Beş bin yıldan uzun tarihiyle Çin mutfağı, bilinen en eski mutfaklar arasında yer alıyor. Türk mutfağından farklı özellikler taşıması sebebiyle bir kısmımızın hoşlanmadığı, bir kısmımızınsa çok sevdiği Çin mutfağı ile ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmak ve Çin mutfak kültürünü diğer uzak doğu mutfaklarından ayırabilmek için genel özellikleriyle inceledik.
Yin-yang prensiplerinin uygulandığı Çin mutfağı; renk, koku, kıvam ve tat arasında bir denge ve kontrast yakalar. Bu kontrast malzeme çeşitliliği; kesme ve pişirme yöntemleriyle sağlanır.
Hem coğrafi hem de kültürel olarak farklılık gösteren 20’den fazla bölgesinde malzemelere, pişirme ve kesme yöntemlerine bağlı olarak çeşitlilik ortaya çıkmıştır. Bu da Çin mutfağının zengin olma sebeplerinden biridir.
Kuzey bölgelerinde çorba ve deniz ürünleri ile protein bakımından zengin yiyecekler ön plandadır. Tatlı ve ekşinin bir arada kullanıldığı soslarla hazırlanan et yemeklerinin de yaygın olduğu kuzeyde sunuma oldukça önem verilir.
Batı bölgelerinde özellikle baharatlı ve acı yemekler ile hamur işleri; malzeme çeşitliliğinin fazla olduğu, Kanton adı da verilen güney bölgelerinde ise tavuk ve kaz yemekleri ünlüdür. Doğuda ise, diğer bölgelere kıyasla daha sade ve hafif yemekler ön plandadır.
Tatlı ve ekşinin bir arada kullanıldığı Çin mutfağında; kullanılan malzemeler, malzemelerin renkleri ve malzemelerin kesilme biçimleri büyük önem taşır.
Dünyanın en sağlıklı mutfaklarından biri olma özelliği taşıyan Çin mutfağında, ayçiçek yağı ve fındık yağı gibi yemeklerin aromasını bastırmayacak yağlar kullanılır.
Kahvaltı ve atıştırmalık yiyecekler açısından zengin olan Çin’de pirinç, yumurta, balık ve deniz ürünleri, mantar ve soya ürünleri en fazla tüketilen besinler arasındadır. Ayrıca Çin marulu, su kestanesi ve bambu filizi Çin’in kendine özgü sebzelerindendir.
Pişirme Yöntemleri
Çin mutfağında yağda kızartma, soteleme ve buharda pişirme gibi farklı pişirme yöntemleri kullanılır. Wok ismi verilen derin tavalar pişirmede en sık kullanılan araçlardan biridir.
Çin’in güney bölgelerinde ağırlıklı olarak pirinç tüketilirken kuzey bölgelerinde pirincin yerini noodle (Çin eriştesi) alır. Pirinç ve noodle ana yemek olarak sebze, et, balık, bakliyat ya da deniz ürünlerinin yanında tüketilir.
Noodlelar kesilme ve yapılma tarzlarına göre kesme noodle, noodle çorbası, soslu noodle, kızarmış noodle gibi farklı isimler alırlar.
Çin mutfağında çorba en son olmak üzere tüm yemekler masaya aynı anda servis edilir. Çin’de çorba yiyecek değil; içecek olarak kabul edilir ve kısa saplı, seramik kaşıklarla tüketilir. Tatlı olarak çoğunlukla meyvenin tercih edildiği Çin mutfağının en ünlü yemekleri arasında Pekin Ördeği ve Çin Mantısı sayılabilir.
Çin’de çorbalar dışında yemeklerin büyük çoğunluğu Kuaizi adı verilen ve binlerce yıl önce icat edilen yemek çubuklarıyla yenir. Genellikle ahşaptan, bambudan ya da fildişinden yapılan çubuklar, Japonya’da kullanılanlardan daha kalın ve uzun olmasının yanı sıra daha küt uçludur.
Yemekler genellikle yuvarlak ve geniş çaplı, dönebilen yuvarlak masalarda servis edilir.
