
Hüsamettin Koçan Kimdir?
Bayburt’un Bayraktar Köyü’nde açtığı Baksı Müzesi ile yöre insanının ekonomik açıdan kalkınmasına destek veren ve geleneksel el sanatlarının yok olmasını engelleyen Hüsamettin Koçan, 1946 yılında Bayburt’ta doğdu. Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksekokulu Resim Bölümü’nden 1970 yılında mezun oldu. 1975’te, aynı okulda asistan olarak çalışmaya başladı. 1978 yılında Avusturya Hükümet Bursu ile Salzburg’daki Uluslararası Güzel Sanatlar Yaz Akademisi’nde eğitim aldı.

1980 yılında Türk halk resimleri üzerine yaptığı araştırmasını tamamladı. Ertesi yıl öğretim görevlisi oldu. 1983 senesinde, Marmara Üniversitesi’nden sanatta yeterlik derecesini aldı. 1986’da doçent, 1993’te profesör oldu. 1997’den 2005’e kadar Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde dekanlık görevini sürdürdü. UNESCO’ya bağlı bir kuruluş olan Uluslararası Sanat Derneği’nin (AIAP) Türkiye ayağının kurulmasında rol oynayan Koçan, 1990-1995 yılları arasında bu dernekte yönetim kurulu başkanlığı yaptı.

1991’de İstanbul Sanat Fuarı’nı, 1994’te Genç Etkinlik Sergisi’ni kurdu. 2005 yılında kurduğu vakıfla 2010 yılının Temmuz ayında Baksı Müzesi’ne hayat verdi. 2014 yılında TBMM Onur Ödülü’nün sahibi oldu.
Kurduğu Baksı Müzesi ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi 2014 Yılın Müzesi Ödülü’nü aldı. “Sanat Tır” ve “Sanat Çadır” gibi projelerle sanatı merkezin dışına taşıma çalışmalarını gerçekleştirdi.
Avusturya Salzburg Şehir Onur Ödülü ve Asya Sanat Bienali- Resim Büyük Ödülü’nün içinde olduğu 35 ödüle sahip olan Koçan, 45 kişisel sergi açtı ve çok sayıda ulusal ve uluslararası grup sergisine katıldı.

Baksı Müzesi
Eski adıyla Baksı, bugünkü adıyla Bayraktar köyünde yükselen bu sıra dışı müze, çağdaş sanat ve geleneksel el sanatlarına aynı çatı altında yan yana, iç içe yer vermektedir. Sergi salonları, depo müze, atölyeler, konferans salonu, kütüphane ve konukevi ile 40 dönümlük bir araziye yayılan Baksı Müzesi, Bayburt doğumlu sanatçı ve akademisyen Prof. Dr. Hüsamettin Koçan’ın bireysel düşü olarak 2000 yılında filizlendi.
Bu proje, Hüsamettin Koçan’ın doğduğu topraklara yaşam birikimini taşıma çabasının bir sonucudur. Bu fikri hayata geçirmek amacıyla 2005 yılında Baksı Kültür Sanat Vakfı kuruldu. Müze, başta sanatçılar olmak üzere çok sayıda gönüllünün katkısıyla yıllar içinde gerçek bir toplumsal projeye dönüştü.

Baksı Kelimesinin Anlamı
Müzeye adını veren “baksı” kelimesi müzenin amacıyla örtüşen “şifacı, yardımcı, koruyucu” anlamlarından geliyor.
Baksı, Kırgız Türkçesi’nde şaman anlamına geliyor. Halk arasında yakın zamana kadar sürdürülen bazı alışkanlıklar, köyün uzak geçmişte şaman geleneğinden beslendiğini düşündürüyor.

Baksı Müzesi, yoğun göç veren Bayburt’un Bayraktar köyünde; gurbetin, kaybolan geleneklerin, unutulan değerlerin neden olduğu sorunlara ve sonuçlara bir çözüm arayışıdır. Gelenek, gelecek ve süreklilik bağlantılarını kuran, bu bağları istihdam-beklenti ve moral unsurları ile güçlendiren bir anlayışa sahiptir.


Müzenin Kapsamı
Müzede halk resmi örnekleri, cam altı ve işleme koleksiyonu, çömlek ve seramiklerin yer aldığı Sergileme Salonu, yöre evlerinin mimarisini yansıtan Bayburt Evi, Konferans Merkezi, yöre halkını üretime teşvik edecek Dokuma ve Seramik Atölyeleri, sanat ve halk bilimleri ile ilgili yayınların bulunduğu Kütüphane ve araştırmacı eğitimci ve sanatçıların konaklayacağı Konuk Evi bölümleri bulunuyor.

Baksı, geleneksel kültürü koruyarak, gelecek kuşaklara aktarmak için araştırmalar yapan, bu zeminden hareketle özellikle kadın istihdamı projelerini uygulamaya koyan bir müzedir. Bulunduğu bölgede özel yetenekli çocukları tespit edip, burslarla eğitimlerine katkıda bulunarak, özellikle tasarım, sanat ve kültür alanlarında gelişmeleri için projeler uygulamaktadır.

Baksı Müzesi, kendisini sadece seyirlik bir müze olarak sınırlamayan, o bölgede yaşayan insanlara imkanlar sağlayan, eğitim veren, o topraklarda yaşamayı bir sevinç haline getirmek isteyen bir müzedir.
Diğer müzelerden farklı olarak gelenekselle sadece bir yöne ve döneme ait olmadan gelenekselle çağdaşı aynı zeminde buluşturan, bünyesinde kurduğu üretim birimleriyle, ekonomik hedefler oluşturan özel bir kimliğe sahiptir.

80 haneden oluşan Bayburt’un Bayraktar Köyü, göçün zorluklarıyla başa çıkmaya çalışan, doğa koşulları nedeniyle yöre halkının yılın yedi ayını boş geçirdiği bir Anadolu köyüdür. Hüsamettin Koçan, 40 yıllık sanat tecrübesiyle hayata geçirdiği Baksı Müzesi’yle, bir yandan sanatı toplumla, sanatçıyı doğayla bütünleştirirken, bir yandan da Türkiye’nin en yoğun göç veren bölgelerinden biri olan Bayburt’a yaşam soluğunu sanatla yeniden kazandırmayı, bölgenin ekonomik yaşamını canlandırmayı hedefliyor.
Koçan, yöre halkının yaşamını sürdürecek maddi kaynağa kendi topraklarından, geleneksel değerlerini yaşatarak ulaşabilmesini sağlamaya çalışıyor. Koçan, Baksı Müzesi’nde sanat ve zanaatı harmanlayarak köylülerin hayatlarını değiştiriyor.
Müze fotoğrafları Baksı Müzesi’nin resmi web sitesinden alınmıştır.