27 Eylül 2024

10 Maddede Rüyaların ve Ruhların Yazarı: Juan Rulfo

Metin Arslan

~5dk

Kısaca Juan Rulfo

En çok bilinen Pedro Paramo ve Kızgın Ova adlı eserleri dışında fazla sayıda yapıtı bulunmasa da Juan Rulfo, Latin Amerika edebiyatının en önemli yazarlarından birisi olarak kabul edilmektedir. Juan Rulfo, Pedro Paramo ile yine Latin Amerika edebiyatının önde gelen isimlerinden birisi olan Gabriel Garcia Marquez’in en önemli eseri denilebilecek olan Yüzyıllık Yalnızlık kitabına ilham kaynağı olmuştur.

Çocukluğu

Juan Rulfo, 1917 yılında Meksika, Jalisco’da doğmuştur. Modern Meksika’nın kurulmasına öncülük eden Meksika Devrimi’nin yarattığı zorlu koşullar içinde dünyaya gelmiş, 1923 yılında daha küçücük bir çocukken babasının devrim sırasındaki politik atmosferden dolayı kurşuna dizildiğine tanık olmuştur.

Babasının öldürülmesinden kısa bir süre sonra 1927 yılında annesini de kalp krizinden kaybettikten sonra küçük yaşlarında yetim ve öksüz kalmıştır. Genç yaşında yitirdiği aile figürleri, doğup yetiştiği taşradaki feodal ilişkiler, toplumdaki batıl inançlar ve ritüeller Pedro Paramo adlı eserinin ortaya çıkması ve şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Genç Juan Rulfo babaanesi tarafından yetiştirilmiş ve okulda öğretmenliğini yapan yasaklı kitapları toplamakla görevli bir rahip Peder Irineo Monroy, ölümünden sonra kitaplarını Juan Rulfo’ya bırakmıştır ve aynı zamanda Rulfo’ya büyük kayıplarının ardından hayatta tutunabileceği bir dal uzatmış olmuştur.

Eğitim hayatı çeşitli aksaklıklar nedeniyle sürekli okul değiştirmesine ve bir diploma alamamasına neden olmuştur. Diplomasız olmasına rağmen edebiyat, antropoloji, felsefe ve tarih gibi birçok alanda kendi kendini eğitmiştir.

Kariyeri

Yazarlık kariyerinin yanı sıra -edebiyatındaki güçlü görsel anlatımından anlaşılacağı üzere- fotoğrafçılık ve sinemayla da ilgilenmiş, ülkesi Meksika’nın birçok yerini gezmiş ve 6000’e yakın fotoğraf ile bir albüm geriye bırakmıştır.

Pedro Paramo

Pedro Paramo’nun hikayesi, onun çocuğu olan Juan Precidio’nun annesinin ölümüyle başlar. Annesinin vasiyeti olarak babası Pedro Paramo’yu görmesi istenen Juan, annesinin doğup büyüdüğü Comala’ya gitmek üzere yola koyulur. “Ölüm” kavramı hem kitap içinde hem de Meksika kültüründe büyük bir önem taşımaktadır ve okunan her satırda bunu okuruna hissettirmektedir. Kitabın devamında Comala köyünün geçmişi, Pedro Paramo’yu ve onun gerçek aşkını, Meksika’daki devrim mücadelesi bilinç akışı tekniğiyle, ve nonlineer zaman çizgisindeki ilerleyişiyle ve düşsel anlatımıyla okunmasını bir anlamda zor kılan fakat okuruna mükemmel bir tecrübe sunan bir kitaptır.

Pedro Paramo dünya edebiyatının en önemli ilk 100 eserlerinin içinde bulunmaktadır. Bu 100 eserin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

7 Eylül 2024’te Netflix, Pedro Paramo filmini yayımlamıştır.

Rulfo’nun bu kadar etkili bir yazar olmasına rağmen neden bu denli az sayıda kitap yazdığını anlamak zor. Kendi hakkında konuşmayı pek sevmeyen birisi olarak nitelendirilen Juan Rulfo, edebiyat hayatını bir kenara bırakarak hayatının son yıllarını gençliğinden beri merakla ilgilendiği antropoloji alanında çalışma yapabilmek için Meksika Ulusal Yerlileri Enstitüsü’nde çalışarak geçirmiş ve 7 Ocak 1986 yılında hayatını kaybetmiştir.

Kapak Fotoğrafı

Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button

Metin Arslan

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.