Kış yaklaşıyor. Kısa bir süre sonra yaz sebzelerine ve meyvelerine veda edeceğiz.
Biz de yüzyıllardır büyüklerimizin yaptığı gibi mutfakta kışa hazırlık çalışmalarına destek olalım, kış aylarında da sevdiğimiz yiyecekleri gönül rahatlığıyla tüketebilelim istedik.
Domates
Elbette artık domatesi her mevsim bulabiliyoruz. Ama yazın oldukları gibi mis kokulu ve lezzetli olmuyorlar.
Domatesleri rendeleyip hava almayacak şekilde buzdolabı poşetlerine koyarak buzluğa ya da derin dondurucuya atabilirsiniz. Böylece yemeklerde ya da menemen yaparken kullanabilirsiniz.
Domatesleri yemeklerde kullanmak için bir diğer seçenek ise, zeytinyağında kısa bir süre soğan ve domatesleri pişirmek. Hazırladığınız harcı soğuduktan sonra yine buzdolabı poşetlerine koyarak derin dondurucuda saklayabilirsiniz.
Üçüncü bir seçenek ise, hem kahvaltılarda yiyebileceğiniz hem de yemeklerde kullanabileceğiniz domates sosu hazırlamak.
Domates Sosu:
Domateslerin kabuklarını soyun ve domatesleri iri iri doğrayın. Hazırladığınız domatesleri bir taşım kaynatın. Kaynadıktan sonra içine göz kararı, fazla olmayacak şekilde kaya tuzu ilave edin. Tuzla domatesler özdeşleştikten sonra domatesleri henüz sıcakken kavanozlara aktarın. Üzerlerine birer yemek kaşığı zeytinyağı koyarak kavanozları sıkıca kapatın.
Domates soslarınız soğuduktan sonra kavanozları serin ve karanlık bir yerde saklamayı unutmayın. Kavanozu açtıktan sonraysa, sosu buzdolabında saklayın.
Domates Salçası
Domates salçası yapmak için olgun, etli ve beresiz domatesler tercih etmelisiniz. Salça yapmak için 10 kilo domates ve kaya tuzuna ihtiyacınız olacak.
Domatesleri yıkayın ve dörde bölün. Tamamını robottan geçirin. Kısık ateşte suyunu çekinceye kadar karıştırarak kaynatın. Domatesler koyu bir kıvam aldıktan sonra ocaktan alın ve içinde parçacık kalmayıncaya kadar blenderdan geçirin.
Püre haline gelen domateslerin içine 3 yemek kaşığı kadar kaya tuzu ekleyin ve iyice karıştırın. Ardından tepsilere sererek güneşte kurumaya bırakın.
Suyunu tamamen çeken salçayı kavanozlara koyarak saklayabilirsiniz. Eğer kavanozun üzerine 1 yemek kaşığı kadar zeytinyağı eklerseniz, salçanın havayla temasını kesmiş olursunuz. Böylece bozulmadan aylarca saklayabilirsiniz.
Biber Salçası
10 kilo kırmızı biber, 2 kilo domates, acı olmasını istiyorsanız yarım kilo acı biber ve birkaç yemek kaşığı kaya tuzu ile biber salçası yapabilirsiniz.
Biberlerin saplarını kesin ve tohumlarını çıkarın. Hem biberleri hem de domatesleri iri parçalara bölün.
Biber ve domatesleri önce kısık ateşte ardından da orta ateşte pişirin. Pişirdikten sonra püre haline gelinceye kadar blenderdan geçirin.
Püre haline gelen biber ve domatesleri tamamen suyunu çekene kadar kısık ateşte, ara sıra karıştırarak pişirin. (3-4 saat piştikten sonra toplam malzemenin yaklaşık yarısı kalacaktır.)
Ardından içine yavaş yavaş 3-4 yemek kaşığı kaya tuzunu ekleyerek karıştırmaya devam edin.
Suyunu tamamen çektikten sonra bir tepsiye serin ve ara sıra karıştırarak 2-3 gün kadar güneşte kurumaya bırakın.
Biber salçanızı kavanozlara aktarın. Dilerseniz hava almaması ve bozulmaması için üzerlerine birer yemek kaşığı zeytinyağı koyabilirsiniz.
Taze Fasulye
Lekesiz, canlı ve parlak fasulyelerin iki ucunu ve kılçıklarını ayıklayın. Fasulyeleri dilediğiniz boyutlarda eşit parçalara bölün.
2-4 dakika arasında fasulyeleri bol suda kaynatın. Süzerek aldığınız fasulyeleri birkaç dakika için buzlu su dolu bir kaba aktarın. Soğuyan fasulyelerin üzerindeki suyu kurulayın, hava almayacak şekilde üzerlerinde biraz boşluk bırakarak buzdolabı poşetlerine koyun ve derin dondurucuda saklayın.
Diğer bir yöntem ise, ayıkladığınız fasulyeleri rendelenmiş domatesle yağsız bir tavada sotelemek. Soğuduktan sonra buzdolabı poşetlerine koyarak derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Dilerseniz soteleme işlemine birkaç diş sarımsak da ekleyebilirsiniz.
Patlıcan
Patlıcanları dilerseniz közleyip iri iri doğrayabilir, soğuduktan sonra suyunu süzerek buzdolabı poşetlerine hava almayacak şekilde koyup buzlukta ya da derin dondurucuda saklayabilirsiniz.
Dilerseniz de, parmak kalınlığında doğradığınız patlıcanları ızgarada ya da tost makinesinde kızartıp soğuduktan sonra porsiyonlara bölerek buzlukta saklayabilirsiniz.
Bamya
Bamyayı ayıklayıp yıkayın. Ardından 2-3 yemek kaşığı kadar limon tuzu atarak kaynattığınız suya bamyaları basın. Renkleri dönmeye başlayınca sudan çıkarın, kurulayıp buzluğa ya da derin dondurucuya kaldırın.
Dilerseniz kilitli poşete ya da buzdolabı poşetine bamyaları koymadan önce içine rendelediğiniz ya da doğradığınız domatesi de ekleyebilirsiniz.
Çilek
Kış aylarında belki de en fazla özlediğimiz meyve çilek.
Dilerseniz, çilekleri dilimleyip şekere yatırın ve bu şekilde dondurun.
Dilerseniz, saplarını ayıklayıp yıkadığınız çilekleri iyice kurutun. Bir tepsiye ayrı ayrı dizin, üzerini streç filmle örterek birkaç saat dondurun. Daha sonra buzdolabı poşetlerine koyarak dondurucuda saklayın.
Diğer Meyveler
Erikten şeftaliye, kirazdan kayısıya kadar pek çok meyveyi ayıklayıp yıkayabilir, iyice kuruduklarında ikiye bölüp çekirdeklerinden ayıkladıktan sonra buzdolabı poşetleriyle buzlukta saklayabilirsiniz.
Tarhana
Her öğünde yiyebileceğiniz, en besleyici yiyeceklerden biri tarhana çorbası. Yaz aylarında taze malzemelerle kendi tarhananızı yapmaksa, düşündüğünüz kadar zor değil.
Yaklaşık 1,5-2 kilo tarhana yapmak için;
- 500 gr domates,
- 250 gr soğan,
- 250 gr kırmızı biber,
- 250 gr yeşil biber (dilerseniz bir kısmını acı seçebilirsiniz)
- 5-10 diş sarımsak,
- Yarımşar demet nane, dereotu, maydanoz (dilerseniz hepsinden dilerseniz içlerinden seçtiklerinizi ekleyebilirsiniz),
- 125 gr haşlanmış nohut,
- 750 gr süzme yoğurt,
- 2-3 yemek kaşığı buğday rüşeymi,
- Aldığı kadar buğday unu ve
- Tuz gerekiyor.
Dilerseniz içine 1-2 adet pırasa, çeşitli baharatlar ya da 3-4 yemek kaşığı salça ekleyebilirsiniz.
Yapılışı
- Sebzeleri (domates, soğan, biber, sarımsak, pırasa) iri iri bir tencereye doğrayın. Sebzeler yumuşayana ve suyunu çekene kadar pişirin. Sebzeler yumuşadıktan sonra içine doğranmış yeşillikleri ve nohudu ekleyin. Kaynadıktan sonra tencereyi ateşten alın.
- Ilıkken mutfak robotunda tamamını çekin ve iri delikli bir süzgeçten geçirin.
- Süzdüğünüz sebzelerle yoğurdu karıştırın ve kısık ateşte pişirin. Daha sonra karışımı büyük bir kaba alın.
- Ilıyan karışıma rüşeymi ekleyin. Ve sert bir hamur elde edene kadar yavaş yavaş un ilave edin.
- Hamuru nemli bir bezle örtün, serin bir yerde bekletin.
- 2-3 gün boyunca sabah ve akşam hamuru yoğurun. Eğer hamur sulanıyorsa içine biraz daha un ekleyerek yoğurun. Eğer ekşi bir tat elde etmek istiyorsanız, bir-iki gün daha bu işleme devam edebilirsiniz.
- Ardından hamuru küçük parçalara bölün ve elinizle incelterek büyük bir masaya serin. Hamuru ters yüz ederek ve incelterek tamamen kurutun. Bu süreç 1-2 gün sürecektir.
- Tamamen kuruyan parçaları robottan geçirerek toz haline getirebilirsiniz.
- Hazırladığınız tarhanayı üzerine bir tülbent örterek 1 hafta kadar havalandırın. İyice kuruduktan sonra cam kavanozlarda saklayabilirsiniz.
- Tarhana kavanozlarının içine 1-2 kuru defne yaprağı koyarak bayatlamalarını engelleyebilirsiniz.
Notlar
Buzlukta sakladığınız sebzeleri kullanmadan önce sıcak sudan geçirerek buzlarının tamamen çözülmesini sağlayın. Böylece dondurucunun kokusu ortadan kalkmış olur.
Buzluğa koyduğunuz yiyecekleri 8-12 ay arasında saklayabilirsiniz.
