Kısaca Gaspar Noé
27 Aralık 1963 tarihinde, Buenos Aires’te dünyaya gelen Gaspar Noé, 12 yaşına kadar Buenos Aires ve New York’ta yaşamıştır. Daha sonra, ailesiyle birlikte Fransa’ya göç etmiştir. Liseden mezun olduktan sonra, Paris’te felsefe ve sinema eğitimi almıştır.
Bugün tüm dünyanın tanıdığı aykırı yönetmen, aynı zamanda film yapımcısı ve senaristtir. Filmlerinin hem senaristi hem yapımcısı hem de yönetmeni olan Gaspar Noé, bu özelliğiyle, auteur yönetmenler arasında sayılmaktadır.
Sinema Kariyerinin Başlangıcı
Üniversiteden mezun olduktan sonra, 1985 yılında, Fernando Dolanas’ın yönettiği Tangos, El exilio de Gardel (Tangolar) isimli, Arjantin-Fransa yapımı filmde yardımcı yönetmen olarak görev almıştır.
Yönetmenliğini yaptığı ilk filmse; aynı yıl çektiği, 18 dakikalık bir kısa metraj film olan Tintarella di luna’dır.
İlk Uzun Metraj Filme Kadar…
1987 yılında ikinci kısa metraj filmi olan Pulpe amére’yi çeken Noé, bir yıl sonra yine Solanas’ın yönetmen koltuğunda oturduğu Sur filminde, yardımcı yönetmen olarak görev almıştır.
40 dakikalık üçüncü kısa filmi olan Carne’yi 1991 yılında çekmiş ve 1991 Cannes Film Festivali’nde SACD Award ismindeki En İyi Kısa Film Ödülünü almıştır. Bu ödülle birlikte, ismi ilk defa uluslararası arenada duyulmaya başlamıştır.
Une expérience d’hypnose télévisuelle ve Sodomites isimli dördüncü ve beşinci kısa metrajlı filmlerini, sırasıyla 1995 ve 1998 yıllarında çekmiştir.
Gaspar Noé Sineması
Film festivallerinde büyük ses getiren yapımlara imza atan ve filmlerinin çoğu sansüre uğrayan Noé’nin filmleri, Film Noir (Kara Film) veya Snuff Film türünde sınıflandırılıyor.
Filmlerinde, genellikle tabu olan cinsellik, ensest, uyuşturucu, şiddet ve intihar gibi konuları sık sık işleyen Noé, insanları rahatsız etse de, özellikle günümüz gerçeklerini çıplaklıkla gözler önüne sermeyi tercih ediyor.
İşlediği konuların yanı sıra kullandığı renkler ve çekim teknikleriyle de huzursuzluk hissettiren, çarpıcı sahnelerin yaratıcısı olan Noé’nin tarzını, ‘psikedelik’ olarak değerlendirmek oldukça mümkün.
Seul contre tous (Herkese Karşı Tek Başına), 1998
Gaspar Noé, ilk uzun metrajlı filmi olan Herkese Karşı Tek Başına’yı 1998 yılında çekmiştir.
Film, Noé’nin ismini, hem izleyiciler hem de eleştirmenler olmak üzere geniş çaplı bir kitleye duyurmasının yanı sıra pek çok film festivalinden ödülle dönmüştür.
Herkese Karşı Tek Başına, Noé’nin 1991 yapımı kısa filmi Carne’nin devamı olarak kabul ediliyor. Hamile sevgilisiyle Paris’ten Lille’ye taşınan ve burada, verdiği sözleri tutamayarak Paris’e geri dönen bir kasabı izliyoruz. Karakterin iş arama sürecini ve yetimhanedeki kızını yanına almak için duyduğu isteği görmemizin yanı sıra; iç sesi aracılığıyla, karanlık istek ve eğilimlerine de tanıklık ediyoruz.
Ana karakterin sıradan ve gizli yaşantısına ek olarak; Paris’in, filmlerin pek çoğunda göremeyeceğimiz, arka sokaklarını da izleme olanağına sahip oluyoruz.
Irréversible (Dönüş Yok), 2002
İlk kez Cannes Film Festivali’nde izleyici karşısına çıkan Dönüş Yok, izleyicilerin büyük çoğunluğunun gerilime dayanamayarak salonu terk etmesine sebep oluyor.
Yine izleyiciyi Paris’in arka sokaklarında bir gezintiye çıkaran film, kurgunun geriye doğru aktığı ve günahların, hataların tek tek ortaya çıktığı bir örgü sunuyor.
Enter The Void (Boşluk), 2009
Cannes Film Festivali’nde gösterildiğinde, izleyicilerin baş dönmesi ve bulantı yaşadıklarını ifade ettikleri; yönetmenin, henüz Carne’yi çekmeden önce planladığı, ancak ikinci uzun metraj filminden yedi yıl sonra çektiği Boşluk, Tokyo’da geçiyor.
Genellikle Oscar karakterinin penceresinden izlediğimiz film, neon ışıkların altında oyunsal bir deneyim yaşamamıza sebep oluyor.
Love (Aşk), 2015
Alışılmışın dışında ve tabuları yıkan bir başka Gaspar Noé filmi olan Aşk, Murphy isimli karakterin kendiyle hesaplaşmalarını, içine girdiği duygusal durumları ve aynı zamanda Electra ve Omi ile ilişkisini çarpıcı bir şekilde seyirciye sunuyor.
Climax, 2018
Dünyada olduğu kadar ülkemizde de büyük ses getiren Climax, prova yapmak için bir araya gelen bir dans grubunun verdiği partide, içilen sangrianın içine uyuşturucu karıştırılmasıyla başlayan olayları konu alıyor.
Çok sayıda izleyicinin sonunu getiremediği film; ışık kullanımı ve tercih edilen kamera açıları ile izleyiciyi içine hapsediyor.
Lux Aeterna (Sonsuz Işık), 2019
Yönetmenin şu ana kadar son yapımı olan Lux Aeterna’da, bir film setinde cadı hikayelerinin anlatışını Gaspar Noé tarzıyla izliyoruz.
BONUS
Gaspar Noé İmzası Taşıyan Diğer Yapımlar
Kısa Filmleri
- Intoxication, 2002
- Eva, 2005
- We Fuck Alone, Destricted, 2006
- SIDA, Eight (8), 2007
- Ritual, 7 Days in Havana (Havana’da Yedi Gün), 2012
- Shoot, 2014
Video Klipleri
- Applesauce, Animal Collective
- Je Suis si Mince, Arielle
- Insanely Cheerful, Bone Fiction
- We No Who U R, Nick Cave and the Bad Seeds
- Protége-Moi, Placebo
- Love in Motion, SebastiAn
- Outrage ve Stress, Thomas Bangalter
- Thirst, SebastiAn
