Osmanlı Kahvehaneleri (Mekan, Sosyalleşme, İktidar)
Ahmet Yaşar, Kitap Yayınevi
‘Kahvehane; kültürel birikim ortamı, sosyalleşme mekânı ve siyasi iktidar karşısında halkın sesini duyurabildiği bir kamusal alan…’
Kitapta kahvehane kültürü, 1554 yılında, iki tüccarın İstanbul’da açtığı ilk kahvehane ile başlatılıyor. Ardından teker teker açılmaya başlayan yeni kahvehanelere ve insanların kahvehanelerden önceki buluşma ve sosyalleşme mekanlarına da değiniliyor. Kahvehanelerin kültürel, sosyal ve siyasal özelliklerine de dikkat çekilen yayın, Osmanlı’dan günümüze kahvehane kültürünün gelişimini ayrıntılı bir şekilde anlatıyor.
Sohbetin Bahanesi Kahve
Deniz Gürsoy, Oğlak Yayıncılık
‘Gönül ne kahve ister ne kahvehane
Gönül ahbap ister kahve bahane’
‘Yarım yüzyılı aşan süredir bu dünyada konuğum. Duyduğum bunca tekerleme arasında en çok yukarıdaki beyti severim. Dostluk, arkadaşlık, yarenlik, sohbet, muhabbet gibi keyifli birlikteliklerin içilen kahve etrafında oluştuğunu ne güzel anlatır bu beyit. Kahve bir anda toplumsallığın, sosyal uyumun, doğaya uymanın keyfi oluverir.
Ya da tek başına işin içinden çıkamadığımız durumlarda ve zor karar anlarında şaşmaz bir yol gösterici oluverir kahve. Bu defa kahve, tutku ve isyandır yalnızlığımızda.’
Erzurum’da Kahvehaneler ve Aşık Kahvehanesi Geleneği
Dilaver Düzgün, Aktif Yayınevi
22 yıl boyunca kahvehanelerle ilgili araştırma yapan Dilaver Düzgün’ün araştırma sonuçlarının yer aldığı kitap, kahve ve kahvehanelerin geçmişi ile ilgili sık karşılaşılmayan bilgiler içeriyor.
Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler
Derleme, Yapı Kredi Yayınları
Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler, bu alana farklı açılardan yaklaşan tarihçi, sosyolog ve etnologların İstanbul, Selanik, Kahire, Şam, Halep, Tahran ve Cezayir’i kapsayan coğrafya üzerindeki araştırmalarını bir araya getiriyor. Kitap, İslam coğrafyasında gelişen ve kullanımı yaygınlaşan kahve ve kahvenin tüketim biçimleri hakkında başvurulabilecek en kapsamlı kaynaklardan biri.
Telvenin İzinde
Kadir Şen, Apa Yayıncılık
Kahve ve kahvehane kültürünü anlatan Telvenin İzinde, aynı zamanda Anadolu’da bulunan eski kahvehanelerin fotoğraflarını da içeriyor.
‘Türk Kahvesi, mangaldaki cezveye, oradan da telveye gelene kadar neler yaşadı? Onun etrafında; hangi gizemli öyküler, ne dedikodular, hangi politik oyunlar yaşandı? insanoğlu, dünyanın her köşesine yayılan kahve tutkusuna nasıl kavuştu? Gündelik hayatın tam ortasında yer alan, kendini her kültüre adapte edebilmiş o rayiha ve lezzetin sırrı ne? Kahvenin kökeninden başlayıp,16. yüzyıldan bu yana sosyal bir olgu olarak kentsel yaşamın vazgeçilmez parçası olan kahvehanelere; aydınlanmanın temsilcisi kıraathanelerden kafelere uzanan muazzam bir öykü bu. Üstelik, merkezinde Türk kültürü var.’
Kahve ve Kahvehaneler Bir Toplumsal İçeceğin Yakındoğu’daki Kökeni
Ralph S. Hattox, Tarih Vakfı Yurt Yayınları
Alt başlığı ‘Bir Toplumsal İçeceğin Yakındoğu’daki Kökenleri’ olan kitap, kahvehaneler üzerine yapılmış ilk bilimsel çalışmalardan biri. Genel olarak İslam coğrafyası içerisinde kahvenin neden popüler bir içecek haline geldiğini ve kahvehanelerin nasıl ortaya çıktığını anlatıyor.
Türk Kahvesi ve Lokumun Öyküsü
Mete Soytürk, Filiz Yayıncılık
Bir kitap değil, kitapçık olan Türk Kahvesi ve Lokumun Öyküsü, kahve üretiminin geçirdiği tarihsel sürece ve kahvenin dünyadaki toplumsal olayları ve dengeleri ne şekilde değiştirdiğine değiniyor.
Kahvename
Namık Açıkgöz, Akçağ Yayınları
Namık Açıkgöz’ün kahve ve kahvehanelerle ilgili yazılarını topladığı Kahvename; Klasik Türk Edebiyatında Kahve, Edebi Kültürde Kahve, Şairlerde Kahve, Atasözü ve Deyimlerde Kahve, Fıkralarda Kahve ve Halk Şiirinde Kahve gibi bölümlerden oluşuyor.
Yunanistan’da Türk Kahvesi
Elias Petropoulos, İletişim Yayınevi
‘Kahvenin Yunanistan’daki kültürünü, mekanlarını, pişirme ve içme “racon”larını, tiryakilerini; nargile, tavla, lokum gibi yoldaşlarını anlatan bir kitap. Ama dahası var: Çağdaş Yunan ırkçılığına yönelik “ince” bir eleştiri metni; “karşı sahil”den bir dert ortağı…’
Kahveler Kitabı
Salah Birsel, Sel Yayıncılık
Salah Birsel’in kahveler kitabı, kahvenin Osmanlı topraklarına gelişinden dünyadaki yerine kadar geniş kapsamlı bir tarih anlatımı sunuyor. Kitapta kahvehaneler edebiyat kahveleri, semai kahveleri, yeniçeri kahveleri ve meddah kahveleri gibi farklı sınıflandırmalar yapılarak da değerlendiriliyor. Kahvehanelerin yanı sıra şairler, yazarlar ve diğer sanatçılar da kahve ve kahvehane kültürünün içinde bir bütün olarak ele alınıyor.
