16 Ağustos 2021

Göç ile İlgili Temel Kavramlar – Bölüm I

Burcu Tur Yüksel Akay

~5dk

Göç

Göç, bir kişinin ya da bir grup insanın bir devlet içerisinde ya da uluslararası bir sınırı geçerek yer değiştirmesidir. Bir başka deyişle; süresi, yapısı ve nedeni ne olursa olsun, insanların yer değiştirdiği nüfus hareketleridir.

Göçmen

Uluslararası ölçekte, evrensel olarak kabul edilmiş bir göçmen tanımı bulunmasa da, Birleşmiş Milletler göçmeni; sebepleri, gönüllü olup olmaması, göç yolları, düzenli veya düzensiz olması fark etmeksizin yabancı bir ülkede bir yıldan fazla ikamet eden birey olarak tanımlamaktadır.

Akın

Akın, vatandaş olmayan çok sayıda kişinin bir ülkeye aniden ulaşmalarını ifade etmektedir.

Karışık Akın 

Yalnızca bir göçmen kategorisinden oluşan nüfus hareketinin aksine, içinde mültecilerin, sığınmacıların, ekonomik göçmenlerin ve diğer göçmenlerin bulunduğu karmaşık nüfus hareketleridir.

Kitlesel / Toplu Göç 

Yüksek sayılarda ani insan hareketidir.

Çok Vasıflı / Nitelikli Göçmen 

Uluslararası ölçekte kabul gören bir tanımı olmamakla birlikte, geniş bir ifadeyle; çok vasıflı göçmen, yükseköğrenim görmüş kişidir. Daha dar bir anlamda; yüksek öğrenim veya mesleki deneyim yoluyla belirli bir mesleği icra etmek için gerekli olan nitelik düzeyine ulaşmış olan kişidir. 

Kalifiye / Nitelikli Göçmen

Becerileri veya edindiği mesleki deneyim nedeniyle, ev sahibi ülkeye kabulüyle ilgili olarak kendisine genellikle ayrıcalıklı muamele gösterilen, yani kalış süresi, istihdamın değiştirilmesi ve aile birleşimi konularında daha az kısıtlamaya tabii olan kişi göçmen işçidir.

Beyin Göçü

Eğitim görmüş ve yetenekli kişilerin menşe ülkelerinden diğer bir ülkeye, menşe ülkenin beceri kaynaklarında azalmayla sonuçlanacak şekilde göç etmesidir.

Beyin Gücü Kazanımı

Tersine beyin göçü olarak da adlandırılan beyin gücü kazanımı, eğitimli ve yetenekli kişilerin hedef ülkeye göçüdür.

Çevresel Göçmen / İklim Mültecileri

Çevresel göçmenler, ağırlıklı olarak ani ya da kademeli gelişen çevresel değişikliklerin yaşamlarını ya da yaşam koşullarını olumsuz etkilemesinden dolayı evlerinden geçici veya kalıcı süreyle ayrılmak zorunda kalan ya da ayrılmayı tercih eden ve kendi ülkelerinde ya da yurtdışında dolaşan kişi veya gruplardır. 

Diaspora

Genel anlamda diaspora, kendi ülkesinden ayrılmış olan, ancak anavatanıyla bağları süren birey ve üyeleri veya ağ, dernek ve toplulukları ifade etmektedir. Bu kavram, daha ziyade geçici yurtdışında yerleşik toplulukları, geçici süreyle yurtdışında yerleşik göçmen işçileri, ev sahibi ülkenin vatandaşlığına sahip yabancı çalışanları, çift vatandaşlığı bulunan kişileri ve ikinci/üçüncü nesil göçmenleri kapsamaktadır.

Dönüş Göçü

Genelde, bir kişinin en az bir senesini başka bir ülkede geçirdikten sonra kendi ülkesine veya ikamet yerine gitmesidir. Bu dönüş gönüllü veya istek dışı olabilir.

Düzenli Göç

Kişilerin menşe ülkeden çıkışı ve ev sahibi ülkeye seyahati, transit geçişi ve girişi düzenleyen kanun ve yönetmeliklere uygun olarak olağan ikamet yerinden yeni bir ikamet yerine gitmeleridir.

Bir başka deyişle; tanınan, izin verilen yasal kanallar kullanılarak gerçekleşen göçtür.

Düzensiz Göç

Gönderen, transit ve kabul eden ülkelerin düzenleyici kural ve kanunlarının dışında gerçekleşen hareketliliklerdir. 

Bir başka deyişle; hedef ülkeler açısından, göç düzenlemeleri uyarınca gerekli olan izin veya belgelere sahip olmadan bir ülkeye giriş yapmak veya bir ülkede kalmak veya çalışmak anlamına gelmektedir.

Kaynak

Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Burcu Tur Yüksel Akay

Burcu Tur Yüksel Akay

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.