30 Haziran 2020

Kendini Tamamen Yenileyebilen Amfibiler: Aksolotl

Mehmet Akkaşoğlu

~3dk

Sürekli gülümsüyor gibi görünen ve Meksika köstebek semenderlerinin en tanınmışlarından biri olan Aksolotl (axolotle), Meksika’daki Chalco Gölü’nde ve Meksika dağ göllerinde yaşıyor.

Aksolotlları diğer canlılardan ayıran ise, yalnızca 2 günde tüm bedenlerini yeniliyor olmaları.

aksolotl axolotl

Solungaçlarıyla adeta uzaylıyı andıran bu sevimli canlılar, halk arasında ‘Yürüyen Balık’ olarak bilinse de, aslında balık değil birer amfibidirler. Ancak diğer amfibiler metamorfoz geçirerek karada da hayatlarını sürdürebilirken aksolotl larvaları metamorfoz geçirmezler. Bu yüzden aksolotllar karada hayatta kalamaz.

İlk maddede de bahsettiğim gibi, aksolotllar kopan herhangi bir uzvunu belli bir süre sonra tekrardan oluşturabilirler. Hatta aksolotllar hasar gören beyinlerini, omuriliklerini ve kalplerini dahi onarabilirler. 

Bu yüzden bugün bilim insanları, aksolotlları inceleyerek sinir sistemi, kalp damar hastalıkları, kanser ve doku hasarlarını tedavi etmeye çalışıyorlar.

Aksolotlların ömürleri ortalama olarak 15 yıl. Akvaryumda beslenen aksolotllar 23 santimetreye kadar ulaşsa da, doğada çok daha büyük axolotllara rastlanabilir.

aksolotl axolotl

Aksolotllar da Meksika’daki kentleşme sürecinde ortaya çıkan su kirliliğinden dolayı soyları tükenmek üzere olan türler arasında yerini almıştır. 

Meksika’da aksolotlların yiyecek olarak tüketilmesinin de soylarının tükenme tehlikesinde olmasında etkisi vardır.

Günümüzde akvaryumlarda da beslenmeye başlanan aksolotllar, genellikle soğuk sularda yaşamayı tercih ederler. Bu sebeple eğer evde bakılacaksa, suyun soğuk tutulması sağlanmalıdır. En az 40 litrelik akvaryumlarda bakılması uygundur.

Aksolotllar etçildir. Doğada küçük balıklar ve karidesler ile beslenirler. Kış sonu ve ilkbahar başlarında üremeye başlar, tek seferde 1.500’e kadar yavru verebilirler.

aksolotl axolotl

Bu türün doğada çok fazla çeşidi bulunuyor. Başlıcaları; Vahşi tür (kahverengi-gri üzeri koyu noktalar), albino (beyaz-kırmızı gözlü), leucistic (beyaz-siyah gözlü), melanoid (tamamen siyaha yakın), axanthic (sarı renkli).

Aksolotllar oksijen ihtiyaçlarını karşılamak için çok hızlı bir şekilde suyun üstüne çıkar ağızlarını açarak gereken havayı aldıktan sonra tekrar suyun altına dalarlar.

Aksolotllar son zamanlarda sayılarının çoğaltılması için ülkemizde de üretilmeye başlandı. Umarız bu sevimli canlılar sayesinde kanser gibi hastalıkların tedavisi bir an önce bulunur.

aksolotl axolotl
Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Mehmet Akkaşoğlu

Mehmet Akkaşoğlu

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.