Renkler, yediğimiz yiyeceklerden kullandığımız nesnelere kadar doğanın her noktasında var olan, her şeye kimlik katarak duygularımızı ve kişiliğimizi etkileyen önemli unsurlardan biridir.
Renkler ışığın gözün retinasına farklı biçimlerde ulaşmasıyla oluşurlar. Farklı renkler ve renk tonları ise, ışığın maddeler üzerine ulaştığında bir kısmı soğurulup bir kısmı yansımasıyla meydana gelirler.
Işık dalga boyları tümüyle gözümüze ulaşırsa beyaz rengi algılarız. Eğer tam tersine ışık hiç ulaşmazsa siyah algılarız, tıpkı gözümüzü kapattığımızda olduğu gibi.
İnsan gözü 380 nm ila 780 nm arasındaki ışık dalga boylarını algılamaktadır. Bu yüzden elektromanyetik spektrumun bu bölümüne görünen ışık denilmektedir.
Gözlerimiz kulaklarımız gibi frekans analizi yapamaz sadece farklı ışık frekanslarının kombinasyonlarını algılar.
Aynı iki cisim çevresel renklere ve şekle bağlı olarak gözümüze farklı görünebilir, bu duruma optik illüzyon denilmektedir.
Renkler toplamsal ve çıkarımsal olarak ikiye ayrılır. Toplamsal renkler, farklı ışık frekanslarının birleşimini gözümüze ulaşmasıyla oluşurlar.
Grafik tasarımda ve matbaacılıkta iki farklı renk grubu kullanımı karşımıza çıkar: RGB ve CMYK.
RGB; İngilizcede kırmızı, yeşil ve mavi anlamına gelen red, green ve blue kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle isimlendirilmiştir ve bu üç ana renkten oluşturularak gözle görülen tüm renkleri ifade etmektedir.
CMYK ise; İngilizcede cam göbeği, eflatun, sarı ve siyah anlamlarına gelen cyan, magenta, yellow, key renklerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle isimlendirilmiştir. Bu 4 rengin karışımından oluşan ışığın yansımasını gösteren, ofset baskıda tercih edilen renk grubudur.
İki ana rengin karışımından ara renkler oluşmaktadır.
Karşıt renkler ise birlikte kullanıldıklarında denge oluştururlar. Kırmızı için yeşil, mavi için turuncu, sarı içinse mor tamamlayıcı renklerdir.
Kısaca bazı renklerin etkilerini anlatacak olursak…
Sarı, parlak ve dikkat çekici bir renktir. Bu yüzden ikaz ışıklarında sarı tercih edilir. Sevinci ve zekâyı temsil eden sarı renk, sonbaharı simgelediği için hüznü de ifade etmektedir.
Kırmızı, en uzun dalga boyuna sahiptir. Koyu renklerle birlikte kullanıldığında o kadar şiddetle göze çarpar ki, küçük kırmızı bir leke tüm alanı etkiler. Azmi, canlılığı simgeler, bulunduğu ortamda sıcaklık etkisi yaratır. İştah açıcı özelliğinden dolayı birçok fast food restoranının logosunda kullanılmıştır. Tansiyonu yükselten ve kan akışını hızlandıran bir etkisi vardır.
Kırmızı ve beyazın birleşiminden oluşan pembe ise, neşe ve mutluluğun rengidir.
Doğanın hakim bir rengi olan mavi; huzur verici, yatıştırıcı ve dinlendirici bir etkiye sahiptir. Denizin ve gökyüzünün rengidir, bu yüzden sınırsızlığı da temsil etmektedir. Arap kültüründe mavi rengin kan akışını yavaşlattığına inanılmaktadır. Koyu tonları kimi insanların bilinçaltını olumsuz etkileyen kasvetli bir etki yaratır.
Yeşil, doğanın simgesidir. Kalbimizin yeşilin yaydığı enerji bölgesinde olduğu düşünülmektedir. Güven verici bir etkiye sahip olduğu için bankaların logolarında hakim renk olarak tercih edilir. Yaratıcılığı geliştirici etkisinden dolayı bazı büyük restoran mutfaklarında kullanılır. Rahatlatıcı özelliğe sahiptir ve mide rahatsızlıklarını azaltıcı bir etkiye sahiptir.
10 Maddede Renklerin Psikolojisi yazımız da ilginizi çekebilir.
BONUS
En kısa dalga boyuna sahip olan mor; asaletin, lüksün ve ihtişamın sembolüdür. Tarihte yüksek sınıfların kullandığı hakim renktir. Nevrotik bir etkiye sahip olmasıyla, bilinçaltında korku etkisi yarattığı ortaya çıkmıştır.
