Ezop (Aisopos) Hakkındaki Rivayetler
Ezop, yaşamıyla ilgili bilgilerin kesin olmaması sebebiyle, MÖ 6. yüzyılda yaşadığı varsayılan Yunan şair ve masalcıdır. Bazı kaynaklarda Trakyalı olduğu, bazılarında ise Frigyalı olduğu geçmektedir.
Hakkında anlatılan ve en kabul gören rivayet şöyledir; Ezop, Trakya’da doğar, bir soylunun kölesi olarak bir süre Samos adasında yaşar, azat edildikten sonra birçok yere seyahat eder ve Delphoi’ye (Delfi) gittiğinde halk tarafından oyuna getirilerek hırsız olarak yakalanır ve idam edilir. Öldürülmesinin sebebi ise, Delfililer’in tanrıların yardımıyla başkalarının ömürlerinden çalıp çok uzun süre yaşadıklarını ileri sürmesidir.
Bir başka rivayete göre ise, bugünkü Emirdağ yakınlarında bulunan Amorium şehrinde doğup büyümüştür.
Kahramanları hayvanlar olan masallarıyla, yani fabl türündeki öyküleriyle tanınan Ezop’un yaşamıyla ilgili bilgiler, Herodot ve Plutarkhos tarafından verilmiştir.
Fabl
Fransızca ‘fable’ kelimesinden Türkçeye geçen fabl, kahramanları çoğunlukla hayvanlardan seçilen, sonunda ders verme amacı güden, genellikle manzum hikaye, öyküncedir.
Ezop’un Fablları
- Ezop’un anlattığı hikayelerde hayvan kahramanlar insanlar gibi konuşur ve davranır. Hatta her bir hayvan, farklı insani özellikler taşır.
- Öyküleri eleştirel ve sorgulayıcıdır.
- Gündelik insan yaşamından yönetim biçimlerine kadar birçok konuyu işlemiştir.
- Öykülerin sonunda mutlaka bir öğüt ya da ders verir.
Masalların Tarihçesi ve Günümüze Gelişi
Ezop’un masalları gerçekten yazdığına dair hiçbir kanıt bulunamamıştır. Ona mal edilen masalların bilinen en eski derlemesi, MÖ 4./3. yüzyılda Demetrios Phalareus tarafından hazırlanmıştır. Ancak bu derleme günümüze gelmemiştir.
Masalları MÖ 1. yüzyılda Gaius Iulius Phaedrus Latince olarak ve MS 1. yüzyılda Babrios Yunanca olarak Mythiamboi Aisopeioi isimli eserinde yeniden kaleme almıştır. Babrios’un masallara bazı ilaveler yaptığı bilinmektedir.
MS 4. yüzyılda ise, Maksimos Planudes masalları düzyazı biçiminde yeniden yazmıştır.
Jean de la Fontaine
Ezop Masalları, 17. yüzyılda Jean de la Fontaine’ye ilham olmuş ve yazar, La Fontaine Masalları isminde 12 kitaptan oluşan ve 238 masal içeren bir eser yazmıştır.
Masallardan Çizgi Filme
Ezop Masalları, 1921 yılında Paul Terry tarafından ilk kez çizgi film haline getirilmiştir.
Ezop Masalları’ndan Bazıları
- Ağustos Böceği ile Karınca
- Karga ile Tilki
- Kurt ile Kuzu
- Aslan, Eşek ve Tilki
- Üç Mükemmel Köpek
- Tarla Kuşu ile Yavruları
- Aslanın Yöneticiliği
- Göl Kurbağası ile Bataklık Kurbağası
- Bacaklar mı Boynuzlar mı
- Kurbağaların Sevinci
- Kavgacı Aslan ile Yaban Domuzu
…
Rüzgâr ile Güneş
Güneş ve rüzgâr kimin daha güçlü olduğunu tartışıyorlarmış. Rüzgâr, ben daha güçlü olduğumu kanıtlayacağım. Şu karşıdaki paltolu yaşlı adamı görüyor musun? Paltosunu senden daha hızlı çıkaracağıma bahse girerim, demiş. Güneş bir bulutun arkasına çekilmiş ve rüzgâr kasırga şiddetinde esmeye başlamış. O kuvvetle estikçe ihtiyar adam paltosuna daha sıkı sarılıyormuş.
Sonunda rüzgâr pes edip durmuş. Güneş bulutların arkasından çıkıp yaşlı adama nazikçe gülümsemiş. Çok geçmeden adam alnındaki teri silip paltosunu çıkarmış.
Sonra, Rüzgâra dönmüş nazik ve dostça davranışın, şiddet ve güç gösterisinden daha etkili olduğunu söylemiş.
BONUS
Tilki ile Üzümler
Tilki çok acıkmış ve bir bağa girmiş. Üzümlerin iştah açıcı görüntülerine bakarak, karnını doyurmak İstemiş. Ancak, bir türlü yetişip de, o güzelim üzümlerden koparıp yiyememiş. Bu sefer de, “önemli değil canım, nasıl olsa hepsi ekşiydi” demiş.
Elde edemediğimiz bir şeyi kötülemek, çok kolaydır.
Kapak Görseli: 51581 from Pixabay
