Şizofreni kelimesi, Antik Yunanda bir takım ruhsal hastalıkları ifade etmek için kullanılan; ‘şizo’ (bölünmüş, ayrılmış, parçalanmış) ve ‘frenos’ (ruh, akıl) anlamına gelen kelimelerin bir araya gelmesinden oluşur.
Şizofrenide kişinin algılama, düşünme, davranma ve duygu durumlarında bozukluklar yaşanır. Bunlara bağlı olarak kişi, kendisini rahatsız eden dış dünyadan uzaklaşarak yeni bir dünya kurma eğilimi gösterir.
Şizofreni hastaları aynı anda iki gerçekliğe inanır ve bu iki gerçekliği yaşarlar. Sağlıklı insanların algılama, düşünme ve davranma biçimleriyle örtüşen ilk gerçeklik ve sağlıklı bir insanın anlayamayacağı, genellikle belirli bir sisteme dayanan ikincil gerçeklik.
İlk olarak Bénédict Morel tarafından, genç yetişkinleri ve gençleri etkileyen bir sendrom olarak tanımlanmıştır. Bu sendrom ise ‘erken bunama’ olarak adlandırılmıştır.
Benedict Morel
Psikiyatr Emil Kraepelin, kabul gören, kapsamlı bir şizofreni tanımlaması yapan ilk doktordur. Kraepelin, şizofreni türlerini sınıflandırmış ve şizofreniyi diğer zihinsel rahatsızlıklardan ayırmıştır.
Emil Kraepelin
Şizofreni terimini ilk kullanan Eugen Bleuler, Kraepelin’in sınıflandırmasını ve sistematiğini değiştirerek; şizofreninin erken yaşta başlamasının ve bunamayla sonuçlanmasının zorunlu olmadığını ortaya koymuştur. Bleuler, hastaların ruhsal hayatlarındaki parçalanmalara önem vererek hastalığı isimlendirmek için ‘şizofreni’ kavramını önermiştir.
Eugen Bleuler
Bugün, şizofreni tek bir hastalığı değil; zihinsel bozuklukları ifade eden bir kümeyi ifade etmektedir ve klinik olarak Şizoid Kişilik Bozukluğu ve Şizoaffektif Bozukluk gibi şizofreniye benzeyen hastalıkların tamamı Şizofreni Spektrumu Bozukluklar olarak tanımlanmaktadır.
Şizofreniyi iç içe geçmiş, bir bütün olarak işleyen duygu ve düşünceler arasındaki uyumsuzluk olarak tanımlayan Bleuler’e göre şizofreninin temel belirtileri arasında çağrışım bozukluğu, karşıt duyguların birlikte yaşanması, otizm ve duygulanımda küntleşme gibi dağılmış düşünce süreçleri yer alır. İkincil belirtiler olaraksa, şizofreniyi diğer benzer hastalıklardan ayıran; varsanımlar, sanrılar, motor bozukluklar ve katatoni yer alır.
Kurt Schneider ise şizofreni hastalığına özgün olduğunu belirterek birincil belirtilerinde Kraepelin ve Bleuler’in aksine sanrı ve varsanımların üzerinde durur. Schneider’e göre birincil belirtiler arasında düşünce çekilmesi, sokulması ve yayınlanması, kişinin kendi hakkında konuşan ve davranışlarına ilişkin yorum yapan sesler, düşünce ve eylemin dışarıdan kontrol edilmesi yer alır.
Psikotik belirti ve bulguları barındırsa da sadece bunlardan kaynaklanmaz. Aynı zamanda çok sayıda beyin işlev bozukluğunu içeren bir nörogelişimsel bir bozukluktur.
