Donut’un Kökeni
Tahminlere göre; 19. yüzyıl ortalarında Hollandalılar’ın olykoeks (domuz yağında kızartılmış kek topları) veya yağlı kek yaptıkları sıralarda, Amerika Birleşik Devletleri’ne göç eden Hollandalı göçmenler sayesinde, bugün yediden yetmişe herkesin afiyetle yediği, donut ortaya çıktı.
Donut/ Doughnut İsmi
‘Dougnut’ kelimesinin ilk yazılı kaydı, Washington Irving’in 1809 tarihli yayını, A History of New York’ta yer almaktadır. İngilizce dough (hamur) ve nut (fındık, topçuk) sözcüklerinin bir araya gelmesinden türetilmiştir. Doughnut, hala geleneksel yazım olarak kabul edilse de, günümüz Amerikan İngilizcesi’nde kısaltılmış hali olan ‘donut’ yaygın olarak kullanılmaktadır.
Dünya Donut Günü
Ulusal Donut Günü ABD ve bazı devletlerde Haziran ayının ilk Cuma günü kutlanır ve Amerika’da yer alan birçok doughnut mağazası, ürünlerini ücretsiz olarak dağıtır.
The Donut Dollies/ Çörek Bebekleri
Birinci Dünya Savaşı sırasında, Kurtuluş Ordusu’na bağlı 250 gönüllü Fransa’ya gitti. Savaş esnasında yiyecek temin etmenin getirdiği zorluklar neticesinde, gönüllüler arasında yer alan Asteğmen Margaret Sheldon ve Adjutant Helen Purviance çörek fikrini ortaya attılar. Savaş alanlarında donut ve kahve servis ettiler. Askerler doughnutlar için son derece minnettardı. Hatta bu tür zor koşullarda bile onları bir kask içinde nasıl kızartacaklarını buldular.
Margaret Sheldon, yoğun bir gün hakkında şunları yazdı: ‘Bugün 22 turta, 300 çörek, 700 fincan kahve yaptım.’
Kısa süre sonra, bu işi yapan kadınlar, askerler tarafından moral yükselticiler olarak kabul edildi ve ‘Donut Dollies’ adını aldı.
Kişi Başına Düşen Donut Sayısı
ABD’de her yıl, yaklaşık olarak 10 milyardan fazla doughnut üretilmektedir. Bunların 17 milyonu tek bir çörek zincirinde üretiliyor: LaMar’s Donuts and Coffee
Kişi başına en fazla donut dükkanı Boston’da bulunmaktadır: 2480 kişi başına bir dükkan.
Ancak, rekor aslında Kanada’da, daha az doughnut üretmesine rağmen (yılda yaklaşık 1 milyar) düşük nüfusu sayesinde, dünyadaki herhangi bir ülke içinde kişi başına en çok düşen doughnut dükkanına sahipler.
Polislerin Gözbebeği
Doughnut dükkanları genellikle 24 saat açıktır. 1940’larda ve 50’lerde polis arabası devriyeleri ve mezarlık vardiyaları yaygınlaştığında, ellerindeki en ulaşılabilir seçenek olduğu için polislerin uğrak yeri olmaya başlamışlardır. Donutlar aynı zamanda ucuz ve karın doyurucudur.
Krispy Kreme
Krispy Kreme, ilk ulusal zincirdir. Vernon Rudolp, donutların gizli tarfini New Orleans’taki bir Fransızdan satın almıştır ve ilk şubesini 13 Temmuz 1937’de Winston-Salem’de açmıştır. Bugün Krispy Kreme, 32 ülkede, 1400’ün üstünde mağazasıyla günlük 10 milyonun üzerinde doughnut üretmektedir.
En Pahalı Doughnut
2017 yılında Krispy Kreme tarafından yapıldı ve 1685 dolara satıldı. Dom Perignon şampanya jölesi ile doldurulan doughnutun üstünde 24 karat altın yaprak, beyaz çikolatadan yapılmış ve altın tozu serpilmiş çiçekler ile yenilebilen elmas yer almaktaydı.
Dünyanın En Büyüğü
Şimdiye kadar yapılan en büyük doughnut, 1,7 ton ağırlığında, 4,9 metre çapında ve 40,6 metre yüksekliğinde, Amerikan tarzı bir jöleden oluşuyordu. 21 Ocak 1993’de Utica, New York, ABD’de yapıldı.
En Büyük Kutu
En büyük doughnut kutusu, 135 kg ağırlığındaki Krispy Kreme kutusudur. 30 Mayıs 2009’da Kuveyt’te The Kuwait Food Co. Americana (Kuveyt) tarafından üretilmiştir. 2.700 parça ile doldurulan bu devasa kutu 5,9 m uzunluğunda, 4,10 m genişliğinde ve 87 cm derinliğindeydi.
