Fransız yemek kültürü, kısaca ‘yemekten keyif al!’ sloganı ile tanımlanabilir. Fransa’da yiyeceğin, yemek yemenin ve pişirmenin verdiği zevk, sanat olarak kabul ediliyor.
Zenginliği ve çeşitliliği ile ünlü olan Fransız mutfağı, Ortaçağa kadar uzanan geçmişi ve gelişkinliği ile UNESCO Kültür Mirası Listesinde ‘Somut Olmayan Kültürel Miras’lar arasında yer alıyor. Ülkenin mutfağına ait yemekler ilk olarak, mahkeme başkanı olan Guillaume Tirel Taillevent tarafından Ortaçağda listeleniyor.
On yedinci yüzyılda François Pierre La Varenne ve Marie-Antoine Carême Fransız mutfağını, diğer kültürlerin etkisinden arındırmak amacıyla Fransız mutfağının temellerinden hareket ederek hem mideye hem de göze hitap eden ‘yüksek aşçılık sanatı’nı hayata geçiriyorlar.
Yüzyıllar önce Fransız aşçılar tarafından keşfedilen teknikler, bugün modern yemek akımlarını benimseyen aşçılar için de yol gösterici olarak kabul ediliyor.
Fransız mutfağının ününü artıran başka bir özellik ise, her bölge mutfağının kendine özgü bir karakteristiğinin olması.
Ülkenin orta ve doğu bölgelerinde jambon ve av etleri; kıyı bölgelerinde kabuklu deniz ürünleri ve çeşitli balıklar; Loire bölgesinde koyun eti, av etleri ve mantar tüketimi yaygın. Paris bölgesi ise tüm bölgelerin bir harmanı.
Fransa’da kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği olmak üzere üç ana öğün kabul ediliyor. Ara öğün alışkanlıkları yok; çünkü acıkmanın, yemekten alınan keyfi artırdığını düşünüyorlar. Yemek saatleri düzenli ve zamanında yemek yemeye önem veriyorlar.
Kahvaltıda kruvasan, krep gibi hamur işleri; taze ekmekler ile tereyağı ve çikolata ile kahve tüketiyorlar.
Öğle ve akşam yemekleri ise geniş kapsamlı. İştah açısı aperatifleri, çorba ya da salata takip ediyor ardından sebze, et ya da balık ile yapılmış özel soslu ana yemek geliyor ve finalde peynir tabağı ile tatlı yer alıyor. Tatlı, akşam yemeğinin en hafif bölümü ve yemeklerden sonra az miktarda güçlü alkollü bir içkinin hazmı kolaylaştırdığına inanıyorlar.
Peynir, şarap, tatlı ve hamur işleri kadar et çeşitliliği de fazla olan Fransız mutfağında kırmızı ve beyaz et, balık ve av etlerinin yanı sıra kurbağa, salyangoz ve at eti tüketimi de yaygın.
En ünlü yiyecekleri arasında kruvasan, Creme Caramel, Chateau Briand, Beef Bourguignon, Macaroon, Croque-Monsieur, soğan çorbası, pırasa çorbası, ekler, tart ve krep bulunuyor.
Yılda ortalama 7 milyar şişe şarap üretilen Fransa’da öğle ve akşam yemeklerinde su ve mineralli suyun yanında genellikle şarap da ikram ediliyor. On şarap üretim bölgesi bulunan Fransa, gelişmiş bir şarap endüstrisine sahip. En ünlüleri arasında Bordeaux, Champagne, Korsika, Savoy ve Rhone yer alıyor.
Fransa’da yasalarda koruma altına alınan 50’den fazla ve toplamda 1000’i aşkın peynir çeşidi bulunuyor. Neredeyse her bölgenin kendine özgün bir peynir çeşidi var. En ünlüleri arasında Camembert, Rokfor ve Brie yer alıyor.
Kalitesine göre fiyatları değişen yemekler sunan, günün belirli saatlerinde hizmet veren ve genellikle haftanın bir günü kapalı olan Restoranlar, Fransız yasalarına göre fiks menü sunma zorunluluğuna sahipler.
Fransa’da restoranların dışında restoranlardan daha küçük olan, daha basit ve çabuk hazırlanabilen yemekler sunan Bistrolar; kaz ciğeri, domuz rostosu ve sucuk gibi Lyon’a özgü yemeklerde uzmanlaşmış ve aynı bölgede yaygın olan Bouchonlar ile bira, şarap, sauerkraut ve deniz ürünleri servis edilen, bütün gün açık olan ve birahane anlamına gelen Brasserieler; kahve ve alkollü içeceklerin servis edildiği, masa ve sandalyelerin genellikle kaldırım üzerinde bulunduğu ve yemek seçeneklerinin sınırlı olduğu Caféler; alkollü içki servisi yapmayan, pastanelere benzeyen ve Çay Salonu anlamına gelen Salon de Thé ve alkollü içecek sunulan Barlar bulunuyor.
Fransız mutfağının temelinde yer alan bazı kavramlar ise şu şekilde sıralanabilir:
Üzerine alkol dökerek yemek pişirmek ya da yemeği sonlandırmak ve ardından ateşe tutmak Flambe, yiyeceği yağda, yüksek ısıda pişirmek Saute, mayonez gibi homojen karışımlar hazırlamaya Emülsiyon ve sebzelerin kibrit çubukları gibi ince ve uzun bir şekilde kesilmesi Jülyen olarak isimlendiriliyor.
