10 Nisan 2019

Bilim Kurgu Türleri

Burcu Tur Yüksel Akay

~5dk

Bilim kurgu türleri hakkında bilgi vermeden önce bilim kurgunun fantastik, korku, teorik kurgu, gizemcilik, alternatif tarih ve büyülü gerçekçilik gibi akım ve türlerle iç içe olduğunu belirtmek gerekiyor.

Çünkü bir yapıt, birden fazla türün özelliklerini taşıyabiliyor ya da bir sanatçı birden fazla türde eser verebiliyor.

Bir yandan da bilim kurgu ile ilgili çalışmalar, bilim kurgunun alt türleri arasında keskin sınırlar çizilemeyeceğini gösteriyor.

bilim kurgu türleri gelecek dünya

Sert Bilim Kurgu

  • Fizik, astrofizik ve kimya gibi bilim dallarının kurallarına bağlı kalarak olası kurgular oluşturulur,
  • İleri teknolojilerin olası kılabileceği konular betimlenir.
  • Gregory Benford, Rudy Rucker, Hal Clement, Geoffrey A. Landis, Robert J. Sawyer ve Vernor Vinge bu türde eser vermiş yazarlara örnek verilebilir.
bilim kurgu türleri makine insan

Sosyal Bilim Kurgu

  • Hikayelerde, karakterler ve duygular ön plandadır,
  • Psikoloji, sosyoloji, siyaset bilimi, ekonomi ve antropoloji gibi alanlarda yapılan çalışmaları temel alır,
  • Ütopya ve distopya hikayeleri genellikle sosyal bilim kurgunun dallarıdır.
  • Bu türde eser vermiş yazarlara Philip K. Dick, Ursula K. Le Guin ve Ray Bradbury örnek verilebilir.
bilim kurgu türleri dünya şehir

Zamanda Yolculuk

  • Zamanda yolculuk en yaygın kullanılan konulardan biridir,
  • Çeşitli mantıksal sorunlar sebebiyle diğer bilim kurgu türleri ile kıyaslandığında daha karmaşık bir yapıya sahiptirler.
  • Bu türde eser vermiş yazarlara H.G. Wells örnek verilebilir.
bilim kurgu türleri uzay yolculuğu

Cyberpunk

  • Hikayeler genellikle yakın gelecekte geçer,
  • Hikayelerde bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, demokrasi ve ulus-devlet ötesi toplumlar ile devlet kontrol sistemleri işlenir. Bu özelliğiyle distopya türüyle benzerlik gösterir.
  • Bu türde eser vermiş yazarlara Bruce Bethke, William Gibson, Bruce Sterling, Pat Cadigan ve Alfred Bester örnek verilebilir.
bilim kurgu türleri dünya uzay araç

Alternatif Tarih

  • Alternatif tarih türünde kurgu, tarihsel olayların farklı şekilde gerçekleştiği varsayımı üzerine kuruludur,
  • Zaman yolculuğuyla geçmiş değiştirilebilir ya da farklı bir tarihe sahip alternatif bir evren oluşturulabilir.
  • Ward Moore, Philip K. Dick ve Harry Turtledove bu türde eser vermiş yazarlara örnek verilebilir.
bilim kurgu türleri piramitler

Uzay Operası ve Uzay Westerni

  • Uzay operası, tamamen ya da kısmen uzayda geçer,
  • En belirgin özelliği karakterlerin ve savaşlar gibi yaşanan olayların çok güçlü ve büyük ölçekli olmasıdır.
  • Star Wars türün en önemli örneklerinden biridir.
  • Uzay westerni, Amerikan western hikayelerinin fütüristtik bir uzay fonunda kurgulanmasıyla oluşturulur,
  • Uzay operasının bir alt türü olarak da görülebilir.
bilim kurgu türleri uzay

Askeri Bilim Kurgu

  • Hikaye çeşitli topluluklar, ülkeler, gezegenler ya da evrenler arasındaki çatışmalar üzerine kuruludur,
  • Genelde askeri teknoloji, tarih ve prosedürler ön plandadır.
  • David Drake, Gordon Dickson, David Weber ve S.M. Stirling bu türde eser veren yazarlara örnek verilebilir.
bilim kurgu türleri türler arası savaş

Kıyamet ve Dünyanın Sonu Hikayeleri

  • Mahşerin dört atlısı görevini yerine getiriyor: Savaşlar, salgın hastalıklar ya da afetler sonucunda insanlığın ve dünyanın sonunun gelişini anlatan hikayelerdir.
  • Öyküler kurtuluş sürecini de anlatabilir.
  • Pat Frank, George R. Stewart ve Russell Hoban bu türde eser veren yazarlara örnek gösterilebilir.
bilim kurgu türleri dünyanın sonu

Diğer Bilim Kurgu Türleri

Bilim kurgu türleri arasında keskin çizgiler olmadığını en başta söylemiştik. Yeniden belirtmek gerekir ki; bilim kurgu eserlerde birden fazla alt türün özellikleri birlikte yer alabilir. 

Yukarıdaki alt türlerin yanı sıra insanüstü varlıkları, üstün yetenekleri olan canlıların ortaya çıkışını, toplumsal cinsiyet rollerinin dengelendiği ve siyasi güç dengelerinin halk lehinde dönüştüğü ütopik toplumları ya da tam tersi şekilde bir dönüşümü konu alan distopyaları konu alan pek çok bilim kurgu alt türü bulunmaktadır.

bilim kurgu türleri
Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Burcu Tur Yüksel Akay

Burcu Tur Yüksel Akay

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.