Devlet, Platon
Devlet felsefesi üzerine temel kaynaklardan biri olan eser, Sokrates’in sağlıklı ve mutlu bir toplum nasıl olur sorusunu yanıtladığı devlet modelini anlatmaktadır.
Siyaset felsefesi ile birlikte mutluluk felsefesinden de bahseden metin, Platon tarafından kaleme alınmışsa da Sokrates’in konuşmalarını içermektedir.
İdeal devletin nasıl olması gerektiğini anlatan Devlet’e göre insanlar üç sınıfa bölünmüştür: İşçileri, çiftçileri ve zanaatkarları içine alan çalışanlar, kolluk kuvvetlerini ifade eden bekçiler ve yöneticiler. Buna göre; her sınıfın düzenli işleyişi sağlayan bir erdemi ve görevi vardır.
Siyasetname, Nizam’ül-mülk
Selçuklu Devleti’nde vezirlik yapmış olan İranlı devlet adamı Nizam’ül-mülk’ün kaleme aldığı eser, dini bir bağlam içerisinde devlete ve hükmetmeye dair temel ilke ve düşüncelerden bahsetmektedir.
Özellikle Türk ve Fars toplumlarının siyaset ve devlet anlayışları ile siyasi görüşlerini anlamaya yardımcı olan Siyasetname, 11. yüzyılda yazılmıştır.
Ütopya, Thomas More
Thomas More’un, Ütopya isimli var olmayan, kurgusal bir adada geçen eseri, dönemin İngiltere’sinin bir eleştirisidir.
More, 1516 yılında kaleme aldığı Ütopya’da, Ütopyalıları ve onların yaşam biçimlerini anlatmıştır.
Prens, Niccolo Machiavelli
Orijinal ismi De Principatibus (Prenslikler Hakkında) olan eser, politika hakkında yazılmış bilimsel bir incelemedir.
Machiavelli’nin en bilinen eseri olan Prens, 1513 yılında yazılmasına rağmen, yazarın ölümünden sonra, 1532 yılında basılmıştır.
Prens, daha sonra ortaya çıkan Makyavelizm yaklaşımının da temelini oluşturmaktadır.
Leviathan, Thomas Hobbes
Thomas Hobbes, 1651 yılında yayımlanan Leviathan ya da diğer ismiyle, Bir Din ve Dünya Devlerinin İçeriği, Biçimi ve Gücü eserini, Kitab-ı Mukaddes’te geçen Leviathan isimli bir yaratıktan esinlenerek kaleme almıştır.
Toplumsal sözleşme teorisinin en eski örneklerinden biri olan Leviathan; devlet idaresi, meşru hükümetin ve toplumun yapısıyla ilgilidir.
Hobbes’un İngiliz İç Savaşı sırasında yazdığı eser, toplumun sosyal bir sözleşme ile mutlak bir egemen tarafından yönetilmesini tartışmaktadır.
Toplumsal Sözleşme, Jean Jacques Rousseau
Rousseau’nun 1762 yılında kaleme aldığı Toplumsal Sözleşme ya da Toplum Sözleşmesi, siyasi bir sistemin kurulabilmesi için en iyi yönetimin toplumsal sözleşme olduğunu savunmaktadır.
Monarşik düzene karşı hukuki düzenin egemen olması gerektiğini ele alan eser, başta Fransa olmak üzere Avrupa ülkelerinde siyasi reformların ve devrimlerin önünü açmıştır.
Sivil İtaatsizlik, Henry David Thoreau
1849 yılında yayımlanan eserinde Thoreau, ‘en iyi yönetim en az yönetendir’ mottosuna gönülden katıldığını ve bunun hızla ve sistemli bir şekilde işlediği takdirde, kendisinin savunduğu ‘en iyi yönetim hiç yönetmeyendir’ durumuna geleceğini belirtmiştir.
Basıldığı günden itibaren pek çok devlet insanını ve filozofu etkileyen eserde Thoreau, çoğunluk yönetiminin doğruluk üzerine kurulmadığını ifade etmiş ve en iyi yönetimin vicdanların karar verdiği bir yönetim olacağını savunmuştur.
Tembellik Hakkı, Paul Lafargue
Kapitalizm, çalışanların bedenlerinin yanı sıra zamanlarını da satın almaktadır. Çalışmak, kutsallaştırılan bir zorunluluk haline gelmiştir ve çalışmamak aşağılanmaktadır.
1883 yılında yayımlanan Tembellik Hakkı, yukarıdaki ifadeleri geniş kapsamda ele almasının yanı sıra insanların tembellik hakkına sahip olması gerektiğini savunmaktadır.
Lafargue eserinde, tembelliğin başı boşluk veya aylaklık olmadığını, insanlığın özel mülkiyet hapisanesinden, baskı unsurlarından ve zorunluluklardan kurtularak kendilerini tekrar bulmaları gerektiğini ifade etmiştir.
Kapital, Karl Marx
Kapital, Marx’ın kapitalist toplumun en temel hücresi olarak gördüğü metanın çözümlenmesinden başlayarak kapitalist üretim ilişkisini tüm boyutlarıyla incelemektedir.
Karl Marx’ın en önemli eserlerinden biri olan Kapital ya da alt başlığıyla, Ekonomi Politiğin Eleştirisi, Marx’ın ölümünden sonra, Friedrich Engels’in Marx’ın notlarını düzenlemesiyle 1867 yılında basılmıştır.
Bir Adalet Teorisi, John Rawls
Ahlak ve siyaset felsefesi alanında 20. yüzyılın en önemli eserlerinden biri kabul edilen Bir Adalet Teorisi eserinde Rawls, geleneksel toplumsal sözleşme fikrinden yola çıkarak insaf olarak adalet ismini verdiği iki adalet ilkesinden bahsetmektedir.
