Nergis Çiçeği
Nergis, nergisgiller ya da Latince ismiyle, Amaryllidaceae familyasından, Narcissus cinsinden bitki türlerinin ortak ismidir.
Soğanlı bir bitki olan nergisin yaprakları, beyaz ve sarının karışımları şeklindedir.
Anavatanı Avrupa’dır. En zengin çeşitlilik, İspanya ve Portekiz’de görülür. Ancak Akdeniz kıyılarında ve aynı enlemde bulunan diğer ülkelerde de yetişir.
Avrupa kıtasının yanı sıra Kuzey Amerika ve Kuzey Afrika’da da tarımı yapılmaktadır.
Ülkemizde de Ege Bölgesi’nde, özellikle İzmir’in Karaburun ve Mordoğan ilçelerinde yetiştirilmektedir.
En sevilen bitki türlerinden biri olan nergis, aşk çiçeği olarak da anılmaktadır.
Kırktan fazla çeşidi bulunan nergisin en bilinenleri; fulya, beyaz nergis, Çin nergisi, zerrin ve yabani nergistir.
Narkissos (Narcissus)
Yunan mitolojisinde bir kahraman olan Narkissos, ırmak ilahı Kephissos ile arındırıcı suların bekçi perisi Liriophe’nin yakışıklı oğulları ve bir avcıdır. Ekho (Echo) ise, bir dağ perisidir.
Ekho, ormanda gördüğü Narkissos’a aşık olur. Ancak aşkının karşılığını alamaz. Günden güne aşk acısıyla eriyen Ekho’dan geriye, bugün eko ya da yankı dediğimiz ses kalır.
Tanrılar bu duruma çok kızar ve Narkissos’u cezalandırmaya karar verirler.
Narkissos, avdan sonra susadığı birgün nehrin kenarına gelir ve su içmek için eğilir. Ancak suda gördüğü yansımasıyla büyülenmiştir. O güne kadar kimseye duymadığı aşkı, yansımasına karşı hissetmiştir. Yansımasından gözlerini alamayan Narkissos da, tıpkı Ekho gibi, günden güne erimeye başlar ve su bile içemediği için ölür.
Ölümünden sonra bedenin yanında bir çiçek yetişir. Bu çiçek, nergistir.
Bir başka rivayete göreyse; bir kahin, Narkissos’un kendi yüzünü görmediği sürece yaşayacağı kehanetinde bulunarak ona uzun ve mutlu bir ömür vaat eder.
Bir avdan sonra çok susayan Narkissos, ilk rivayette olduğu gibi, nehrin kenarına su içmeye eğilir ve suda gördüğü yansımasına aşık olur.
Her fırsatta su kenarına giderek aşık olduğu yansımayı izleyen Narkissos, bir gün yüzüne dokunmak için nehre eğilir. Fakat suya düşer ve boğularak ölür.
Narkissos’un suda kaybolan bedeninden bir çiçek meydana gelir: Nergis.
Narsisizm
Literatürde narsisizm ya da özseverlik olarak isimlendirilen terim, kişinin kendi bedensel ve/veya zihinsel benliğine duyduğu hayranlık ve bağlılıktır. Bir başka ifadeyle, kişinin kendisine duyduğu aşktır.
Narsisizm kelimesinin kökeni, Yunan mitolojisindeki Narkissos’tan gelmektedir.
İleri boyuttaki narsisizm tıpta, narsisistik kişilik bozukluğu olarak geçmektedir.
Sigmund Freud’un açıklamasına göre narsisizm; dış dünyadan soyutlanan libidonun egoya yönlendirilmesidir.
Narkissos ile ilgili en bilinen tablolar
Kapak Görseli: Echo and Narcissus, John William Waterhouse, 1903
