Bireylerin farklılık gösteren beğenileri ve ilgi alanları sonsuz çeşitliliğin kombinasyonunu oluşturuyor. Ortak beğenilerimiz ve ilgi alanlarımız ise, zaman zaman bizi bir araya getirebiliyor. Bu ilgi alanlarından birisi de şaraplar.
Yeri geliyor dost meclislerinde, yeri geliyor mükellef sofralarda, yeri geliyor tek başımıza akşam yemeğimizin yanında tüketebiliyoruz. Ancak hepimiz öyle ya da böyle iyi şarap içmek istiyor; hatta bir adım daha ileri giderek bunu hak ediyoruz diyebiliriz.
Şarap uzmanı olmadan ya da konu hakkında kapsamlı eğitimler almadan da doğru şarabı seçebileceğinizi biliyor muydunuz? Bu yazıyı okuduktan sonra doğru şarabı seçme konusunda büyük bir adım atmış olacağınıza emin olabilirsiniz.
Kendinizi Tanıyın
Yolun en başında kişinin kendisini tanıması, beğenilerini biliyor olması doğru şarabı bulmak adına en temel adımlardan bir tanesi. Bir adım daha derine inecek olursak; kendinize hangi aromaları sevdiğinizi, hangilerini sevmediğinizi sorabilirsiniz. Bildiğiniz üzere şarap deneyimi görsel olarak başlıyor, burun ile devam ediyor ve sonrasında damak ile zirve yaparak yemek borumuzda ve midemizde son buluyor. Görmek istemediğiniz renklerden uzak durabilir, koklamak ve tatmak istemediğiniz aromaları belirleyerek tercihlerinizi şekillendirebilirsiniz. Bunun için basit bir beğeni listesi oluşturacak olursak; meyveler, çiçek ve bitkiler, fıçı ile gelen aromalar (meşe, vanilya, tarçın, vb.) ve yıllanmanın etkisiyle gelen aromalardan beğendiklerinizi bir kenara not edebilirsiniz.
Adım Adım İlerleyin
Örnek üzerinden gidecek olursak; kırmızı meyveleri, hatta spesifik olarak vişneyi seviyorsanız ağırlıklı olarak vişne aroması çağrıştıran üzümleri tercih etmeniz halinde seçtiğiniz şarabı beğenme ihtimaliniz artacaktır. Tüketicilerin büyük bir oranı Cabernet Sauvignon üzümünün vişne aromasını çağrıştırdığını beyan ettiği için bir vişne sever olarak siz de bu üzüm ile yola çıkabilirsiniz. Bu basit sistematik ile adım adım eklemeler yaparak daha komplike şaraplara ve kupajlara (birden fazla üzümüm karıştırılması ile yapılan şaraplar) geçiş yapabilirsiniz. Örnek olarak; meşe aromasından da keyif alıyorsanız bir adım daha ileri giderek fıçı görmüş Cabernet Sauvignon tercih edebilirsiniz. Fıçı görmüş şarabı nereden bileceğim diyenler için ek bilgilendirme: Genellikle üreticiler fıçı bilgisini etiketlerinde paylaşmaktadır.
Aromalara Yolculuk Edin
Sonsuz bir dünya olan aromaları kendi damak zevkinize göre adım adım keşfederek en çok keyif aldığınız şaraba doğru keyifli bir yolculuğa çıkabilirsiniz.
Ülkemizde yetiştirilen üzümlerin çoğunlukla gösterdiği karakteristik davranışları göz önüne aldığımızda bazı üzümler için temel düzeyde, basit bir aroma veya özellik eşleştirmesi yapabiliriz: Shiraz için baharat aromaları (karabiber, vb.), Öküzgözü için kırmızı meyve aromaları, Merlot için çilek ve malta eriği, Sauvignon Blanc için otsu, hanımeli, yeşil elma, armut aromaları, Bornova Misket için tropik meyveler, Emir için mineralite ve Riesling için yüksek asit gibi öne çıkan aroma ve özelliklerden bahsedebiliriz.
Muhafaza Koşullarına Dikkat Edin
Doğru şarabı seçme yolunda bir diğer mihenk taşı, satın aldığınız işletmenin muhafaza koşulları olacaktır. Marketler, içki dükkanları, tedarikçiler ve bazı web siteleri şarabın üreticiden size ulaşmasını sağlayan kanallar…
Doğru koşullarda muhafaza edilmemiş şarap hoşlanmayacağınız tatlar ile birlikte paranızın boşa gitmesine neden olacaktır. Direkt ışık altında, sıcak ve titreşimin çok olduğu ortamda muhafaza edilen şaraplardan uzak durarak satın alımlarınızı şekillendirebilirsiniz.
Hasarlı Ürünlerden Uzak Durun
Diğer bir parametre ise tabii ki mantar veya kapağın hasar görmemiş olması. Doğru şaraba giden yolda zarar görmüş şarapları da listenizden silebilirsiniz.
Alırken Kazanın
Gelelim en önemli konulardan birisi olan fiyata. Tüketici olarak hassasiyet gösterdiğimiz konuların başında gelen şarap fiyatları, birçok parametreye bağlı olarak farklılık gösteriyor. İdeal dünyada üreticinin popüleritesi ve geçmişi, bölge, terrurar, üzüm, tarım ve üretim uygulamaları, kullanılan ekipmanlar, vb. onlarca değişken fiyatı belirleyen unsurlardan. Doğru şaraba giden yolda fiyat konusunda iki basamaklı bir yöntem takip edebilirsiniz.
İlk basamakta, bütçenizin altında veya sınırında kalarak önceki maddelerde belirttiğimiz parametreleri de göz önünde bulundurarak şarabınızı tercih edebilirsiniz. Damak zevkinize uymaması halinde kaybınızı sınırlandırmış olacak ve sonraki alımlar için ekonomik motivasyonunuzu sürdürme şansına sahip olacaksınız. İkinci basamakta, bir üst fiyat skalasına yavaş yavaş geçebilir; farklı üretici, farklı yıllar, farklı üzümlerle kupajları deneyebilir ve istemediğiniz bir sonuç karşısında kaybınızı minimumda tutabilirsiniz.
Gelişimin Keyfini Sürün
Kademeli olarak ilerleyin ve gelişimin keyfini sürün. Fiyat ve kalite olarak alt seviyedeki şaraplarla yeterli zaman geçirmediğiniz takdirde üst segmentteki ürünlerden beklentilerinizin karşılığını bulmanız oldukça zor. Beklentinize hizmet etse bile, verdiğiniz paranın karşılığını gerçekten alıp almadığınızı ya da doğru şarabı, doğru yerde tercih edip etmediğinizi kestirmeniz zorlaşacaktır.
Doğru Yerde Doğru Şarap Tercih Edin
Şarabı hangi amaçla ve kimlerle içeceğinize karar verin. Şarap içmek için o kadar çok bahanemiz var ki: Yazın havuz başında mı, lüks bir restoranda özel tabaklarla mı, pijamalarınızla akşam atıştırmanızın yanında mı? Yine bir örnek vermek gerekirse; sıcak bir öğlen vakti, herhangi bir yemek olmadan ağır (gövdeli, yıllanmış, vb.) bir şarap içmek damağınızı yoracak, keyifli bir içimden sizi uzaklaştıracaktır. Yazılı bir kural veya bir kanun olmamasına rağmen kararında soğutulmuş, yüksek asitli bir beyaz veya kolay içimli bir rose şarap içeceğiniz koşullara daha iyi uyum sağlayacaktır.
Doğru Eşleşmenizi Yaratın
Şarabı ne ile içeceğinize karar vermekte keza oldukça önemli. Yediğiniz veya yiyeceğiniz yemeğe göre tercih yapmanız, keyif katsayınızı artıracaktır. Yaş pasta ile gövdeli bir kırmızı şarap içmeyi deneyerek kötü bir tecrübenin nasıl olduğunu deneyimleyebilirsiniz. Et ürünleriyle kırmızı şaraplar, deniz ürünleriyle beyaz şaraplar gibi genel klişeler bulunmasına rağmen, istisnai eşleşmelerden beklenmedik sonuçlarda elde edebilirsiniz. En başta da belirttiğim üzere beğeniler kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. “Doğru Şarap 101” olduğu için, konuyu basitleştirip en azında ilk zamanlarda klişeleri takip edebilirsiniz.
Emeklemeden Koşmaya Çalışmayın
Son adımımız ise, şarabın yılı. Hangi yaştaki şarapları seçmeli ya da hangilerinden uzak durmalı? Hangi şarabın yıllandırılıp yıllandırılmayacağını bilmek cidden eğitim ve tecrübe gerektiren bir konu. Yanlış şarabı yıllandırdığınız zaman aromatik bir sirke elde edebilir ya da bozuk ve acı bir meyve suyuyla karşılaşabilirsiniz.
Roseler ve beyazların büyük bir kısmı 1-3 sene içerisinde ve market ya da sofra şarabı diye adlandırdığımız düşük fiyatlı kırmızı şarapların çoğu 1-5 sene içerisinde tüketilmelidir. Dünyadaki şarapların neredeyse %90-95’inin yıllanma potansiyeli yoktur. Bu nedenle yıllandırma konusunda özel bir hassasiyet göstermeyen, sıradan bir marketten alım yapıyorsanız bu yıl aralıklarında tercihlerinizi yapabilirsiniz.
Benjamin Franklin’in söylediği gibi “Şarap günlük yaşamı kolaylaştırır, daha az telaş, daha az gerilim ve daha fazla hoşgörü sağlar”.
