Elealı Zenon (M.Ö. 490-430, tahmini)
Antik Yunan, Elea Okulu’nun en önemli filozoflarından biri olan Zenon, Parmenides’in izleyicisidir. Parmenides’in bir’ci anlayışını ve varlığın değişmez olduğu düşüncesini geliştirmiştir. Mantık ve diyalektik düşüncenin en önemli geliştiricilerinden biri kabul edilen Zenon, Aşil ve Ok Paradoksları gibi ünlü paradokslarını kullanarak değişimin bir yanılsama olduğunu öne sürmüştür.
Eratosthenes (M.Ö. 276-194)
Coğrafya kelimesini ilk kullanan ve coğrafya biliminin temellerini atan Eratosthenes, önemli bir Yunan matematikçi, coğrafyacı, astronom ve filozoftur. Enlem ve boylam sistemini icat ederek, paralel ve meridyenlerle yapılmış ilk dünya haritasını çizmiştir. Ayrıca dünyayı küre olarak kabul ederek dünyanın çevresini hesaplayan ilk kişidir. Eratosthenes, dünyanın güneşe ve aya olan uzaklıklarını neredeyse tam olarak hesaplamıştır.
Tüm bunların yanı sıra bilimsel kronolojinin kurucusu olan Eratosthenes, Eratosthenes Kalburu olarak isimlendirilen ve matematikte asal sayıların seçilmesinde temel olan algoritmayı geliştirmiştir.
Klaudyos Ptolemaios (M.Ö. 85-170, yaklaşık)
Ptolemaios ya da Türkçede bilinen adıyla Batlamyus, Mısır asıllı Yunan matematikçi, coğrafyacı ve astronomdur. Hayatı hakkında neredeyse hiçbir bilgimiz olmasa da Batlamyus’un Almagest (Matematik Sentezi, Büyük Bileşim) ve Coğrafya isimli eserleri günümüze kadar ulaşmıştır.
Almagest, Batlamyus’un kendinden önceki bilim insanlarına dayanarak gökbilim bilgilerini derlediği bir eserdir. Bu kitapta Kopernik’in güneş merkezli modeline kadar geçerliliğini koruyan dünya merkezli bir güneş sistemi modeli önermiştir. Düzlem ve küresel trigonometri hakkında incelemelerin de yer aldığı kitapta, göksel olguları anlamlandırmak için geometrik kuramları tanıtılmıştır.
Yine bir derleme olan Coğrafya ise coğrafya araştırmalarının öncüsü kabul edilmektedir. Kolomb’un da başvuru kitabı olarak kullandığı Coğrafya’da çok sayıda hata tespit edilse de dönemin coğrafya bilgilerini toplaması açısından önemli bir eserdir.
Astrolojiyi sistematik hale getiren Batlamyus, ayrıca optik, yansıma ve kırılma alanlarında da yaptığı çalışmalarla bilimsel gelişmeye katkıda bulunmuştur.
Hypatia (370-415)
İskenderiye Kütüphanesi’ndeki Platon Okulu’nda felsefe, matematik ve astronomi üzerine dersler veren Hypatia; Yunan filozof, matematikçi ve astronomdur. Günümüze hiçbir eseri ulaşmamış olsa da bugüne kadar korunabilen yazışmalarından ve diğer bilim insanlarının eserlerinden doğayı; mantık, matematik ve deneyle açıklamaya çalıştığını, aritmetik ve Apollonius Konikleri üzerine yorumları olduğunu, Ptolemaios’un Almagest’i üzerine bir düzenleme yaptığını, Astronomi Kanunları isimli bir kitap yazdığını; gökcisimlerinin sınıflandırılması, hidrometrenin bulunması, sıvıların yoğunluk derecelerinin belirlenmesi gibi konularda bilime çok sayıda katkısı olduğunu biliyoruz.
Jerome Cardan (1501-1576)
İtalyan matematikçi, fizikçi, astrolog ve doktor olan Jerome Cardan, cebir alanında ilk Latince bilimsel eser olan Ars Magna’yı (Büyük Sanat) yayımlamıştır. Practica Artihmetica’yı basıma hazırladığı ve çok bilinmeyenli denklemler üzerine çalışmaları ile tanınan Cardan, 4. derece denklemleri çözen Lodovico Ferrari’nin de öğretmenidir.
Cardan’ın şifreli kilit ve bugün Kardan Mili olarak anılan çapraz mafsallı yatak gibi çok sayıda icadı bulunmaktadır. Ayrıca Cardan, ‘sonsuz hareket teorisi’ni ortaya atmış, iki tane bilim konularını içeren ansiklopedi yayımlamış ve elektrik ile manyetizma arasındaki bağı kurmuştur.
Marie Sophie Germain (1776-1831)
Elastiklik Teorisi’nin öncüsü olan Marie Germain, Fransız bir matematikçi, fizikçi ve filozoftur. 1816 yılında The Paris Academy of Sciences ödülünü kazanan ilk kadın olarak Germain, yaşamının büyük bir bölümünde Sayılar Teorisi’ndeki karmaşık problemler üzerine çalışmıştır. Germain, ayrıca, Fermat’ın Son Teoremi hakkında çalışan matematikçilere de kaynak sağlamıştır.
Augusta Ada King (1815-1852, Lovelace Kontesi)
Charles Babbage’in erken dönem, mekanik, genel amaçlı bilgisayarı Analitik Makine üzerindeki çalışmaları ile tanınan İngiliz matematikçi ve yazardır. İlk bilgisayar programcısı kabul edilen Ada Lovelace, dönemin diğer bilim insanları bilgisayarın hesaplama ve yoğun hesaplama kapasitesine odaklanırken bilgisayarın kapasiteleri üzerine çalışmıştır.
Beynin nasıl düşünce ürettiği ve sinirlere duygularımızın nasıl aktarıldığının matematik modelini yaratmayı planlamış olduğu bilinmektedir. Ancak bu konuda başarılı olamamıştır. Müzik ve matematik arasındaki bağlantı üzerine makaleleri bulunan Ada Lovelace’in matematik konuları ve analitik makine ile ilgili çok sayıda çalışması ve makalesi bulunmaktadır.
Georg Ferdinand Ludwig Philipp Cantor (1845-1918)
Kümeler kuramının kurucusu, Alman matematikçi olan Cantor, sonsuz küme kavramına matematiksel bir tanım getirmiştir. Gerçel sayıların sonsuzluğunun doğal sayıların sonsuzluğundan daha büyük olduğunu ispatlamıştır. Kardinal ve ordinal sayı kavramlarını bulmuş ve bu sayıların aritmetiğini tanımlamıştır. Cantor, ayrıca, Sonsuzötesi Sayılar fikrini geliştirmiştir.
Döneminde pek çok eleştiriye maruz kalan Cantor, bugün bilim dünyasında fikirleri ile matematik tarihinin en önemli paradigma geliştiricilerinden biri kabul edilmektedir.
Sofia Vasilyevna Kovalevskaya (1850-1891)
Analiz, diferansiyel denklemler ve mekanik alanlarında bilime pek çok katkıda bulunan Sofia Kovalevskaya, ilk büyük Rus matematikçidir. Kuzey Avrupa’da tam profesörlük alan ilk kadın olmasının yanı sıra bilimsel bir dergide editörlük yapan ilk kadınlardandır.
Amalie Emmy Noether (1882-1935)
Tarihte iz bırakan matematikçilerden biri kabul edilen Emmy Noether, soyut cebir ve kuramsal fizik alanlarında bilim dünyasına büyük katkılarda bulunmuştur. Alman matematikçi Noether, simetri ile korunum yasaları arasındaki temel bağı açıklayan Noether Teoremi’ni geliştirmiştir.Noether’in matematiksel çalışmaları cebirsel değişmezler ve sayı alanları üzerine çalışmaları; varyasyonlar hesabındaki diferansiyel sabitler üzerine çalışmaları ve modern fiziğin gelişmesine yol gösteren Noether Teoremi olmak üzere üç döneme ayrılmıştır.
