Global Ecovillage Network’ün rakamlarına göre Mayıs 2017’de, dünyada 1000’e yakın ekoköy bulunuyor. Pek çok ülkede bulunsa da ülkemizde henüz sınırlı sayıda olan ekoköylerle ilgili ‘ekoköy nedir, ekoköyler neden kurulmuştur, ekoköylerin amacı nedir’, gibi sorularınıza cevap vermek istedik.
Ekoköy (ecovillage) kavramı ilk kez 1930’lu yıllarda İzlanda’da kurulan Solheimar Eco-village ile kullanılmaya başlanmıştır. Ekoköylerin gelişimi ve ön plana çıkışları ise 68 hareketleri sırasında gerçekleşmiştir.
Ekolojik köyler, genellikle, şehir yaşamındaki karmaşadan, kirlilikten, rekabetten ve yoğun tüketimden uzaklaşmak; şehir yaşamının sunduklarına ve dayattıklarına karşı doğayla uyum içinde yaşamak isteyen bireyler tarafından kuruluyor.
Ekoköyler doğayla iç içe, sürdürülebilir, özerk, kolektif ve üretken yaşamı destekliyor ve küresel ekonomik bağımlılığa karşı bir çözüm olarak karşımıza çıkıyorlar.
1995 yılında ekoköy girişimlerini desteklemek amacıyla kurulan Global Ecovillage Network (GEN), Kuzey ve Güney Amerika Ekoköyler Ağı (ENA), Asya ve Okyanusya Ekoköyler Ağı (GENOA) ve Avrupa, Afrika ve Ortadoğu Ekoköyler Ağı (GEN Europe) olmak üzere 3’e ayrılıyor.
Türkiye’deki ekoköyler ise, GEN Avrupa içinde yer alıyor.
Ekoköylerde, bireyin, topluluk huzurunun ve refahının gerisinde bırakılmaması anlayışı hüküm sürüyor. Bireyler, yeteneklerine ve tercihlerine uygun olan işlerle ilgileniyorlar.
Ekoköylerde para yerine takas usulünün hakim olduğu bir alışveriş sistemi ya da paraya alternatif olarak geliştirilen bir değişim aracı kullanılıyor.
Her evde ya da yaşam alanında elektrikli cihazlar bulunmuyor. Çamaşır makinesi ve buzdolabı gibi eşyalar ortak kullanılıyor. Bunların kullanımında ise kimyasal içeren temizlik malzemeleri değil, bunların muadili olan organik bileşimler kullanılıyor.
Su ihtiyacı için toplama havuzları ve doğal filtreleme yöntemlerine başvuruluyor. Aydınlatma, ısınma ve diğer enerji ihtiyaçları için güneş panelleri, rüzgar tribünleri ve bioyakıt gibi alternatif ve doğal kaynaklar kullanılıyor.
Ulaşım bisikletle ya da yürüyerek sağlanıyor. Uzak mesafelerde ise topluluğa ait ortak araç ya da toplu taşıma araçları tercih ediliyor.
Yaşam alanlarının yapımındaysa saman, taş ve kil gibi doğal malzemeler kullanılıyor.
Ekoköylerde genellikle alışılmış eğitim yöntemleri kullanılmıyor. Alternatif eğitim modelleri geliştiriliyor.
Ekoköylerde yaşam boyu eğitim ve doğadan öğrenme anlayışı izleniyor.
Ekoköylerde tek kullanımlık malzemeler kullanılmıyor. Çok fazla olmasa da ortaya çıkan atıklar gübre olmak üzere muhafaza ediliyor ya da organik atıklardan bioyakıt elde ediliyor.
Ekoköylerin bir kısmı satın alınan arazilere kurulmuştur. Bir kısmı ise arazi işgaliyle hayata geçirilmiştir.
