21 Mayıs 2020

Emir Kusturica: Sansasyonel, Renkli ve Dramatik

Burcu Tur Yüksel Akay

~8dk

Emir Kusturica Kimdir?

Ülkemizde de, dünyanın geri kalanında da sansasyonel eylemleri ve açıklamalarıyla tanınan Emir Kusturica, 24 Kasım 1954’te Saraybosna’da doğdu.

Boşnak, Müslüman bir ailede doğduğu bilinen Kusturica, babasının ateist olduğunu ve kendisini Sırp kabul ettiğini; kendisinin de Sırp kimliğini benimsemiş olduğunu pek çok defa ifade etti. Yugoslavya Savaşları sırasında ve sonrasındaki tutumu, politik duruşu ve söylemleriyle eleştirilerin odak noktasına oturan yönetmen, önce Bosna Hersek’de istenmeyen adam ilan edildi, 1992 yılından sonra da doğduğu kente geri dön(e)medi.

Dünyanın en tanınan ve başarılı yönetmenlerinden biri kabul edilen Emir Kusturica, aynı zamanda bir oyuncu, senarist ve müzisyen.

Emir Kusturica

Sinema Kariyerinin Başlangıcı

Pek söz konusu olmasa da Kusturica’nın sinema kariyeri oyuncu olarak başladı. 

İlk kez, 1972 yılında, Walter Defends Sarajevo (Sarayevo Köprüsü) filmi ile kamera karşısına geçen Emir Kusturica, çektiği birçok filmde küçük rollerde oynadı.

Eğitimi

Neredeyse tüm önemli şehirlerinde birer film stüdyosu kuran Yugoslavya, her yıl belirli sayıda öğrenciyi eğitim almaları için Doğu Bloğu’nun önemli merkezlerine gönderiyordu. Bu öğrencilerden biri de Kusturica’ydı. 

Kusturica, Prag’daki Sahne Sanatları Akademisi’nin Film ve Televizyon Okulu olan FAMU’da eğitim aldı.

İlk Sinema Filmi

Kamera arkasına geçtiğinde ilk olarak kısa filmler çeken Kusturica, daha sonra Saraybosna televizyonu için televizyon filmleri çekti.

Yönetmen, 1981 yılında çektiği ilk sinema filmi olan ‘Dolly Bell’i Hatırlıyor Musun?’ ile büyük başarı elde etti.

emir kustarica and the no smoking orchestra

No Smoking Orchestra

Emir Kusturica, 1978 yılında kurulan No Smoking Orchestra müzik grubunda bas gitaristti. Grup zaman zaman müzik yapmaya ara verdi ve iç savaş sırasında tamamen dağıldı.

Ünlü yönetmen, 1986 ile 1988 yılları arasında Saraybosnalı bir grup olan Zabranjeno Pusenje’de bas gitar çaldı.

1996’da, No Smoking Orchestra ismini Emir Kusturica & No Smoking Orchestra yaptı ve yeni üyelerle tekrar bir araya geldi. Kusturica’nın bas gitar çaldığı grupta, artık oğlu Stribor Kusturica da davul çalıyordu.

Grup 1998 yılında, Kusturica’nın Kara Kedi Ak Kedi (Black Cat White Cat) filminin müziklerini besteledi. 1999 yılında, Unza Unza isimli bir albüm çıkarttı ve Kusturica, albümün kliplerinden birini yönetti.

https://youtu.be/6EjmudqqP3M

Kustendorf

Kusturica, 2004 yılında çekimleri tamamlanan Bir Mucizedir Yaşamak (Life is a Miracle) filminin çekimleri tamamlandıktan sonra, Drvenograd’daki film setini bir köye dönüştürdü ve burada yaşamaya başladı.

Kustendorf ismini taşıyan köyde yönetmen; sinemadan müziğe ve resime kadar çeşitli sanat dallarıyla ilgilenenler için seminer ve kurslar düzenlemek; misafirlerini burada ağırlamasının yanı sıra köyde kalıcı olarak yaşayan farklı kültürlerden insanlar bulunmasını da istediğini belirtmişti.

Ayrıca her yıl köyde Kustendorf Film ve Müzik Festivali düzenleniyor.

Emir Kusturica Sineması

Avrupa Sineması’nın en ünlü yönetmenlerinden biri olan Emir Kusturica, doğduğu coğrafyanın motiflerini, çeşitliliğini, kaosunu ve acılarını fantastik öğelerle bir araya getirerek başarılı bir şekilde aktarır.

Balkan kültürünü dünyaya tanıtan yönetmenlerden biri olarak; hikayelerini doğduğu toprakların çok kültürlü ortamından, tarihinden ve karanlık hikayelerinden alır. 

Neşeyi, sevgiyi ve acıları, düğünü ve cenazeyi bir arada işler. Karakterlerinin varoluş sancısını, çelişkilerini ve zaman içindeki değişimini ustalıkla beyazperdeye aktarır.

Kusturica filmlerinde mizahi öğeler ince ince işlenir. Karakterleri de hikayeleri de yaşamın içindendir; ancak karakterleri karikatürize edilmiştir ve hikayeleri günlük yaşamda da karşılaşılabilecek absürtlüklerle örülmüştür.

Kusturica sinemasında Çingeneler ya ana karakter ya da yan karakter olarak kendilerine muhakkak yer bulur. 

emir kusturica

Kusturica Sinemasında Müzik

Pek çok duyguyu aynı anda yaşamamızı sağlayabilen Emir Kusturica filmlerinin insanın yüreğine işlemesinin en önemli sebeplerinden biri, fonda yükselen Balkan ezgileri.

Bas gitarist olarak yer aldığı No Smoking Orchestra’nın bestelediği film müziklerinin yanı sıra birçok filminde Goran Bregovic ile iş birliği yapan Kusturica, sinema ve müziği aynı anda seyirciyle buluşturuyor.

Ödülleri

Kusturica’nın sinema filmlerinin tamamı, dünyanın en prestijli film festivallerinden defalarca ödül kazandı. Ayrıca Kusturica, Altın Palmiye Ödülü’nü birden fazla defa kazanabilen 8 yönetmenden biri.

emir kusturica

Kısa Kısa

  • Kusturica, 1993 yılında Sırbistan’ın milliyetçi lideri Vojislav Seselj’i Belgrad’ın merkezinde, güneşin tam tepede olduğu saatte ve Seselj’in seçeceği bir silahla düelloya davet etti. Ancak Seselj, ‘Bir sanatçının ölümüne neden olmakla suçlanmak istemiyorum’ diyerek Kusturica’nın düello teklifini reddetti.
  • Filmlerini kendi dilinde çekmeyi tercih eden Kusturica, Uluslar arası başarılar kazandıktan sonra dili İngilizce olan filmler de çekmeye başladı. Orijinal dili İngilizce olan ilk filmi ise, ABD’den aldığı teklif üzerine çektiği, Arizona Rüyası’ydı (Arizona Dream).
  • Kusturica’nın 1989’da, tamamıyla amatör oyuncularla çektiği ve Goran Bregovic ile ilk iş birliği yaptığı film Çingeneler Zamanı’ydı (Time of the Gypsies). Çingeneler Zamanı, yönetmenin ismini tüm dünyaya duyurmasının yanı sıra Çingene dilinde çekilen ilk film olma özelliği taşıyordu.
  • Ünlü yönetmen, 2000’li yıllardan sonra No Smoking Orchestra’nın turne hikayesini anlatan Super 8 Stories (2001); Maradona by Kusturica (2008) ve El Pepe: A Supreme Life (2018) isimli üç belgesele ve Blue Gypsy (2005) ismini taşıyan ve UNICEF için çektiği bir kısa filme de imza atmıştır.
Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂
10layn.com Patreon button
Burcu Tur Yüksel Akay

Burcu Tur Yüksel Akay

Tüm yazıları

E-bültenimize kaydolun.