2016 yılında aramızdan ayrılan bilim insanı, gazeteci, yazar, eleştirmen ve düşünür Umberto Eco, 1932 yılında İtalya’da doğmuştur.
20. yüzyılın en önemli düşünce insanlarından biri olan Eco, tüm dünyada romanlarının yanı sıra uzmanı olduğu göstergebilim ve Ortaçağ estetiği üzerine yaptığı çalışmalarla da tanınmaktadır.
Dünyada dört çeşit insan vardır: Alıklar, budalalar, aptallar, deliler. Normal insan, bütün bu öğeleri, bu dört ideal tipi, ölçülü bir biçimde karıştıran kişidir.
Foucault Sarkacı
Akademik Kariyeri
- Çok yönlü entelektüellerin başında gelen ve İtalyan edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Umberto Eco, lisans öğrenimini 1954’te, Torino Üniversitesi Felsefe Bölümünde tamamlamıştır.
- Aynı üniversitede, St. Thomas Aquinas ve Thomasçılık Akımı üzerine doktora tezini vermiştir.
- 1961 yılında Ortaçağ Estetiği Uzmanı unvanını almıştır.
- Aynı yıl Torino Üniversitesi’nde doçent olmuş ve 1964 yılına kadar Felsefe ve Edebiyat Fakültesinde ders vermiştir.
- 1966 ile 1969 yılları arasında Floransa Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Görsel İletişim Bölümünde doçentlik yapmıştır.
- 1969 yılında profesör olmuştur.
- 1969 ile 1971 yılları arasında, uzman olduğu Semiyotik alanında, Milano Politeknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinde dersler vermiştir.
- 1971 ile 1975 yılları arasındaysa, aynı alanda verdiği derslere Bologna Üniversitesi Edebiyat ve Felsefe Fakültesinde devam etmiştir.
- 1976-1977 ve 1980-1983 yılları arasında Bologna Üniversitesi İletişim ve Sahne Sanatları Enstitüsü Başkanı olarak görev yapmıştır.
- 1986’da aynı üniversitenin Semiyotik Bölümü Doktora Programı Bölüm Başkanı olmuştur.
Eco, akademik hayatı boyunca dünyanın dört bir yanında üniversitelerde dersler vermiştir.
Umberto Eco, 2002’de İtalya Beşeri Bilimler Enstitüsü Bilimsel Konseyi’nin başkanı olarak görev yapmaya başlamış ve 2006’da enstitünün Garanti Komitesi Başkanı olmuştur.
Deliler ve çocuklar her zaman gerçeği söylerler.
Gülün Adı
Gazetecilik ve televizyon programcılığı alanlarında da çalışan Umberto Eco, 1954-1955 yılları arasında İtalyan devlet televizyonu RAI kanalının yayınlarında editörlük yapmıştır.
1961’de Marcatré ve 1967’de Quandici’nin kurucuları arasında yer alan Eco, 1971 yılından sonra Versus’un editörlüğünü yapmıştır.
Eco’nun Il Verri, Il Giorno, La Stampa, La Repubblica, L’Espresso, Corrire della Sera ve Il Manifesto gibi çok sayıda gazete ve dergide yazıları yayımlanmıştır.
Ayrıca Semiotica, Degrés, Twxt, Structuralist, Review, Communication, Problemi deli Informazione ve Alfebeta’nın editörler kurulunda da yer almıştır.
İlk Romanı
Eco’nun ilk romanı Gülün Adı 1980 yılında yayımlanmıştır.
Tarihin fon olmaktan çıkarılıp olay örgüsüyle birlikte başrolde ele alındığı ve dönemin olgu ve fenomenlerinin çarpıcı bir şekilde gözler önüne serildiği Gülün Adı, yalnızca Avrupa’da değil tüm dünyada büyük ses getirmiştir.
Üzerine pek çok incelemenin yapıldığı roman, 1986 yılında Jean-Jacques Annaud tarafından sinemaya uyarlanmıştır.
Pişmanlık bütün bir ömür boyu saplantı haline gelebilir insanda. Yanlış olanı seçtiği için değil, doğru olanı seçebileceğini kendi kendine kanıtlaması olanaksız olduğu için.
Foucault Sarkacı
Felsefeden sanat tarihine, estetikten sosyolojiye kadar pek çok alanda çalışan Umberto Eco, Roland Barthes’ten sonra, ayrıntıların sosyolojisi ismini taşıyan anlayışın en önemli ismidir.
‘Dünyanın İlk 100 Entelektüeli’
Umberto Eco, 2005 yılında Foreign Policy’nin (ABD) internet üzerinden düzenlediği okuyucu anketi sonucunda Dünyanın İlk 100 Entelektüeli listesinde 2. sırada yer almıştır.
2008 yılında, Prospect (İngiltere) tarafından düzenlenen anket sonucundaysa 14. sıraya yerleşmiştir.
Gerçek bizi özgür kılar.
Gülün Adı
Yorum ve Aşırı Yorum
Eco, 3 yazısını temel alarak, metinlerin anlamlarını yorumlamakla ilgili görüşlerini Yorum ve Aşırı Yorum kitabında bir araya getirmiştir.
Edebiyat eleştirilerinde eseri estetik bir nesne olarak değerlendiren Umberto Eco, eserin varlık düzlemindeki karşılığı (ontolojisi) ile sunduğu bilgi türleri (epistemolojisi) üzerinde duran bir metodoloji geliştirmiştir.
Eco, yorumlama işlemini ise, eserdeki anlamın ortaya çıkarılması olarak açıklamıştır. Ancak bu anlam, eleştirmenin ya da okuyucunun esere sonradan kazandırabileceği bir anlam değildir. Eserin içine, kurgu ve karakterlerin yaşantılarına gizlenmiştir. Bu anlamı ortaya çıkaracak kişi, eleştirmen veya sanat tarihçisidir.
Budalalıktan Deliliğe
Eco’nun ölmeden önce hazırladığı son seçki olan Budalalıktan Deliliğe, yazarın 2000 ile 2015 yılları arasında yazdığı yazılardan derlenmiştir.
Bir post-modern toplum eleştirisi olan kitapta Eco, sosyal medyanın insanı biçimlendirmedeki rolü, insanların görünür olma tutkusu, komplo teorisi çılgınlığı, ırkçılığın yeni biçimleri ve üretme yeteneğinin kaybı gibi pek çok konuyu irdeliyor.
Kitaplar inanmak için değil, araştırmak için yazılır. Bir kitap karşısında onun ne dediğini değil, ne demek istediğini sormalıyız kendi kendimize; kutsal kitapların eski yorumcuları bu düşünceye açık seçik sahiptiler.
Gülün Adı
Unvanları
Farklı alanlarda çok sayıda ödüle sahip olan Eco’nun kazandığı unvanlardan bazıları:
- 1985, Fransa Sanat ve Edebiyat Kumandanı
- 1996, İtalya Büyük Yıldızlı Şövalyesi
- 1997, İtalya Kültür ve Sanat Altın Madalyası
- 1999, Almanya Pour le Mérite Madalyası
- 2000, Asturias Prensliği Kültür ve Sanat Madalyası
- 2003, Fransa Légion d’honneur Subayı
- 2009, Almanya Yıldızlı Büyük Liyakat Nişanı
BONUS I
Umberto Eco’nun entelektüel dünyadaki lakabı Dedalus’tur.
Gazete ve dergilerdeki bazı yazılarını Dedalus olarak imzalayan Eco’nun bu ismi, çok sevdiği James Joyce’nin ünlü roman kahramanı Stephen Dedalus’tan mı, yoksa Minos labirentini inşa eden mimar Dedalus’tan mı aldığı tam olarak bilinmemektedir.
BONUS II
James Bond & Umberto Eco
Eco, tüm uzmanlık alanlarına ek olarak bir Bondolojist’tir. Yani, James Bond uzmanıdır.
