Capoeira ile ilgili genel bilgilerin ardından, Capoeira ve stilleri hakkında daha detaylı bilgi edinmek ve bu sanatın derinlerine inmek isteyenler için Capoeria tarihi ve stillerini derledik.
Capoeira, Afrika’dan Amerika kıtasına getirilen kölelerin, Avrupalı sahiplerine karşı başlatmayı hedefledikleri büyük isyan için silah ve savunma aracı olarak geliştirdikleri bir dövüş sanatıdır.
Kölelerin sahiplerin olası bir isyandan şüphelenmemeleri için müziği de kullanarak geleneksel bir dansmış gibi gösterdikleri Capoeira, bugün 160 ülkede yapılmaya devam ediyor.
Capoeira, Brezilyalı kölelerin gruplar halinde kaçarak orman içlerindeki capoeiralara (büyük ormanların içindeki küçük, ağaçsız alanlar) sığınmaları, saklanmaları ve buralarda sahiplere pusu kurmalarından ismini alır.
Capoeira’da birçok figürün eller üzerinde yapılmasının amacı at üzerinde iz süren sahipleri tekmeler ile attan düşürmektir.
Capoeira’nın tarihi ile ilgili hikayelerin genellikle eksik olmasının ve çelişkiler barındırmasının sebebi, hakkında yazılı bir kaynak bulunmamasıdır. Tarihi sürece ilişkin bilgiler mestrelerin anlattığı hikayelerden ve oyunlar sırasında söylenen şarkılardan edinilmektedir.
Capoeira hakkındaki hikayelerden biri Palmarino Direnişi’ne dayanır. Çünkü rivayete göre direniş aynı zamanda Capoeira’nın tarihidir. Siyah kölelerin, bu direniş sırasında sahiplerin silahlarına karşı kullanabildikleri tek araç Capoeira’dır.
1888 yılında Brezilya’da köleliğin yasaklanmasıyla birlikte, isyanlarda kölelerin silahı haline gelmiş olan Capoeira da yasaklanmıştır. Bundan sonra Capoeira yeraltına inmiş ve yasadışı çeteler tarafından yapılmaya başlanmıştır.
Capoeira tarihi aynı zamanda geleneksel capoeira stili kabul edilen, Angola’nın da tarihidir.Angola, yavaş bir ritimle yere yakın oynanır. Kurnazlık, hız ve çeviklikle rakibi alt etmeyi amaçlar.
Zorluğundan dolayı Angola, Mestrelerin yani ustaların oyunu olarak da anılır.
Angola oyunları uzun sürelidir. Yavaş başlayan müzik, oyun boyunca hızlanır. Ritimle birlikte oyun da hız kazanır. Yavaştan hızlıya doğru giden yalnızca beden değil, aynı zamanda oyuncuların zihnidir. Mandinga olarak isimlendirilen kurnazlık ve kandırma oyunlarının en fazla yer aldığı oyun Angola’dır.
Oyunlarda müziğin ritmi ve şarkı sözleri oyunun karakterini yönlendirir. Ayrıca en zengin orkestra (bataria) da Angola’da bulunur.
Mestre Bimba tarafından geliştirilen Regional, canlı bir ritimle, ayakta oynanan ve akrobasinin yoğun olduğu bir stildir. Angola’yla kıyaslandığında daha agresif bir yapısı vardır.Mestre Bimba, Angola’nın dövüş tekniklerinde yetersiz kaldığını düşünerek dövüş tekniklerine ağırlık vermiştir. Ginga’dan (temel adım) diğer tekniklere kadar tüm teknikleri değiştirerek Sequensa teknikleri geliştirmiştir.
Mestre Bimba’nın çabaları ve çalışmaları ile Capoeira, yasadışı olmaktan çıkmıştır. Ayrıca Mestre’nin öğrencileri arasında beyazlara da yer vermesi Capoeira’nın siyahlara ait bir spor olmasını ve Capoeira içinde ırkçı bir yapı oluşmasını engelleyerek Capoeira’nın dünyaya yayılmasını sağlamıştır.
Mestre Bimba’nın ilk öğrencileri bugün ders vermeye devam etmektedirler.
Çok sayıda Mestre tarafından Capoeira’nın ruhuna aykırı bir stil geliştirmesi sebebiyle eleştirilen Mestre Bimba, bütün mestrelere açık bir çağrıda bulunur ve onları müsabakaya çağırır. Bu çağrıya yanıt veren üç mestreden Mestre Bimba karşısında en uzun süre kalabilen mestre 70 saniye dayanabilmiştir.Mestre Bimba’nın haklı çıkması sonucunda, çok sayıda mestre tarafından Capoeira’nın geleneksel hali korunarak Angola ve Regional stillerinin birleştirilmesiyle Senzala stili geliştirilmiştir.
Bugün en fazla kullanılan ve modern Capoeira kabul edilen Senzala, Regional ile karıştırılsa da stilin dövüş tekniklerini barındırır; ancak akrobatik öğelerini içermez.
Capoeira’da temel stillerin yanı sıra Berimbau ritimlerine uygun olarak oynanan oyunlar da bulunur.
Banguela: Regional stilin oyunudur. Amaç dövüşmek değil, strateji ve uyumdur.
Iuna: Capoeiristaların yeteneklerini gösterebildikleri teknik ve akrobatik bir karşılaşmadır. Her iki capoeirista da rakibinin hareketlerini yapmaya çalışır. Yalnızca Formado/Formada, Graduado/Graduada ve daha üst seviyeye sahip capoeiristalar oynayabilir.
Miudinho: Mestre Suassuna tarafından geliştirilmiştir. Capoeiristaların oyun oynama becerilerini sergilediği, yakın oynanan bir oyundur.
