Kuyruklu Yıldız Nedir?
İsminde yıldız ifadesi yer alsa da kuyruklu yıldız, Güneş çevresinde büyük bir elips veya bir parabol yörüngede hareket eden, Güneş’e yaklaştığında yüzeyinde gaz açığa çıkan ve ışıltılı bir uzantısı olan gökcismidir.
Buz ve kozmik toz karışımından oluşan kuyruklu yıldızlar, kirli kartopu veya buzlu çamur topu olarak da bilinirler.
Kuyruklu yıldızların Güneş sisteminin en eski bileşenlerini içerdiği ve 4,6 milyar yıl önce Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün ile aynı anda oluştuğu düşünülüyor.
Kuyruklu Yıldızların Yapısında Bulunan Element ve Maddeler
Kuyruklu yıldızlar organik ve inorganik bileşikler, metaller, iyonlar ve toz içerirler.
Kuyruklu Yıldızların Güneşe Yaklaştıklarında Ortaya Çıkan Parçaları
- Kuyruklu yıldızların ana kısmı olan çekirdek, 1-10 km çapındadır ve kayalardan oluşur.
- Kuyruklu yıldızların başını, çekirdeğin yanı sıra buharlaşmış bir gaz olan ve çekirdeği saran toz hali olan koma oluşturur. Kuyruklu yıldız ısındığında koma çekirdeğinden bin kat daha büyüktür.
- Komanın etrafını görünmez hidrojen bulutu sarar. Hidrojen, su moleküllerinden gelir ve genellikle düzensiz bir şekle sahiptir. Kuyruklu yıldız güneşe yaklaştığında hidrojen bulutu büyür.
- Çekirdekten buharlaşan ve güneş ışığının basıncı ile kuyruklu yıldızdan uzağa itilen bir mikron toz parçacıklarından oluşan toz kuyruğu, kuyruklu yıldızın güneş ışığını yansıttığı, uzun, bazen birkaç milyon kilometre uzunluğunda olduğu için görülmesi en kolay kısmıdır.
- İkinci bir kuyruk olan iyon kuyruğu, güneş rüzgarı ile çekirdekten uzağa itilen elektrik yüklü gaz moleküllerinden oluşmuştur. Bazen kuyruk kaybolur ve daha sonra kuyruklu yıldız yönünü güneşin manyetik alanı yönünün tersine çevrildiğinde yeniden görünür.
Kuyruklu Yıldızların Yörüngeleri
Güneş’in kütle çekiminin etkisi altında olan ve Güneş’e yeterince yakın olmadıkları sürece görünmeyen kuyruklu yıldızların yörüngeleri elips, parabol ve hiperbol şeklindedir.
Bilinen 710 kuyruklu yıldızın 121’i 200 yılın altında kısa periyotlu, 589’u uzun periyotludur.
En Ünlü Kuyruklu Yıldızlar
Halley
Çin’deki kayıtlara göre M.Ö. 240 yılından beri bilinen Halley kuyruklu yıldızı, gökbilimci Edmund Halley tarafından 1682 yılında gözlemlenmiştir. Halley, eski kayıtları inceledikten sonra kuyruklu yıldızın 1757 yılında yeniden görüleceğini öngörmüştür.
Güneş’in uzun bir yörüngesinde bulunan Halley kuyruklu yıldızı, her 75-76 yılda bir Dünya’dan gözlemlenebilmektedir.
En son 1986 yılında görülmüştür.
Shoemaker Levy-9
Shoemaker Levy-9, 1992 yılında Jüpiter’in yerçekimi baskısı altında 21 parçaya bölünmüş ve 1994 yılında gezegene arka arkaya çarparak kendini belli etmiştir. Bu olay dünya genelinde teleskoplar ile ve uzay sondası Galileo’dan izlenmiştir.
Hyakutake
Mart 1996’da Dünya’nın 15 milyon kilometre uzağından geçen Hyakutake, 9000 yıl botunca Güneş’e en yakın kuyruklu yıldız geçişini gerçekleştirmiştir.
Hale Bopp
Halley kuyruklu yıldızından çok daha büyük olan Hale Bopp, Ocak 1997’de, yani 4000 yılın sonunda, Dünya’ya en yakın yaklaşımını gerçekleştirmiştir.
Çekirdeğinin çapı yaklaşık 40 km’dir ve çıplak gözle Dünya’dan görülebilmektedir.
