Türkiye’nin neredeyse her bir şehrine ve hatta ilçesine özgü onlarca çeşit peynir saymak mümkün. Ancak bu peynir çeşitlerinin bazıları ülkemizin sınırlarını aşıp dünyada da tanınmış durumda.
İşte, Türkiye’nin en ünlü peynirleri ve peynirleriyle ünlü şehirlerimiz:
Mihalıç (Mihaliç) Peyniri, Balıkesir – Bursa
İlk kez Bursa’nın Mihalıç ilçesinde üretildiği için bu ismi alan peynir, Arnavut göçmenleri tarafından ülkemize kazandırılıyor.
Manyas ve Kelle gibi isimlerle de bilinen Mihalıç peyniri, Balıkesir-Bursa hattında oldukça ünlü. Sert, tam yağlı, iri gözenekli, tuzlu ve dayanıklı bir peynir çeşidi olan ve kıvırcık koyunun sütünden yapılan Mihalıç peyniri, özellikle meşhur Susurluk tostunda kullanılmasıyla tanınıyor.
Ezine Peyniri, Çanakkale
Türkiye’de en çok tüketilen peynir çeşidinin beyaz peynir ve beyaz peynirler içinde en sevilen peynirin Ezine peyniri olduğu tahmin ediliyor.
İsmini, Çanakkale’nin Ezine ilçesinden alan ve tam yağlı bir peynir olan Ezine peyniri için hem kahvaltı hem de rakı sofralarının vazgeçilmezi diyebiliriz.
Şavak / Tulum Peyniri, Erzincan
Şavak göçerlerinin koyun sütünden yaptığı, kimi zaman keçi sütü de karıştırdığı tulum peyniri, kıl keçisi tulumlarda en az 3 ay bekletilerek olgunlaştırılıyor.
Yoğun aroması, keskin kokusu ve kendine özgü rengiyle tulum peyniri, ülkemizde en fazla üretilen peynirler arasında yer alıyor.
Göğermiş Peynir (Küflü Civil Peyniri), Erzurum
Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 2012 yılında coğrafi işaretli ürün olarak tescil edilen Göğermiş peynir, Erzurum ve çevresinde yağı azaltılmış taze sütten üretiliyor. Tuzlanmış olarak derilere veya kovalara basılan ve en az 3 ay süreyle hava almadan küflendirilen Civil peyniri, askılama işleminden geçirildiği için düz bir tel formuna sahip oluyor.
Kelle Peyniri (Pişken), Gaziantep
Küçükbaş hayvanların sütünden yapılan Kelle peyniri, avuç içinde şekillendirilerek içi su dolu bir kase içerisinde ya da sıcak olarak güveç kaplarda ikram ediliyor.
Gravyer Peyniri, Kars
Altın sarısı renge, güçlü bir aromaya ve büyük deliklere sahip olan Gravyer peynirini dünyadaki benzerlerden ayıran en önemli özelliği, buzağı şirdeninden elde edilen hayvan mayasıyla mayalanması.
Kars’ın Boğatepe Köyü’nde Zavot ineklerinin sütünden üretilen Gravyer peyniri, olgunlaştırılmış peynirler içinde en lezzetlilerinden biri.
Bergama Tulumu, İzmir
Az tuzlu ve hafif sert bir yapıya sahip olan Bergama tulumu, ilk olarak Yörük köylerinde koyun sütüyle yapılırken günümüzde inek sütüyle de yapılıyor.
Gözenekli bir yapıya sahip olan Bergama tulumu, tenekede salamura edilerek olgunlaştırılıyor.
Konya Küflüsü (Küflü Peynir / Yeşil Peynir), Konya
Osmanlı döneminde antibiyotik olarak askerlere yedirilen ve Yeşil Peynir ismiyle tescillenen Konya Küflüsü, peynirin deri tulumlarda kurutulup küflendirilmesiyle elde ediliyor.
Kolot Peyniri (Telli Peynir), Trabzon
Karadeniz mutfağının en tanınan yiyeceklerinden biri olan ve şehirden şehre ismi değişse de genellikle kuymak ya da mıhlama (muhlama) olarak bilinen kahvaltılık, Kolot peynirinden yapılıyor.
Az tuzlu, tel tel ayrılan ve sıcakla karşılaştığında eriyen Kolot peyniri, kuymağın yanı sıra börek ve çöreklerde de kullanılıyor. Kolot ve telli peynir isimlerinin yanı sıra Golote, Kolote veya Kolof isimleriyle de bilinen peynir, inek sütünden yapılıyor.
Otlu Peynir, Van
Van otlu peyniri, bahar aylarında genellikle koyun sütünden ve dağlardan toplanan yabani otlarla yapılan ve en az 3 ay olgunlaştırılan bir peynir. Keskin ve yoğun bir kokuya sahip olan otlu peynir, oldukça baskın ve tuzlu bir tada sahip.
Not I: Listemiz bir önem veya öncelik sırasına göre değil, şehirlerimizin alfabetik dizilişine göre oluşturulmuştur.
Not II: Görseller temsilidir.