Cahit Uçuk Kimdir?
1909 ile 2004 yılları arasında yaşamış olan Cahit Uçuk, Cumhuriyet döneminin ilk kadın hikaye ve roman yazarlarından biridir.
Çocukluğu ve İlk Gençlik Yılları
17 Ağustos 1909 tarihinde Selanik’te doğan ve hayatı boyunca Cahit Uçuk ismini kullanan yazarın asıl ismi, Cahide Seher’dir. Üçok soyadını ise, mahkeme kararıyla Uçuk olarak değiştirmiştir.
Ebeveynlerinin en büyük çocuğu olan Uçuk, henüz bebekken ailesiyle birlikte İstanbul’a göç etmiştir.
Babasının kaymakamlık ve vali yardımcılığı görevleri sebebiyle çocukluk ve ilk gençlik yıllarını Anadolu’da geçiren Uçuk, bu dönemde eğitimini özel derslerle sürdürmüştür.
17-18 yaşlarına geldiğinde ailesiyle birlikte İstanbul’a dönmüştür. Evlendiğinde Ankara’ya taşınan Cahit Uçuk, hayatının büyük bir kısmını İstanbul’da geçirmiş ve 7 Kasım 2004 tarihinde Bebek’teki evinde hayatını kaybetmiştir.
Edebi Hayatının Başlangıcı
Yazın hayatına şiir ile başlayan Cahit Uçuk, şiirlerini okuması için verdiği Abdülhak Hamit Tarhan’ın yönlendirmesiyle düzyazı yazmaya başlamıştır.
Nazım Hikmet’in Anadolu’yu anlatan öykü ve masal türünde eserler yazmasını istemesi üzerine ‘Bir Masal ki Herkes Okumalı’ isimli bir köy masalı kaleme almıştır. Bu hikayenin 1935 yılında Yarımay dergisinde yayımlanmasıyla Uçuk’un edebi kariyeri başlamıştır.
Bir Masal ki Herkes Okumalı eserinin ardından, o dönemin neredeyse tüm gazete ve dergilerinde öyküleri, masalları ve piyesleri yayımlanmış, romanları tefrika edilmiştir.
Ayrıca Yarımay dergisinde Pamuk Nine ismiyle öğütler vererek Türkiye’nin ilk Güzin Ablası da olmuştur.
Eserleri
Üretken bir yazar olan Uçuk’un 200’ün üzerinde öyküsü kendisi tarafından 9 adet hikaye kitabında bir araya getirilmiştir. Ayrıca bu kitaplarda yer almayan 100’ün üzerinde hikayesi bulunmaktadır.
Cahit Uçuk, hikayelerin yanı sıra 20’ye yakın roman ile çok sayıda çocuk kitabı, piyes ve anı kitabı kaleme almıştır.
Edebi Kişiliği
Eserlerinde ağırlıklı olarak kadın kahramanlara yer veren Cahit Uçuk; Anadolu kadınını, kadın haklarını, kadının toplumdaki yerini, anılık duygusunu, kadınların sorunlarını, kadınların çocuklar ve erkekler için önemini ve anne-çocuk ilişkisini ele almıştır.
Kadın temasının yanı sıra doğal güzelliklere, Anadolu’nun sorunlarına, köy ve çalışma yaşamının zorluklarına da sıklıkla yer veren yazar, yaşadığı dönemi gerçekçi betimlemelerle anlatmıştır.
Cahit Uçuk, tüm eserlerinde yalın, akıcı, samimi ve içten bir dil kullanmıştır.
Türk İkizleri
Çocuk edebiyatında önemli bir yeri olan Cahit Uçuk’un 1937’de yayımlanan ilk çocuk romanı Türk İkizleri’dir.
Dünyanın ünlü çocuk klasikleri içinde yer alan ikizler serisinin içinde Türk ikizleri olmamasına üzülen ve kardeşinin de teşvikiyle Türk İkizleri isimli kitabı kaleme alan Cahit Uçuk, bu kitabıyla, 10 Mayıs 1958 tarihinde Milletlerarası Çocuk Kitapları Birliği tarafından düzenlenen Hans Christian Andersen yarışmasının şeref listesine girerek Liyakat Diploması kazanmıştır.
İkizler serisinin yirmi sekizinci kitabı olan Türk İkizleri Almanca, Japonca ve Farsçaya çevrilmiştir.
Benden Selam Yunus’a
Düzyazı türünde birçok başarılı esere imza atan Uçuk’un nazım türünde verdiği en dikkat çekici eser, iki ciltlik ‘Benden Selam Yunus’a’dır.
Ödülleri
Cahit Uçuk, Hans Christian Andersen yarışmasında Şeref Ödülü almasının yanı sıra 1991 yılında çocuk edebiyatına katkılarından dolayı Türk Çocuk Vakfı Onur Ödülü’nü, 1995’de 14. Tüyap Kitap Fuarı’nda Şeref Ödülü’nü ve 2001 yılında çocuk edebiyatı ve anı türündeki çalışmaları sebebiyle Türkiye Yazarlar Birliği’nin Üstün Hizmet Ödülü’nü almıştır.
Nazım Hikmet’in hakkında yazdığı tanıtım yazısında cinsiyetinden bahsetmemiş olması sebebiyle okuyucular tarafından birkaç yıl boyunca erkek olduğu düşünülmüştür.
