24 Nisan 2021

10 Maddede Nuri Bilge Ceylan: Uzak Görünen Yakınların Usta Anlatıcısı

Burcu Tur Yüksel Akay

~7dk

Çocukluk ve Gençlik Yılları

26 Ocak 1959 tarihinde, İstanbul’da dünyaya gelen Nuri Bilge Ceylan, çocukluğunu, babasının memleketi ve aynı zamanda o dönemde görev yeri olan Yenice, Çanakkale’de geçirmiştir.

Ceylan ailesi, ablasının liseye başlayacağı yıllarda Yenice’de lise bulunmadığı için, 1969 yılında yeniden İstanbul’a taşınmıştır.

İlkokul beşinci sınıftan itibaren öğrenimini İstanbul’da sürdüren Nuri Bilge Ceylan, 1976 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümünde öğrenim görmeye başlamıştır.

Öğrenci hareketlerinin yoğun olduğu bu dönemde, iki yıl boyunca İTÜ’ye devam eden Ceylan, tekrar sınava girmiş ve 1978 yılında Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümüne kaydolmuştur.

Boğaziçi Üniversitesi’nde fotoğraf kulübüne giren Ceylan, bu dönemde okul harçlığını kazanmak için kulüpte vesikalık fotoğraf çekmiştir.

Nuri Bilge Ceylan, Boğaziçi Üniversitesi’nin sunduğu imkanlarla, ilgisi olan görsel sanatlarla ve klasik müzikle daha fazla iç içe olma şansı yakalamıştır. 

Bu dönemde sinemaya olan sevgisi ve bilgisi giderek artan Ceylan, üniversite yıllarında dağcılık ve satranç kulüplerinde de yer almıştır.

Mezuniyetinin Ardından…

1985 yılında, Boğaziçi Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra, ne yapacağı sorusuna cevap aramak için Londra’ya ve Katmandu’ya seyahat eden Nuri Bilge Ceylan, aylar süren yolculuğunun ardından Türkiye’ye geri dönmüş ve askerlik görevini yapmıştır.

Sinema Kariyerinin Başlangıcı

Askerlik görevini tamamladıktan sonra, geçimini sağlamak için bir yandan tanıtım fotoğrafları çeken bir yandan da Mimar Sinan Üniversitesi Sinema Bölümünde okuyan Nuri Bilge Ceylan, iki yıl sonunda, okulun en yaşlı öğrencisi olmasının ve hayata atılma acelesinin de etkisiyle, okulu bırakmıştır.

İlk olarak, arkadaşı Mehmet Eryılmaz’ın bir kısa filminde hem oyunculuk yapan hem de teknik sürece katılarak bilgisini geliştiren Ceylan, tamamlanan filmin çekildiği kamerayı satın alarak ilk kısa filmini çekmek için adım atmıştır.

Koza

1993 yılının sonlarında Koza isimli kısa filmini, bir kısmını Rusya’dan getirdiği, bir kısmını da TRT’nin son kullanma tarihi geçmiş filmleriyle çekmeye başlamıştır.

1995 yılının Mayıs ayında Cannes’de gösterilen ve Cannes Film Festivali’nde yarışmaya seçilen Koza, bu yarışmaya seçilen ilk Türk kısa filmi olma özelliği de taşımaktadır.

Taşra Üçlemesi: Kasaba, Mayıs Sıkıntısı ve Uzak

Nuri Bilge Ceylan, Koza’nın ardından, Koza’nın devamı sayılabilecek üç uzun metraj filme imza atmıştır: Kasaba, Mayıs Sıkıntısı ve Uzak.

Taşra Üçlemesi ismiyle de anılan üç filmin yönetmenliğinin yanı sıra senaristiliğini, görüntü yönetmenliğini, ses dizaynını, yapımcılığını ve kurgusunu da üstlenen Ceylan, filmlerde oyuncu olarak arkadaşlarına ve ailesine yer vermiştir.

Sırasıyla 1997, 1999 ve 2002 yapımı olan filmler hem ulusal hem de uluslararası film festivallerinden pek çok ödülle dönmüştür. Üçlemenin son filmi olan Uzak, 56. Cannes Film Festivali’nden Büyük Jüri Ödülü’yle dönmüştür.

Uzak, 23’ü uluslararası olmak üzere, aldığı 47 ödülle, Türk sinemasının en fazla ödül kazanan filmi olmuştur.

Diğer Filmleri

2006 yılında, eşi Ebru Ceylan ile başrolü paylaştığı ve Cannes Film Festivali’nde FIPRESCI ödülünü alacak olan İklimler filmini çekmiştir. Ayrıca 2003 yılında, İklimler için mekan arama sürecindeyken, askerlikten sonra bıraktığı fotoğraf sanatına da geri dönmüştür. 

2008 yılında, Cannes Film Festivali’nden En İyi Yönetmen ödülüyle döneceği Üç Maymun’u tamamlamıştır. Üç Maymun, Akademi Ödülleri’nde ilk dokuza kalmayı başaran ilk Türk filmi olmuştur.

2011 yılında, Bir Zamanlar Anadolu’da filmini çeken ve önceki filmlerinde de olduğu gibi, çok sayıda ödüle layık görülen Ceylan’ın; 2014 yılında, Cannes Film Festivali’nden Altın Palmiye Ödülü ile döneceği Kış Uykusu ve 2018 yılında, Ahlat Ağacı filmleri izleyici karşısına çıkmıştır.

Ülkemizin en başarılı auteur yönetmenlerinden biri olan Nuri Bilge Ceylan, 2009 yılında, 62. Cannes Film Festivali’nde jüri üyesi olarak yer almıştır.

Kuru Otlar Üstünde

Usta yönetmenin, şu anda çekimleri devam eden Kuru Otlar Üstüne isimli son filminin, 2022 yılında izleyiciyle buluşması bekleniyor.

Yapımcıları arasında Arte France Cinéma’nın da yer aldığı filmde; Deniz Celiloğlu, Merve Dizdar ve Musab Ekici’nin oyuncular arasında olduğu biliniyor.

Not: Başarılı yönetmen ile ilgili biyografik bilgiler resmi web sitesinden alınmıştır.

Kapak Görseli

Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Burcu Tur Yüksel Akay

Burcu Tur Yüksel Akay

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.