Motor sporları oldukça geniş bir yelpazeye sahip.
Bu çeşitliliği sağlayan; araçların, kullanılan motorların ve kuralların farklılığı; sporun grup halinde ya da bireysel olarak yapılması ve yarışların yapıldığı alanların farklılığı.
Dünya üzerinde motor sporları kategorisinde çok çeşitli yarışlar yapılıyor. Biz de bu sebeple, konuya giriş yapmak için, motor sporlarını belirli ana başlıklar altında toplamaya çalıştık.
Not: Listemizde su sporları yer almamaktadır.
Pist Yarışları
- Önceden belirlenmiş, trafiğe ve dışarıdan girişe kapalı alanlarda belirlenen miktarda tur atılmasına dayanan yarışlardır. Yarışmacıların hedefi, turu en kısa sürede tamamlamaktır.
- Pist yarışları çok sayıda etaptan oluştuğu için bir etabı kazanmak değil, tüm etaplarda başarılı olmak önemlidir.
- Araçlar aynı anda yarışa başlar (start alır).
- Belirlenmiş tur sayısını ilk tamamlayan birinci olur. Tamamlama sürelerine göre ardından gelen yarışmacılar sıralanır.
- Etap puanlarının toplamı ‘Genel Klasman’ sıralamasını oluşturur.
Drag (Kalkış) Yarışları
- Pist yarışlarının içinde ele alabileceğimiz Drag Yarışları, otomobil ve motosikletlerle yapılır.
- Aynı anda kalkan iki araçtan, asfalt zemin üzerinde, belirlenen mesafe sonundaki bitiş çizgisini ilk geçen araç kazanır.
- Standartta 402 metre mesafeyle yapılan bir yarış için pist 782 metre uzunluğunda ve 11 metre genişliğindedir.
- 402 metrelik bir yarış pistinde, 30 metrelik mesafe lastik ısıtma bölümüdür 350 metrelik mesafe ise, durma mesafesidir.
- Drag yarışları 300 ya da 200 metrelik mesafelerde de yapılabilir.
- Drag yarışlarında, iki kez erken kalkış yapan bir kez yenilmiş sayılır. Rakibini iki defa mağlup eden yarışmacı bir üst tura geçer.
- Rakibin güzergahına giren yarışmacı diskalifiye edilir.
- Buna ek olarak, dayanıklılık temelli yarışlar da pist yarışları içinde sayılır. Dayanıklılık yarışlarında, yarışmacılar, belirli süre boyunca durmaksızın en fazla kilometreyi yapmayı hedefler.
Ralli
- Güzergahı önceden belirlenen, normal ve özel etaplardan (trafiğe kapalı, rallinin genel klasmanını belirleyen etaplar) oluşan yarışlardır.
- Rallilerde güzergahlar bir veya birden fazla özel etap içerebilir.
- Normal etaplardaki hız, yarışmanın klasmanının belirlenmesinde rol oynamaz.
- Rallide toprak, asfalt ve çamurlu gibi farklı zeminler bulunur.
- Rallide hız ve dayanıklılık test edilir.
- Ralliye Turing otomobiller (Grup A) ve seri üretim otomobiller (Grup N) katılabilir.
- Araçta pilotun yanı sıra görevi yol notlarını okumak olan bir copilot (yardımcı pilot) da bulunur.
- Rallide araçlar sırayla, tek tek start alır. Her aracın süresi ayrı olarak tutulur.
- Yarışmacıların amacı, güzergahı en kısa sürede bitirmektir.
Tırmanma Yarışları
- İlk kez 31 Ocak 1897 tarihinde Fransa’da düzenlenen tırmanma yarışları, en eski motor sporlarından biri.
- En eskisi, 1905 yılından itibaren İngiltere’de, Worcestershire, Shelsley Walsh’ta düzenlenen yarıştır. En popüler olanı ise, ABD, Colorado’da düzenlenen Pikes Peak Uluslararası Tırmanma Yarışı’dır.
- Yarışmacılar, belirli bir yokuşu en kısa sürede tırmanmayı amaçlar. Yarışmayı, en yükseğe çıkabilen yarışmacı kazanır. Eğer en yüksek noktaya ulaşabilen birden fazla yarışmacı varsa, en hızlı çıkan galip gelir.
Off-Road Yarışları
- Off-road ya da kelime anlamıyla, yol dışı; 4×4 arazi araçlarıyla, doğada zor koşullarda yol almayı ifade eder.
- Günümüzde, ortaya çıkış amacından farklı olarak hem bir spor hem de hobi olarak icra edilmektedir.
- Off-road yarışlarında, yarışmacıların amacı, doğal ve yapay engellerle zorlaştırılmış parkurları, 4×4 araçlarla en kısa sürede aşmaktır.
- Off-road yarış alanları; derin su geçişleri, bataklık ve çamur parkurlar, kaya tırmanışları gibi çeşitli engelleri içerir.
- Yarışlar tek tek ya da toplu olarak yapılabilir.
Karting (Kart Yarışları / Go-Kart)
- Karting, açık tekerli motor sporlarının en küçük dalıdır.
- Yarışlar genellikle küçültülmüş pistlerde yapılır.
- Motor sporlarının en az maliyetli olanıdır. Ayrıca karting, hobi olarak herkes tarafından yapılabileceği gibi, 8 yaşından itibaren lisanslı olarak yapılabilir.
- Farklı hızlarda birçok çeşidi vardır. En hızlısı superkart olarak isimlendirilir ve 250 km/s hıza ulaşabilir.
- Yarışma şekilleri 3’e ayrılabilir: Sürat yarışı (sprint), dayanıklılık yarışı (endurance) ve pist yarışları (speedway).
NASCAR (National Association for Stock Car Auto Racing)
- Kuzey Amerika’ya özgü bir motor sporu dalıdır.
- Kendi içinde üç büyük yarış serisi vardır: Sprint Cup, Nationwide ve Camping World Truck. Bu üç ana serinin dışında yerel seriler de bulunur.
- NASCAR oval pistlerde, 43 aracın katılımıyla yapılır.
Sprint Cup: 43 pilot, 36 yarışa katılır.
Nationwide: Genellikle Sprint Cup’ta yarışmak isteyenler katılır. 43 pilot, 36 yarışa katılır. (Chase yoktur.)
Camping World Truck: 36 pilot, kamyonetlerle yarışır. (Chase yoktur.)
Kamyonet Yarışları
- 1980’lerde başlayan Avrupa Kamyon Yarışı Şampiyonası ile 1995’te, ABD’de başlayan Camping World Truck en bilinen kamyonet yarışlarıdır.
- Güvenlik sebebiyle kamyonet yarışlarında hız sınırı uygulanır.
Motosiklet Yarışları
Tıpkı otomobil yarışlarında olduğu gibi motosiklet yarışları da hem pistlerde hem de arazilerde yapılıyor.
Motosiklet yarışlarında spor türleri:
- Pist Yarışları
- Drag
- Motokros
- Enduro
- Supermoto
- Superenduro
- ATV
- Sujeti
Motosiklet yarışlarında 125cc, 250cc, 400cc, 600cc, 800cc, 1000cc ve 1200cc gibi farklı motor türleri kullanılır. Her birinin klasmanı ayrıdır.
Drift
- Listemize drifti almamızın sebebi genel bir yanılgıyı düzeltmek. Yarışları yapılıyor olsa da drift motor sporları arasında yer almaz. Bir sürüş tekniğidir.
- Drift araçları, arkadan itişli, hafif araçlardır. Genellikle kaymaya izin vermesi için düşük bastırma gücünde dizayn edilirler.
- Aracın arkadan kayma açısı ve önden kayma açısından fazla olduğunda drift gerçekleşir. Drift gerçekleştirildiğinde ön tekerler, dönülen virajın zıt yönünü gösterirler.
- Drift yarışlarında iki kalkış yapılır. Eşitlik durumunda, yarışa bir kalkış daha eklenir.
- Kazanan; spin atma, arkadaki araçla mesafeyi açma ve önde giden aracı etkilemeden drift yaparak öndeki aracı geçmek gibi çeşitli kriterlerle belirlenir.
