Kısaca Nathalie Gontcharova
Nathalie Gontcharova, Rus avangart sanatçı, ressam, kostüm tasarımcısı, yazar, illüstratör ve set tasarımcısıydı. Gontcharova ömür boyunca, Rus avangart sanatçı Mikhail Larionov ile birlikte çalıştı. Moskova’nın ilk radikal bağımsız sergi grubu olan Jack of Diamonds’ın (1909–1911), daha radikal olan Donkey’s Tail’in (1912–1913) ve Larionov’la birlikte Rayonizm akımının (1912–1914) kurucu üyelerden biriydi. Aynı zamanda Alman merkezli sanat hareketi Der Blaue Reiter’in de üyesiydi. Rusya’da doğan sanatçı, 1921’de Paris’e taşındı ve ölümüne kadar orada yaşadı.
Gontcharova’nın eserleri Rusya’daki avangartları büyük ölçüde etkiledi. Moskova ve St. Petersburg’da düzenlenen sergileri, bağımsız bir galeri tarafından “yeni” bir sanatçının tanıtıldığı ilk sergilerdi.
Rusya’da devrim öncesi dönemde, dekoratif resim ve ikona çalışmaları sorunsuzca yapılırken, devrimin ardından, ikonaların resmedilmesi konusundaki modern yaklaşım hem aşırı hem de sorunlu hale gelmeye başladı. Bu durumun oluşmasıyla birlikte sanatçı Paris’e taşındı.
Eğitimi ve Ailesi
Nathalie Sergeevna Gontcharova, 3 Temmuz 1881’de Nagaevo’da doğdu, ünlü Rus şair Aleksandr Puşkin’in büyük torunuydu. Ailesi yüksek eğitimliydi ve kendilerini politik olarak liberal görüyorlardı. Orlov ve Tula eyaletlerinde yaşadılar ve Gontcharova kısa süre sonra 1892’de Dördüncü Kadın Spor Salonu’na devam etmek için Moskova’ya taşındı ve buradan 1898’de mezun oldu. Heykel eğitimini almadan önce zooloji, biyoloji, tarih gibi çeşitli dallarda eğitim aldı.
1901 sonbaharında Moskova Resim, Heykel ve Mimarlık Enstitüsü’ne kabul edildi ve burada Sanat Dünyası hareketiyle ilişkilendirilen Pavel Trubetskoi’nin yanında heykeltıraş olmak için eğitim gördü. 1903’te büyük Rus salonlarında sergiler açmaya başladı ve 1903-04’te heykel dalında gümüş madalyayla ödüllendirildi.
Jack of Diamonds
Sanatçı ve arkadaşları, Moskova’nın ilk radikal bağımsız sergi grubu olan ve Larionov’un adını verdiği (Jack of Diamonds) Elmas Jack’i kurdular. Grubun ismi hem bulvar edebiyatına hem de hapishane üniformalarına gönderme yaptığı için oldukça provakatifti. Jack of Diamonds’ın ilk sergisi Gontcharova’nın Primitivist ve Kübist resimlerini içeriyordu, ancak grup 1912’de ikiye bölünerek daha kışkırtıcı bir grup olan “Eşek Kuyruğu”nu oluşturdu. İkinci grubun Larionov tarafından düzenlenen ilk sergisinde onun elliden fazla tablosu sergilendi.
Kübo-Fütürizm & Rayonizm
Gontcharova ve ortağı Larionov, sanat eserleri ve kendilerini ifade etme biçimleri nedeniyle sürekli tacize uğradı. Ancak Gontcharova’nın sonraki resimlerinde Rus Fütürizminin etkisi oldukça belirgindir. Başlangıçta ikon resmi ve etnik Rus halk sanatının ilkelliğiyle meşgul olan Gontcharova, kısa süre sonra çalışmalarında Kübist ve Fütürist unsurları karıştırmaya başladı ve bu da Kübo-Fütürizmin başlangıcına yol açtı. 1911’de o ve Larionov Rayonizm’i geliştirdiler ve bu tarzda birçok resim ürettiler. Rus Fütüristlerin liderleri olarak İtalyan meslektaşlarıyla aynı tarzda provokatif konferans akşamları düzenlediler. Gontcharova aynı zamanda grafik tasarım yazımı ile de ilgilendi ve birçok avangart kitap resimledi.
Gonçarova’nın katıldığı bir diğer önemli sergi ise, Hedef ve No. 4 adlı sergidir. Bu sergilere katılımı o dönemde Rus sanatı açısından çok önemli bir rol oynamıştı. Doğu ve Batı gelenekleri arasında köprü oluşturan estetik tercihleri, dönemin manifestoları ve sanat akımları için katalizör görevi gördü. Kübo-Fütürist (Trenin Üzerindeki Uçak) ve Rayonist (Sarı ve Yeşil Orman) çevrelerin önde gelen sanatçılarından biriydi.
Kır yaşamı ile şehir yaşamı arasındaki çelişkiler, Gontcharova’nın sanatsal üretiminde bir kalıntı bırakarak onu dönemin Avrupa ve Rus Modernizmine yerleştirir. Kentsel Moskova, hızlı yaşam ve ülkedeki rahat yaz tatilleri, sanatında oldukça belirgindir. Aile mülkünde çekilmiş fotoğrafları, köylü kıyafetlerini şehir ayakkabılarıyla birlikte giydiğini gösteriyor. İlk oto portreleri, elit maskeli balolara olan ilgisinin ortaya çıktığı kimlikle ilgilidir.
Kostüm Tasarımı
Gontcharova, Ballets Russes için kostümler ürettiği moda alanında başarılı bir kariyere sahipti. Stil, onun Rus mirasıyla birlikte avangartla olan ilişkisinden etkilendi. Fransa’da, Marie Cuttolis’in House of Myrbor’daki (Maison de Myrbor) dükkanında çalıştı; burada Slav mirası, avangardın tercih ettiği soyut tasarımı etkiledi. Ayrıca tamamen sanatsal ifadesinin hayat bulduğu Moskova’da ünlü tasarımcı Nadejda Lamonava’nın yanında çalıştı. Soyut tasarımlarla, renklerle, desenlerle, farklı malzeme kombinasyonlarıyla deneyler yaptı ve açıkça Oryantalizm’e yönelik modaya karşı tepki gösterdi.
Gontcharova, 1922 ile 1926 yılları arasında Marie Cuttoli’nin Rue Vincent, Paris’teki mağazası Maison Myrbor için moda tasarımları yarattı. Zengin işlemeli ve aplikeli elbise tasarımları, Rus halk sanatından, Bizans mozaiğinden ve Rus Balesi için yaptığı çalışmalardan güçlü bir şekilde etkilenmiştir.
1938’de Gonçarova Fransız vatandaşı oldu. Larionov’un felç geçirmesinden dört yıl sonra, 2 Haziran 1955’te iki sanatçı, miras haklarını korumak için Paris’te evlendi. Paris Okulu’ndan etkilenen tarzı Kübizm’den Neoklasikçiliğe doğru ilerledi. Gontcharova, yedi yıl sonra, 17 Ekim 1962’de, romatoid artritle zayıflatıcı bir mücadelenin ardından Paris’te öldü.
Kapak Fotoğrafı: Nathalie Gontcharova, Peacock in the bright sun, 1911
