4 Aralık 2022

10 Maddede Aşırı Düşünme (Overthinking) Nedir, Aşırı Düşünme ile Nasıl Başa Çıkılabilir?

Burcu Tur Yüksel Akay

~6dk

Kısaca Aşırı Düşünme (Overthinking)

Aşırı düşünme ya da aşırı detaylı düşünme, istemesek dahi, geçmişte ve şu anda yaşadıklarımızı, gelecekte olabilecekleri, aldığımız kararları veya çevremizdeki insanların davranışlarını sık sık, gereğinden fazla düşünmek ve analiz etmektir.

Düşünceler sürekli tekrarlandığı için düşünce gevişi olarak da isimlendirilmektedir.


Aşırı düşünme negatif düşünceleri ve duyguları barındırdığı için karar alma süreçlerini, sosyal hayatı, kişisel hayatı ve duygu durumlarını olumsuz etkileyebilir. Psikolojik etkisinin yanı sıra fiziksel olarak da kişinin sağlık sorunları yaşamasına sebep olabilir.

düşünmek kadın sahil salıncak

Aşırı Düşünmenin En Belirgin İşaretleri

Hepimiz geçmişle ve gelecekle ilgili, başkalarının bizi etkileyen sözleri ve davranışları ya da kendi duygu ve düşüncelerimiz üzerine düşünürüz. Bunun sonucunda pişmanlıklar yaşayabilir ya da üzülebiliriz. Düşünmek hem sağlıklı ilişkiler kurabilmemiz hem de yaşadığımız sorunu nasıl çözebileceğimizle ilgili sonuçlara ulaşmamız açısından çok önemlidir. Ancak bu düşünme eylemi, belirli bir süre içinde gerçekleşmelidir.

Aşırı düşünme ise, herhangi bir uyaranla tetiklenebilir ve olumsuzluğu çözme eğilimi taşımaz. Kişi yaşadıklarının ne ifade ettiğini, bunun sonucunda neler hissettiğini ve düşündüğünü, bunları düşünmeye daha ne kadar devam edeceğini ve bu şekilde hayatının nasıl devam edeceğini uzun uzun düşünür ve kendini düşünmekten alıkoyamaz, dikkatini başka bir şeye veremez.

  • Utanç verici veya üzücü anları sık sık düşünerek o anları yeniden yaşıyormuş gibi hissetmek,
  • Olaylar karşısında sürekli olarak geleceğe yönelik planlar yapmak,
  • Sık sık sesli bir şekilde kendinle konuşmak veya canlandırmalar yapmak,
  • Düşünmekten kaynaklanan uyuyamama,
  • Geçmişte yaşanmış diyalogları farklı şekillerde yeniden ve yeniden kurgulamak,
  • İnsanların hoşuna gitmeyen sözlerini ve tavırlarını zihinde yeniden canlandırmak,
  • Bir çıkış yolu ya da çözüm aramadan kaygılanılan durumlara odaklanmak,
  • Kontrol edilemeyen kişi, durum ve olaylarla ilgili sık sık, uzun uzun düşünmek,
  • Eski mesajları veya e-postaları tekrar tekrar okumak,
  • Karar vermede zorlanma,
  • ‘Eğer şöyle olsaydı’ ve ‘keşke’ cümlelerini sık kullanmak aşırı düşünmenin göstergesi olabilir.
yalnız erkek kış pencere

Aşırı Düşünmenin En Yaygın Görülen Olumsuz Etkileri

  • Kaygı ve stres bozukluğu,
  • Depresyon,
  • Korku,
  • Aşırı stres,
  • Tükenmişlik hissi,
  • Madde bağımlılığı,
  • Uyku bozuklukları,
  • İştahsızlık,
  • Kararsızlık,
  • Yalnızlık duygusu,
  • Hayatın akışına uyum sağlayamama,
  • Sorumluluklardan kaçınma,
  • İntihar eğilimi.

Aşırı Düşünme ile Nasıl Başa Çıkabilirim?

Kendini Gözlemlemek

Sizi aşırı düşünmeye iten konuları netleştirin. Hangi konular ya da olaylar sizi endişelendiriyor ve aşırı düşünmeye itiyor? Aşırı düşünmeye başladığınızda kendinizi nasıl hissediyorsunuz, hangi duygularınız ortaya çıkıyor?

Değiştiremeyeceğiniz durumlara, sahip olmadıklarınıza ya da yapamadıklarınıza odaklanmak yerine doğru yaptıklarınızı, başardıklarınızı ve üstesinden geldiklerinizi hatırlamaya çalışın.

Dikkatinizi düşüncelerinize verin ve olumsuz olan düşüncelerinizin olumlu yanları olup olmadığını kontrol edin.

düşünme kadın yalnızlık

Kararlar

Sizi zorlayan karar aşamalarında, kendinize düşünmek için bir zaman sınırı belirleyin ve bu süre zarfında kararınızı vermek için düşüncelerinize dalmak yerine onlara yön vermeye çalışın.

Kabullenmek

Kabullenmek, söylemesi en kolay ancak uygulaması en zor tavsiyelerden biri.

Öncelikle kendinizi kabul edin. Mükemmel olmak zorunda olmadığınızı, hata ve kusurlarınızla da sevilen, takdir edilen ve saygı duyulan bir insan olduğunuzu görmek için kendinize izin verin.

10 Maddede Kabullenmek ve Daha İyi Bir Yaşam için Kabul Etmeniz ve Değiştirmeniz Gereken 10 Şey yazılarımız bu konuda size yardımcı olabilir.

man lying paint

Düşünmeyi Bilinçli Olarak Durdurun

Uyuyamadığınız ya da düşünmekten kendinizi alıkoyamadığınız zamanlarda birkaç saniye durun ve bilinçli olarak harekete geçin.

Spor yapmak, meditasyon yapmak, nefes egzersizleri, hobilerinizle ilgilenmek, kitap okumak veya sevdiklerinizle vakit geçirmek gibi sizi rahatlatan, keyif aldığınız aktivitelere yönelin. Böylece endişe, kaygı ve öfke gibi duygularınızın yavaş yavaş azaldığını, zihninizin başka bir şeye yöneldiğini fark edeceksiniz.

Son olarak…

Düşüncelerinizi, hislerinizi yakınlarınızla paylaşmaktan çekinmeyin. Ayrıca bir uzmandan destek almanın rahatlatıcı ve iyileştirici gücü olabileceğini de her zaman hatırlayın.

Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Burcu Tur Yüksel Akay

Burcu Tur Yüksel Akay

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.