Katalan mimar Antoni Gaudi ya da tam ismiyle, Antoni Placid Guillem Gaudi i Cornet, dünyanın en tanınan, merak edilen ve pek çok sanatçıya ilham kaynağı olan insanlarından biri.
1852 ile 1926 yılları arasında yaşayan Gaudi, Katalanya’nın Reus şehrinde, bakırcı bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur.
Mimarlık eğitimi için gittiği Barselona’da, Escola Técnica Superior d’Arquitectura’da öğrenim gören Gaudi’nin, çizim konusunda yetenekli, ortalama bir öğrenci olduğu biliniyor.
‘Qui sap si hem donat el diploma a un boig o a un geni: el temps ens ho dira.’
(Bu diplomayı bir deliye mi yoksa bir dâhiye mi verdiğimizi kim bilebilir? Bunu bize zaman gösterecek.)
Gaudi’nin diplomasını imzalayan Elies Rogent’in diploma üzerindeki notu
Öğrenimini tamamladıktan sonra okulla bağlantısını sürdüren ve Barcelona’ya yerleşerek burada çalışmalarına başlayan Antoni Gaudi’nin, kişiliğinin ve tarzının gelişiminde, sanatsal etkinliklerin merkezi olan şehrin büyük bir etkisi vardır.
Fransız mimar Eugene Viollet-le-Duc ve süsleme sanatının mimarinin özü olduğunu savunan İngiliz düşünür John Ruskin’den etkilenen Gaudi, Londra’da ortaya çıkan Art Nouveau* akımının İspanya’daki öncüsü kabul edilmektedir.
*Art Nouveau Sanat Akımı
- 19. yüzyılda Endüstri Devrimine ve sanayileşmeye tepki olarak ortaya çıkmıştır.
- Mimarlıkta barınma ihtiyacını karşılamanın ötesine geçilmiş; eserler el emeği ve süslemeler kullanılarak tamamlanmıştır.
- Dekoratif sanatların güzel sanatlar statüsüne yükselmesi ve güzel sanatlarla uygulamalı sanatlar arasındaki sınırın kaldırılması gerektiği savunulmuştur.
- Stilize, kıvrımlı, asimetrik ve kavisli şekiller; ritmik motifler, uçuşan saçlar ve tüyler ile kadın, hayvan ve bitki figürleri akımda kullanılan en belirgin objelerdir.
Barcelona’nın en ünlü ve sıra dışı eserlerinin mimarı olan Antoni Gaudi, mimarlık kariyerinin henüz ilk yıllarında önemli eserlere imza atmaya başlamıştır.
Plaça Reial’in sokak lambalarının ardından bir eldiven imalatçısının vitrinini tasarlayan Gaudi, bu tasarım sayesinde dönemin varlıklı isimlerinden Eusebi Güell ile tanışmıştır.
Bu tanışma Gaudi’ye Barselona’nın pek çok noktasında eserlerini sergileme imkanı sunmuştur. Ayrıca mimar, Güell ailesi için de pek çok eser yapmıştır.
Antoni Gaudi’nin Stili
İlk eserlerinde geleneksel İspanyol mimarisinden ve gotik mimariden öğeler kullanan Gaudi, daha sonra kendisine özgü, alışılmışın dışındaki stilini oluşturmaya başlamıştır.
Doğanın organik formları, parabolik kemerli yapılar ve hiperboloit biçimler Gaudi’nin sanatsal stilinin en belirgin özellikleridir.
Gaudi’nin sekiz eseri UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır.
Bu eserler;
- La Sagrada Familia’nın İsa’nın Doğuşu cephesi ve yeraltı türbesi
- La Sagrada Familia Okulları
- Casa Vicens
- Palau Güell
- Park Güell
- Casa Batllo
- Casa Mila
- Colonia Güell Kilisesi
Önemli Eserlerinden Bazıları
Casa Vicens, 1839
- Gaudi’nin ilk eserlerinden biridir.
- Sanayici bir aile için tasarlanmış ve inşa edilmiştir.
- Özel mülk olduğu için ziyarete kapalıdır.
- 2005 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.
Palau Güell, 1890
- Güell Sarayı, Eusebi Güell’in Gaudi’ye yaptırdığı ilk iştir.
- Gaudi’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan bir diğer eseridir.
Casa Calvet, 1900
- Calvet ailesi için tasarlanmıştır.
- Bina 1900 yılında, Barselona Kent Konseyi Ödülü almıştır.
Casa Batllo, 1906
- Sanayici Josep Batllo i Casanovas’ın siparişiyle inşa edilmiştir.
- Antoni Gaudi, binanın çatısını kapsayan ve bir sürüngenin sırtını anımsatan bölümü, Katalan Aziz George’nin savaştığı Ejderhanın Sırtı olarak tasarlamıştır.
- Görünümü nedeniyle ‘Kemikler Evi’ ismiyle de anılır.
- 2005 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.
Casa Mila, 1910
- Politikacı Pere Mila için tasarlanmış ve inşa edilmiştir.
- La Pedrera (Taş Ocağı) ismiyle de anılır.
- Yapı kanunlarına uymadığı gerekçesiyle pek çok kez inşası engellenen ve defalarca ceza kesilen bina, sanat ilkelerine aykırı olduğu gerekçesiyle de entelektüellerce eleştirilmiştir.
- Bina, 1984 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.
Park Güell, 1914
- Eusebi Güell’in satın aldığı 17 hektarlık alanın tasarımı için Gaudi’yi görevlendirmesiyle yapılmıştır.
- Gaudi, ortak bahçeleri olan 60 evlik bir site inşası planlamışsa da I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla yaşanan ekonomik zorluklar sebebiyle evlerden yalnızca ikisi tamamlanabilmiştir.
- 1918 yılında arazi devlete geçmiş ve 1922’de halka açılmıştır.
- Parkın içinde Gaudi’nin bir müzesi yer almaktadır.
- Park, 1984 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.
La Sagrada Familia (Kutsal Aile)
- La Sagrada Familia ya da nam-ı diğer ‘Bitmeyen Kilise’, koyu bir Katolik olan Gaudi’nin en ünlü ve üzerinde çalıştığı son eseridir.
- Gaudi, 1882 yılında Francesc de Paula Villar y Lozano tarafından yapımına başlanan bazilikanın inşasını 1883 yılında devralmıştır.
- 1883 yılından itibaren neredeyse tüm zamanını bu esere adayan Antoni Gaudi, 1908 yılından itibaren başka proje almayı bırakmış ve öldüğü 1926 yılına kadar bu eser üzerine çalışmıştır.
- Gaudi 12 havari için 12, 4 İncil yazarı için 4, Meryem Ana için 1 ve İsa için 1 olmak üzere toplam 18 kule tasarlamıştır.
- Üç farklı cephesi olan bazilikanın doğusundaki cephe Doğuş, batısındaki cephe Çile ve güneyindeki cephe İhtişam olarak isimlendirilmiştir. Ancak Gaudi yaşarken bazilikanın yalnızca doğu cephesini tamamlayabilmiştir.
- İspanya iç savaşı sırasında inşaata ara verilmiş, 1940 yılında yeniden başlanmıştır. Ancak kilisenin inşası ile ilgili çizimlerin sayısının azlığı ve belirli ölçüde çözülebiliyor olması sebebiyle inşanın Gaudi’nin zihnindeki gibi ilerlemediği düşünülmektedir.
- Bugün hala inşası süren bazilikanın 2026-2028 yılları arasında tamamlanması beklenmektedir.
Gaudi’nin Ölümü
7 Temmuz 1926’da bir tramvayın altında kalan sıra dışı mimar, 3 gün sonra, 10 Temmuz günü hayatını kaybetmiştir.
La Sagrada Familia’nın ortasına gömülen Gaudi, ‘Tanrı’nın Mimarı’ olarak da anılmaktadır.
