10 Maddede Peter Zumthor Mimarlığı

Peter Zumthor Kimdir?

Peter Zumthor, 1943 yılında İsviçre’de dünyaya gelmiş minimalist mimari yapılarında duyu kullanımı konusunda dikkat çeken oldukça başarılı bir mimardır.

Zumthor, kariyeri boyunca Carlsberg Mimarlık Ödülü, Mies van der Rohe Ödülü, Pritzker Mimarlık Ödülü ve İngiltere Kraliyet Altın Madalyası gibi pek çok ödül almıştır.

Zumthor Mimarlığı Nedir?

Duyular arasındaki aktarımın mekan deneyimini arttırdığına inanan Peter Zumthor, mimari eserlerinde ses, ışık, koku hatta tat gibi pek çok duyuyu kullanarak kullanıcıya mekanda fenomenolojik bir deneyim yaşatmayı amaçlamıştır.

Zumthor’un Başyapıtları

Mekanda duyu kullanımının duayen isimleri arasında yer alan Zumthor’un mimarlık fenomenolojisini temel aldığı pek çok eseri olmakla birlikte Vals Termal Hamamı, Bruder Klaus Şapeli ve Steilneset Anıtı başyapıtları sayılabilir.

Vals Termal Hamamı 

Vals Termal Hamamı (Therme Vals), 1996’da İsviçre’de Alp Dağları’nın eteklerinde, sıcak su kaynaklarının üzerine konumlandırılmış bir otel & spa yapısıdır. Therme Vals, duyumsal deneyim olanağını fazlasıyla sağlayan eşsiz bir fenomenolojik mimari örneğidir.

Taş ve suyun birlikteliğine yasemin çiçeklerinin kokusunun eşlik ettiği yapının duvarlarından ‘taş ve su’ temalı bir bestenin çalındığı hoparlörlerin olması, Alp Dağları’na karşı yüzülen teras havuzunun sıcaklığının hissedilmesi ve odalardan birinde tadılmak için bir suyun akması mekanda koku, dokunma, işitme ve hatta tatma duyularının uyarıldığını, böylece mekan atmosferinin daha da büyüleyici hale geldiğini göstermektedir.

Bruder Klaus Şapeli

Almanya’nın Köln kentinin güney batısındaki Wachendorf köyünün tepelerinde bulunan, 12 metre yüksekliğe sahip Bruder Klaus Şapeli, 2007 yılının Ekim ayında açılmıştır. Basit formda görünen şapelin yapım tekniği, konumu ve formu görünenden daha derin bir anlam taşımaktadır.

Beton, çadıra benzeyen bir ahşap çerçeve üzerine döküldükten sonra ahşap çerçeve yakılmış ve geriye kalan ahşap çerçeve kalıntıları ve karartılara sahip iç mekan duvarları oluşturulmuştur. Mistik bir görünüme sahip olan mekan, kurşun kaplama zemini, gökyüzüne ve yıldızlara açılan çatısı ile Brother Klaus’un annesinin başında gördüğü yıldıza gönderme yapmaktadır.

Steilneset Anıtı

17. yüzyılda bölgedeki cadı avında kazıkta yakılarak öldürülen 91 kadın ve erkeği anmak için onlar anısına Zumthor tarafından tasarlanmış olan Steilneset Anıtı, iki bağımsız yapıdan oluşmaktadır.

Birinci yapı yakılarak öldürülen kurbanları temsil eden 91 adet pencere ve öldürülenlerin duruşmalarının tarihi belgelerinden metinlerle donatılmış bir fiberglas membran kozadan oluşan uzun bir yapıdır. Yapının içerisinde bulunan küçük pencerelerin konumu, Peter Zumthor tarafından, duruşmanın keyfiliğini temsil etmek için zar atılarak rasgele belirlenmiştir. Zumthor’un tasarlamış olduğu 125 metre uzunluğundaki meşe zeminli pavyondan geçerek, füme cam ve çelik kaplı ikinci mekana çıkılmaktadır.

İkinci yapı çelik ve füme camdan yapılmış kutu formundadır. Merkezindeki, sanatçı Louise Bourgeois tarafından yapılan, heykelimsi enstalasyon ile dikkat çekmektedir. Beton bir çukurun içinde bulunan çelik sandalyenin sürekli olarak yanan alevlerini yansıtan aynalardan oluşan “Lanetliler, Mecnunlar ve Azizler” adlı heykel bulunmaktadır.

 Kapak Fotoğrafı