
Mantra Nedir?
Mantra, ilk olarak Hinduizm ve Budizm’de meditasyon sırasında konsantrasyonu sağlamak amacıyla kullanılan ve tekrarlanan ses veya kelimeler olarak karşımıza çıkıyor.

Sanskrit Yoga ve Vedanta Sözlüğünde mantra kelimesinin anlamı, kutsal veya manevi bir tınısı, önemi ve değeri olan özel ses titreşimleri olarak yer alsa da kelimenin genel olarak kabul görmüş bir tanımı bulunmuyor.


Sanskritçede Kelimenin Karşılığı
Sanskritçede ‘man’ düşünmek, ‘manas’ akıl, zihin ve ‘-trai/-tra’ eki araç anlamına geliyor. Kelime bu şekilde ele alındığında, ‘düşünce/fikir/zihin aracı’ anlamını taşıyor.

Tarihçesi
Birçok araştırmacı ve tarihçi, mantraların MÖ 1000’li yıllara kadar uzandığını kabul ediyor.
Vedik ritüel ve mantraların incelenmesinde; ritüel ve mistisizmin bilimsel keşfinde uzman olan, California Üniversitesi Felsefe ve Güney/Güneydoğu Asya Çalışmaları Fahri Profesörü Johan Frederik ‘Frits’ Staal ise, mantraların MÖ 1000-MÖ 500 yılları arasında, yani Orta Vedik dönemde, sanat ile bilimin karışımı sonucu geliştirildiğini belirtiyor.

Hinduizm
Hinduizm’de meditasyon sürecine yardımcı olmak amacıyla kullanılan mantralar ya da dhyanalar, ilk olarak Orta Vedik dönemde Veda’larda yer alan ifadelerden oluşmuştur. Devam eden dönemlerde ise, farklı okulların ihtiyaçlarına göre çeşitleri artmıştır.
Aynı mantranın tekrarıyla oluşan pratik, Mantra Japa ismini taşımaktadır. Kimi zaman mantra, Hint tespihlerindeki tane sayısı olan 108 defa tekrar edilir, ancak koşullara göre daha az ya da daha fazla tekrar yapılabilmektedir.
Hinduizm’de spiritüel ses formülü olarak da isimlendirilen mantraların amacı; zihni hayallerden ve maddi isteklerden serbest bırakmanın yanı sıra kişinin daha yüksek bir bilince ulaşması ve tehlikelerden korunmaktadır.


Budizm
Budizm’de mantralar, genel olarak psikolojik ve enerjik etki sağlayan sanatsal ve kalıplaşmış hecelerdir. Ayrıca Tibet Budizminde ruhun gelişimini sağlayan bir araç olarak kabul edilmektedir.
Çin ve Vietnam Budizminde, on temel kısa mantra ve makamlı şekilde söylenen ek mantralar vardır.
Şingon Budizminde ise, mantra ezoterik Budist uygulamaları ile sınırlandırılmıştır. Buna ek olarak ezoterik ve egzoterik ritüellerde dharani kullanılmaktadır.

Zerdüştlük
Hinduizm, Budizm, Taoizm, Sihizm ve Jainizm gibi inançların yanı sıra bir ruhsal gelenek olarak kabul gören Zerdüştlükte de dini metinlerden alınan parçalar ve mantralara benzeyen kısa ve uzun dinsel ifadeler aynı amaçlarla kullanılmaktadır.

Tek Tanrılı Dinlerde Mantralar

Musevilik
Musevilerin mistik geleneği olarak kabul edilen Kabala’da Tanrı’nın üç harften oluşan yetmiş iki ismi mantra olarak kullanılmaktadır.

Hristiyanlık
Kurtarıcı İsa ya da İsa Duası olarak isimlendirilen dua, Hristiyanlıkta mantra olarak kullanılmaktadır. Duanın Türkçe karşılığı; ‘Tanrı’nın Oğlu Rab Mesih İsa, ben günahkara merhamet et’tir.

İslamiyet
Özellikle tasavvufta ve çeşitli tarikatlarda Allah’ın isimleri, çeşitli dua formülleri ya da ‘La İlahe İllallah’, Zikir şekliyle mantra olarak kullanılmaktadır.
Kapak Fotoğrafı: THÁI NHÀN from Pexels