşaması olan koklamada alınan notlardır.
Palate (Damak): Tadım sırasında viskinin ağızda ve damakta hissettirdiği aromalardır.
Üretim Yeri
Campbeltown: İskoçya’nın en küçük viski üretim bölgesidir. Turba kullanıldığı için isli viskilerdir. Campbeltown’da üretilen viskilerde karamel, meyve ve çikolata notaları hakimdir.
Highland: İskoçya’daki en geniş viski üretim bölgesidir. Ülkede üretilen malt viskilerin neredeyse %25’i burada üretilir.
Islands: Highland’in etrafındaki adaları kapsar. Adalarda üretilen viskilerde deniz notaları yaygındır.
Islay: İskoçya’nın batısındaki küçük bir viski üretim alanıdır. Burada üretilen viskilerde is ve turba notaları baskındır.
Lowland: İskoçya’nın İngiltere’ye en yakın bölgesindeki adada bulunan viski üretim bölgesi.
Speyside: İskoçya’da en fazla damıtım evi bulunan viski bölgesidir. Burada üretilen viskiler meyvemsi, çiçeksi ve zengin notalara sahiptir.
Üretim Süreci
Cask Strenght (Fıçı Sertliği): Su eklenmeden, fıçıdan çıktığı şekilde şişelenen viskilerdir.
Charcoal Mellowing (Kömür Filtrasyonu): Tennessee viskilerin üretiminde kullanılan yöntemdir.
Damıtım: Fermantasyon ile elde edilen alkol-su karışımının bakır imbiklerde birbirinden ayrıştırılma işlemidir.
Fermantasyon: Lapalama işleminin ardından elde edilen arpa suyuna maya eklenmesi işlemidir. Mayalama (fermantasyon) işleminin ardından elde edilen sıvının alkol derecesi %7 ile 10 arasındadır.
Finish (Bitiş): Standart olgunlaşma işleminin ardından uygulanan ek bir işlemdir. Viski olgunlaşma işleminin ardından farklı bir fıçıda belirli bir süre daha bekletilir. Viskiye zenginlik katmak amacıyla uygulanır.
Floor Malting (Yerde Maltlama): Maltlama sürecinde yere serilen tahılların filizlenirken birbirine karışmaması amacıyla tahta küreklerle savrulması işlemidir.
Lapalama: Maltlama işleminin ardından arpadaki şekeri ortaya çıkarmak için yapılan işlemdir. Arpalar öğütülür ve sıcak suyla karıştırılarak lapa haline getirilir.
Low Wine: İlk damıtma işleminin ardından ortaya çıkan %20-25 alkol oranına sahip sıvıdır.
Maltlama: Üretimin ilk aşamasıdır. Arpalar ıslatılarak filizlendirilir. Filizlendirmeyi durdurmak için klin ismi verilen fırınlarda kurutulur. Amaç, arpanın içindeki nişastayı şekere dönüştürmektir.
Maturation (Olgunlaştırma): Damıtma işlemi sonucunda elde edilen alkollü sıvının meşe fıçılarda dinlendirilmesidir. Yıllandırma olarak da isimlendirilir.
Wort: Lapalama işlemi sonucunda elde edilen, lapamsı arpa suyu.
Üretim Araçları
Coffey İmbik: 1831 yılında, Aeneas Coffey tarafından icat edilmiştir. Tahıl viskilerinin üretiminde kullanılan, sürekli damıtım yönteminin uygulandığı endüstriyel imbiklerdir.
Fıçı (Meşe Fıçı): Viski, olgunlaşması için meşe fıçılarda belirli süreler dinlendirilir. Viski olgunlaştırmak için kullanılan el yapımı fıçılarında çivi ve tutkal gibi malzemeler kullanılmaz.
Klin: Maltlama aşamasında ıslanan ve filizlenen arpaların kurutulduğu büyük fırınlardır.
Mash Tun: Maltlamanın ardından öğütülen arpanın sıcak suyla karıştırıldığı lapalama tankıdır.
Spirit Still: İlk damıtım işleminin ardından elde edilen alkollü sıvının ikinci kez damıtıldığı imbiktir.
Peat (Turba): Yosunlardan ve çürümüş bitki kalıntılarından elde edilen siyah renkte, süngerimsi taşıl kömürdür.
Wash Still: İlk damıtım işleminin yapıldığı imbiktir.
Washback: Fermantasyon işleminin gerçekleştirildiği büyük tanklardır. Geleneksel olanları ahşapken günümüzde demirden tanklar da kullanılmaktadır.
Viski Kadehleri
Copita: Şarap kadehini anımsatır. Uzun sağlı, geniş hazneli viski kadehidir.
Glencairn: Geleneksel şeri tadım bardaklarından ilhamla tasarlanan viski kadehleridir.
Riedel: Geniş ağızlı, küçük bir tutma sapına sahip viski bardaklarıdır.
Snifter: Geniş hazneli, dar ağızlı viski kadehleridir.
Tumbler: Geniş hazneli, ayaksız viski kadehleridir.
İçerik
Fenol: Viskiye is ve turba karakteri geçiren ve turba yandığında ortaya çıkan kimyasaldır.
Karamel: Renk standardizasyonunu sağlamak için, renklendirici olarak kullanılır.
Diğer Viski Terimleri
Angels’ Share (Meleklerin Payı): Olgunlaşma sürecinde fıçılarda dinlendirilen viskinin her yıl belirli bir oranı buharlaşır. Buharlaşan bu payın ismidir. Buharlaşma oranı iklim ve ortam koşullarına göre değişiklik gösterir.
Viski Taşı: Viskiyi, kadehte sulandırmadan soğutmak amacıyla üretilmiş aksesuarlardır. Alüminyum, granit ve mermer gibi farklı materyallerden üretilebilirler. Genellikle küp şeklindedirler.
