Bir Hikayeniz Olsun
Fotoğraf çekmek sadece bir kareyi yakalamak olmamalıdır. Yakalanan kare bir anlam içermeli, duygu barındırmalıdır. İnsan gözü onu gördüğünde gülümseyebilir, hüzünlenebilir, düşünebilir… Bu hisler fotoğrafa nefes verir.
Bir imgeleme yapalım; bomboş gri bir sokakta kırmızı bir balon düşünelim, bu anı fotoğrafladığımızı hayal edelim. Bu fotoğraf size ne hissettiriyor? Belki çocukluk, özlem, mutluluk… İnsanların bilinçaltına göre her fotoğraf farklı yorumlanabilir. Hikaye önemlidir. Bu hikayeyi aktarırken asıl cisimleri ön plana çıkarmayı unutmayın ve gereksiz cisimleri kadrajınızdan dışarıya atın.
Işığın Hikayede Rolü Vardır
Işığın fotoğraf üzerindeki rolü, yine anlatmak istediğiniz hikayeye bağlıdır. Işık kullanımını farklı açılar ile anlamlandırabilirsiniz. Her ışık türünde farklı bir duygulanım oluşur.
- Cephe ışığı: Nesnenin önünden gelen ve üzerine gölge oluşturmayan bir ışıktır. Işık her yere eşit bir şekilde dağılır ve net bir görüntü elde edilir, derinlik hissi oluşturmaz. Donukluk hissi verir.
- Yanal ışık: Cismin sağından veya solundan gelen ışık türüdür. Cismin bir tarafı karanlıkta kalacağından derinlik hissi uyandırır. Duygu barındıran sahnelerde yanal ışık tercih edilir.
*Ev ortamında da yanal ışık oluşturup, portre fotoğrafları çekebilirsiniz. Işık alan bir pencerenin yanına gidin -perdeyi çekerek gün ışığını homojen bir şekilde dağıtmış olursunuz- telefonunuzu veya fotoğraf makinenizi yüz hatlarınızda hizalayıp, zamanlayıcınızı kurun. Pencerenize paralel şekilde durup, pozunuzu verebilirsiniz.
- Ters ışık: Cismin arkasından gelen ışık türüdür. Bu ışık türü ile yaratıcı kareler yakalamanız mümkündür. Genellikle siluet, manzara fotoğraflarında tercih edilir.
- Tepe ışığı: Işık cisme tepeden gelir. Güneşin en tepede olduğu zaman dilimi 12:00-14:00 saatleri arasında oluşur. Kullanılması dikkat gerektiren bir ışık türüdür.
- Alttan gelen ışık: Doğada bu ışık türüne rastlamayız, beşerî olarak elde ederiz. Korku filmi sahnelerinde tercih edilir. Fantastik bir etki yaratmak için uygun bir ışık türüdür.
*Fotoğraf çekimi için en uygun saatler, gündoğumu ve günbatımı saatleridir. Yayılan ışık yumuşak ve loş olduğundan çekilen fotoğraflardan yansıyanlar en güzel duyguları barındırır.
Bakış Yönü ve Boşluk Fotoğrafı Derinleştirir
Bir insan portresini ele aldığınızda, ufka bakan gözlerini doğru alana yerleştirmeniz gerekmektedir ki onun uzaklara daldığı hissi size ulaşabilsin. Yatay veya dikey olarak ayarladığımız kadrajı 3’e böldüğümüzü varsayarsak, 2/3 asıl cisim, 1/3’ü ise boşlukta veya mesajın olmadığı alanda kalmalıdır ve bu boşluk insanın bakış hizasında olmalıdır, böylece o his karşıya aktarılabilir.
Kesişim Noktalarına Asıl Objeleri Yerleştirin
Kadrajın vizörünü yatay ve dikey çizgiler aracılığıyla 9 eşit dikdörtgene böldüğünüzü hayal edin. Öne çıkarmak istediğiniz objeyi veya objeleri dikey ve yatay çizgilerin kesişim noktalarına denk getirirseniz daha estetik bir görüntü elde edebilirsiniz. Kolay bir yöntem olarak, cep telefonlarınızın kamera ayarlarından ızgara görünümünü de açabilirsiniz.
Şekillerden Yararlanın
Dünyaya gözlerinizi açtığınızdan beri beyin görsel olarak beslenir. Doğadan, insanlardan, yapıtlardan derken bir görsel hafıza deposu oluşturur. Ve bu sizin güzellik algınızı etkiler. İnsan zihni gördüğü her şeyi yorumlamak ve onu kategorize etmek ister. Bu sebepledir ki beyin; çektiğiniz fotoğraflarda -siz farkında olmasanız bile- geometrik şekilleri, bazı harf ve rakamları otomatik olarak algılar ve bu fotoğrafı sevmenizde bir etken olarak görülür. Mesela S şeklinde giden uzun bir yol, üçgen şeklinde olan sıralı dağlar…
Örneğin; moda çekimlerinde dirsek 45 derece açı yaptırılıp, el; yüze veya bele koyularak boşlukta üçgen algısı verilir. Bir dizi kırıp yere oturduğunuzda verilen efektle aynıdır. İnsan siluetlerinde bu sıkça yapılır. Ürün çekimlerinde ise: ürünler, gözün tamamlayacağı şekilde, boşluklar bırakılarak herhangi bir yüzeye yerleştirilir. Çünkü insan gözü otomatik olarak tamamlamaya ve tanımlamaya kurulu bir duyu organıdır.
Hikayenizi Kadrajlayın
Asıl hikayeye dikkat çekmek, onu belirginleştirmek için kullanılan bir tekniktir. Gündelik hayatınız doğal kadrajlamalarla doludur. Bir vapurun penceresi, bir ağacın dağınık dalları örnek verilebilir. Fotoğraf gereksiz unsurlardan arındırılır ve algı direk çerçeve içerisine sığdırdığınız cisme yönelir. Sizde hayal gücünüz ile cismi farklı şekillerde çerçeveleyebilir ve yorumlayabilirsiniz.
Perspektif, Ritim, Kontrast Detaylarına Yer Verin
İnsan gözü dünyayı 3 boyut olarak algılar fakat fotoğraf makinesinin yansıttığı kare 2 boyuttan oluşur ve mekânı düz olarak algılar; ona derinliği, boyutu verecek olan yine sizin zihninizdir. Perspektif ile düzlemleri bozabilir, zihninizi illüzyona uğratabilirsiniz. Bir tünelin girişinden çektiğiniz kare, size sonsuzluğu verebilir. Tünelin sonuna doğru küçülen hatta yok olan o ışık size derinliği de hissettirebilir. Bir çiçeğin boyutunu olduğundan büyük gösterebilirken, bir uçağı çiçekten daha da küçük bir cisim gibi yansıtabilirsiniz. Önemli olan görüş açınızı değiştirmek, farklı bakış açısı sunabilmektir.
Birbirini düzenli veya düzensiz tekrar eden şeyler ritim oluşturur. Düzenli ritimde bir sakinlik, devamlılık ilkesi vardır. Düzensiz ritimde ise ritmi bozan cisim fotoğrafa hareket katar, uyarıcı bir etki oluşturur. Doğa bu örnekleri barındırmaktadır. Sıralı dağlar, ayçiçek tarlası, leylek sürüsü ve daha nicesi…
Hayatınız tezatlıklardan oluşur. İyi-kötü, güzel-çirkin, siyah-beyaz, bir dalın yeni filizlenmesi ve yaşlı çınar ağacının son demleri… Her sözcük zıttı ile bir anlam bulur, fotoğrafa da katkısı büyüktür. Bir tarla sepetinin içindeki kıpkırmızı domateslerin yanına konulmuş olgunlaşmamış yeşil domatesler buna örnek olabilir.
Metafor Yaratın
Fotoğrafta gerçeklik algısıyla oynadığınız kurgusal bir kadrajdır. Bir nevi gerçeküstü fotoğraflardır. İnsanı şaşırtan, düşündüren, eğlenceli bir tarafı vardır. Bir cismi olduğundan farklı bir şekilde algılarsınız ve ona başka bir işlev, anlam yüklersiniz. Yaratıcı düşünce becerinizi geliştirmek için bu tarz fotoğrafları inceleyebilir, ilham alabilirsiniz.
Ek Bir Yardımcı Olabilir
Fotoğraf makineleri olsun cep telefonları olsun insan eli titreşimlerini engelleyebilmek, netliği arttırabilmek için üçayak (tripod) önemli bir avantaj sağlar. Eğer bir tripodunuz yoksa fotoğrafınızı çekerken nefesinizi tutmak da el titreşimini önleyebilir.
Doğru An İçin Düşünün
Doğru ışık, doğru yerleştirme, doğru kurgu her şeyiniz hazır ve deklanşöre basma zamanı geldi. Burada en önemli nokta birkaç saniye ilerisini düşünme yetinizdir. Hareket halindeki bir cismi çektiğinizi düşündüğünüzde; mekân sabit kalabilir fakat zaman değişkendir ve zaman algısını daha önceden yönetmeniz gerekmektedir. Mesela bir martının simit alış anını yakalamak, bir kediyi tam esnerken çekebilmek için; önce onları incelemeli, vizörden ekrana kadar işleyişi hesaba katmalı ve o an gerçekleşmeden bir saniye önce deklanşöre basmalısınızdır. Ve bir saniye sonra doğru an ekranınıza yansımış olur. Böyle anlık detaylarda seri çekim modunu kullanmak da bir tercihtir.
